Στην πρωτοπορία της ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων μπαίνει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, αφού γίνεται η πρώτη περιοχή στην Ελλάδα που θα λειτουργήσει Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΣΔΑ). Εχει ήδη ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος της κατασκευής του πρώτου έργου ΣΔΙΤ της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Απορριμμάτων, ενώ από τον Ιανουάριο του 2017 έχει ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία των νέων υποδομών. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στέργιος Πιτσιόρλας, σε εκδήλωση για την έναρξη της πιλοτικής λειτουργίας, για την ολοκλήρωση του «υποδειγματικού» -όπως το χαρακτήρισε- έργου, ύψους 48 εκατ. ευρώ, «τηρήθηκε αυστηρά το χρονοδιάγραμμα, χωρίς υπέρβαση του προϋπολογισμού και χωρίς αναθεώρηση της σύμβασης».
«Είναι ένα μήνυμα ότι μπορούν να υπάρχουν σοβαρές πρωτοβουλίες που μπορούν να έχουν διαχρονικότητα», δήλωσε ο Νίκος Ματζούφας, γενικός γραμματέας ΣΔΙΤ. «Τα έργα ΣΔΙΤ μπορούν να αποτελέσουν έναν αποτελεσματικό μοχλό, μέσω μίας αγαστής συνεργασία μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα», ανέφερε, προσθέτοντας ότι το εν λόγω έργο «δεν επιβαρύνει τα δημοσιονομικά της χώρας, κυρίως λόγω της πολύ καλής κατανομής του ρίσκου».
Απ’ την πλευρά του ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΠΑΔΥΜ και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΗΛΕΚΤΩΡ, Λεωνίδας Μπόμπολας, δήλωσε ότι «με το έργο αυτό η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εναρμονίζεται με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων, εξασφαλίζοντας στους πολίτες της μία καλύτερη ποιότητα ζωής». Τόνισε δε, ότι ο Ομιλος, «αναλαμβάνει κινδύνους, κόντρα στην κρίση και δημιουργεί υποδομές και θέσεις εργασίας, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι πιστεύει στο μέλλον της χώρας».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε., Δημοσθένης Μαυρίδης, τόνισε ότι «από την υγειονομική ταφή περνάμε στη μηχανική επεξεργασία των απορριμμάτων», επισημαίνοντας την αναγκαιότητα της χρήσης ΣΔΙΤ, οι οποίες προβάλλουν ως μία ιδιαίτερα ελκυστική και πρόσφορη λύση. Οπως εξήγησε, το έργο αυτό θα αποτελεί σημείο αναφοράς για τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στην Ελλάδα και πόλο έλξης για τους εμπλεκόμενους φορείς.
Στην παρουσίαση του ΣΔΙΤ, ο διευθυντής του έργου Νίκος Περδικάρης, εξήγησε ότι το ολοκληρωμένο σύστημα περιλαμβάνει Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), μονάδα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (ΜΕΥΑ), λοιπά έργα, όπως ζυγιστήρια, πλυντήριο, συνεργείο, αποθηκευτικοί χώροι κλπ, καθώς επίσης και ένα νέο Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στην Κοζάνη.
Προβλέπεται η παραλαβή Αστικών Στερεών Αποβλήτων από τους Δήμους της Δυτικής Μακεδονίας σε Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, η μεταφορά τους στη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων. Από εκεί σε έναν πλήρως αυτοματοποιημένο μηχανισμό σε τελευταίας τεχνολογίας εγκαταστάσεις, γίνεται Ανάκτηση Ανακυκλώσιμων Υλικών, Παραγωγή Εδαφοβελτιωτικού – Compost, καθώς επίσης και Ταφή Υπολείμματος. Η μονάδα βρίσκεται εντός του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας και θα επεξεργάζεται το σύνολο των ΑΣΑ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας με μέγιστη δυναμικότητα 120.00 τόνους ανά έτος.
