«Η μη προβλεψιμότητα είναι η νέα κανονικότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αρχισυντάκτης της ετήσιας έκδοσης προβλέψεων του Economist “The World ahead 2023” Τομ Στάντατζ, ο οποίος κατά τη διάρκεια του επίσημου δείπνου παρέθεσε τις δέκα κυρίαρχες τάσεις που αξίζει να παρακολουθήσουμε το νέο έτος:
1. Με το βλέμμα στραμμένο στην Ουκρανία. Οι τιμές της ενέργειας, ο πληθωρισμός, τα επιτόκια, η οικονομική ανάπτυξη, η έλλειψη τροφίμων –όλα εξαρτώνται από την εξέλιξη της σύγκρουσης τους επόμενους μήνες. Είναι πιθανόν ο πόλεμος να συνεχιστεί και αυτήν τη χρονιά και να τραβήξει και περισσότερο, ανέφερε o Τομ Στάντατζ.
2. Η ύφεση προ των πυλών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη θα επηρεάσει το 1/3 του κόσμου. Οι κεντρικές τράπεζες θα αυξήσουν τα επιτόκια για να λύσουν το πρόβλημα του καλπάζοντος πληθωρισμού, όμως το πρόβλημα θα είναι παγκόσμιο, καθώς το ισχυρό δολάριο πλήττει τις φτωχές χώρες που έχουν ήδη πληγεί από την εκτίναξη των τιμών των τροφίμων.
3. Σχετικά με το κλίμα, ουδέν κακόν αμιγές καλού. Πρόκειται για σημείο καμπής στον τομέα της ενέργειας. Πολλές χώρες το ’22 επιδόθηκαν σε αγώνα των ΑΠΕ και πιστεύουμε ότι ως το 2030 θα έχουμε κατακόρυφη αύξηση των ανανεώσιμων πηγών. Ο πόλεμος όμως σημαίνει ότι υπάρχει ένας καλός λόγος για επένδυση στην καθαρή ενέργεια, σημείωσε. Βραχυπρόθεσμα πολλές χώρες προσφεύγουν πάλι στον άνθρακα, μακροχρόνια όμως όλες θα στραφούν σε νέες πηγές ενέργειας.
4. Η κορύφωση της Κίνας; Κάποια στιγμή τον Απρίλιο ο πληθυσμός της Κίνας θα ξεπεραστεί από αυτόν της Ινδίας, με πληθυσμό περίπου 1,43 δις. Υπάρχουν πολλές πολιτικές στην Κίνα που μειώνουν την ανάπτυξή της. Το θέμα είναι πόσο θα αναπτυχθεί τόσο φέτος όσο και μακροχρόνια. Κάτι που εθεωρείτο αναπόφευκτο για χρόνια ότι θα πλησίαζε ή θα ξεπερνούσε στην ανάπτυξη τις ΗΠΑ, παύει να είναι μια πραγματικότητα.
5. Η διαιρεμένη Αμερική. Θα δούμε συγκρούσεις μεταξύ των μεγάλων κομμάτων. Οι ρεπουμπλικάνοι θα υποβάλουν πολλά αιτήματα για έρευνες και θα υπάρξουν πολλές συγκρούσεις σχετικά με την άμβλωση, τα όπλα και άλλα καυτά ζητήματα.
6. Σημεία ανάφλεξης που αξίζουν την προσοχή μας. Η Ταϊβάν, η Βόρεια Κορέα, το Ιράν, τα σύνορα μεταξύ Ινδίας-Κίνας είναι κάποια σημεία αυξημένου κινδύνου συγκρούσεων. Επίσης, υπάρχει το ερώτημα αν η Τουρκία μπορεί να προβεί σε μια προκλητική ενέργεια εναντίον της Ελλάδας. Υπάρχουν βέβαια και άλλα σημεία ανάφλεξης, πρόσθεσε ο Τομ Στάντατζ.