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 48 εκατ. ευρώ. Η ΕΤΕπ δανειοδότησε με 12,72 εκατ. ευρώ, το Ταμείο Αστικής Ανάπτυξης (Jessica) Δυτικής Μακεδονίας έδωσε 12,72 εκατ. ευρώ, τα Ιδια Κεφάλαια ανήλθαν σε 16,96 εκατ. ευρώ, ενώ 5,6 εκατ. ευρώ αποδόθηκαν σε φόρους. Υπεύθυνος λειτουργίας για τα επόμενα 27 χρόνια είναι ο κατασκευαστής. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ο κ. Πιτσιόρλας έκανε δεκτό το αίτημα του δημάρχου Βοΐου και προέδρου της ΔΙΑΔΥΜΑ Α.Ε., Δημήτρη Λαμπρόπουλου, για επιδότηση κατά 70% κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του έργου, ενώ όπως έγινε γνωστό, η επιδότηση θα φθάσει στο 60% τον δεύτερο και στο 50% στη συνέχεια.
Αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του έργου επιτυγχάνεται η ελαχιστοποίηση του υπολείμματος που προορίζεται για υγειονομική ταφή σε ποσοστό μικρότερο από 36%, η εκτροπή του βιοαποδομήσιμου κλάσματος από ταφή σε ποσοστό άνω του 80%, η ενίσχυση της ανακύκλωσης που εκτιμάται ότι θα φτάνει το 35%, η παραγωγή χρήσιμων δευτερογενών προϊόντων και η μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Στο έργο απασχολούνται κατά τη διάρκεια της κατασκευής πάνω από 150 εργαζόμενοι, ενώ αντίστοιχα σημαντική αναμένεται να είναι η συνεισφορά του έργου με τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην περιοχή και κατά τη φάση της 25ετούς λειτουργίας.
Οπως έγινε γνωστό, αναμένεται άμεσα η υπογραφή του πρώτου συμφωνητικού για την απορρόφηση του Κόμποστ της πρώτης περιόδου λειτουργίας και βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με την ΔΕΗ για χρήση του υλικού ως μέσου αποκατάστασης στα λιγνιτωρυχεία της στην περιοχή. Από τον Φεβρουάριο και έπειτα το φορτίο της Μονάδας θα ανεβαίνει σταδιακά, ενώ εντός του Απριλίου 2017 θα ξεκινήσουν οι δοκιμές της ΜΕΑ σε πλήρες φορτίο με στόχο να ολοκληρωθούν με επιτυχία και να παραδοθεί το έργο σε εμπορική λειτουργία στις 10/6/2017. Σημειώνεται ότι έχει εκταμιευθεί άνω του 85% του κόστους κατασκευής μέσω πιστοποιούμενων εργασιών της κατασκευής, ενώ έχουν εξασφαλιστεί όλες οι μέχρι σήμερα απαιτούμενες αδειοδοτήσεις για την απρόσκοπτη πρόοδο του έργου. Στην παρούσα φάση διενεργούνται τα απαιτούμενα για την έκδοση της άδειας λειτουργίας.
Η προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού δημοσιεύτηκε το 2007, τελικά το έργο ωρίμασε και υπογράφηκε στις 10/6/2015 και προέβλεπε 2 έτη για την κατασκευή νέων υποδομών και 25 έτη για τη λειτουργία των νέων και ορισμένων εκ των υφιστάμενων υποδομών της Περιφέρειας. Φορέας υλοποίησης του έργου είναι η ΔΙΑΔΥΜΑ, ανάδοχος του έργου είναι η εταιρία ΕΠΑΔΥΜ Α.Ε. (Εταιρία Ειδικού Σκοπού που συστάθηκε για την υλοποίηση της Σύμβασης από τις εταιρίες ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε. και ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε.), μέλος του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ Α.Ε. Την κατασκευή του έργου έχει αναλάβει η ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε., μια εξειδικευμένη στην διαχείριση απορριμμάτων εταιρία του ομίλου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, με εμπειρία στο σχεδιασμό, χρηματοδότηση, κατασκευή και λειτουργία Εργων Διαχείρισης Απορριμμάτων και γενικότερα έργων περιβαλλοντικής διαχείρισης.
Ηλίας Παλιαλέξης