7. Αλλαγή συμμαχιών εν μέσω γεωπολιτικών αλλαγών. Το ΝΑΤΟ αναζωογωνημένο θα υποδεχτεί νέα μέλη. Άλλες ομάδες αυξανόμενης σημασίας περιλαμβάνουν το Quad και το AUKUS (δύο υπό αμερικανική ηγεσία λέσχες που προορίζονται να αντιμετωπίσουν την άνοδο της Κίνας) και το I2U2 –ένα φόρουμ βιωσιμότητας που συνδέει την Ινδία, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
8. Η ανάκαμψη του τουρισμού. Οι ταξιδιωτικές δαπάνες σχεδόν θα ανακτήσουν το επίπεδο του 2019 των $1,4 τρις, αλλά μόνο επειδή ο πληθωρισμός έχει ανεβάσει τις τιμές. Τα επιχειρηματικά ταξίδια μειώνονται, αλλά ο τουρισμός ανακάμπτει. Τώρα οι τουρίστες εκδικούνται τα lockdown της πανδημίας, ανέφερε χαρακτηριστικά.
9. Η νέα πραγματικότητα του Metaverse. Άραγε το νέο headset της Apple θα αλλάξει το παιχνίδι στο πεδίο της εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας;
10. Νέα τεχνολογία και νέα ορολογία. Αναμένονται πολλές εξελίξεις στο πεδίο της τεχνολογίας –και νέοι όροι.
Το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου είναι μέρος της λύσης
Για κοινές πρωτοβουλίες και κοινές ευκαιρίες Ελλάδας και Ισραήλ μίλησε ο πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Νοάμ Κατς. Έφερε ως παραδείγματα τον τουρισμό, την τεχνολογία και άλλους τομείς. Μίλησε για την «κοινή γειτονιά» Ελλάδας και Ισραήλ, την Ανατολική Μεσόγειο. Ένα καινούργιο «συστατικό» στην περιοχή είναι η ενέργεια, επεσήμανε, αναφερόμενος στα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου. Ο κ. Κατς σημείωσε ότι η ενέργεια φέρνει και εντάσεις, στις οποίες όμως μπορούν να βρεθούν χρυσές τομές, όπως είπε, δίνοντας ως παράδειγμα τη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου για τις θαλάσσιες ζώνες. Τόνισε ότι για τα ενεργειακά προβλήματα που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά το μέλλον της ενέργειας είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπου η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια και το Ισραήλ αναπτύσσει σχετικές τεχνολογίες. Επεσήμανε ότι η Ελλάδα και το Ισραήλ μπορούν να λειτουργήσουν ως διάδρομοι της περιοχής προς την Ευρώπη και την Ασία, αντίστοιχα. Ο πρέσβης του Ισραήλ κατέληξε λέγοντας ότι η διμερής συνεργασία με την Ελλάδα είναι από τις πιο σημαντικές για το Ισραήλ και θα συνεχίσει να εξελίσσεται.
Μας ανησυχεί ο δρόμος που έχει πάρει η Τουρκία
«Μας ανησυχεί ιδιαίτερα ο δρόμος που έχει πάρει η Τουρκία, ιδίως ενόψει των εκλογών της 14ης Μαΐου», τόνισε ο πολιτικός συντάκτης του The Economist John Peet, στον απόηχο του πρόσφατου δημοσιεύματος του βρετανικού περιοδικού που μάλιστα προκάλεσε εκνευρισμό στην Άγκυρα.
«Εδώ και καιρό ο Ερντογάν κινείται σε μια απολυταρχική κατεύθυνση, προσπαθώντας να φυλακίσει πολιτικούς αντιπάλους, λογοκρίνοντας το ίντερνετ και εκφοβίζοντας δημοσιογράφους. Υπάρχει ο κίνδυνος να κινηθεί φέτος πιο ανοιχτά προς μια απολυταρχία ή δικτατορία, ανάλογα πώς θα την ονομάσει κανείς», εξήγησε ο John Peet, τονίζοντας ότι οι εξελίξεις στην Τουρκία δημιουργούν ζήτημα στην εξωτερική πολιτική της περιοχής.
«Μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και γίνεται όλο και λιγότερο φιλική στη Δύση. Μάλιστα, στην περίπτωση της Ουκρανίας περισσότερο υποστηρίζει τη Ρωσία παρά τη Δύση», σημείωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας για τον Ταγίπ Ερντογάν πως «δείχνει να μην τον ενδιαφέρει μια επίλυση του Κυπριακού».
Ο ίδιος παρατήρησε ότι η κατάσταση που διαμορφώνεται καθιστά πιο δύσκολη την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο. Αναφέρθηκε δε στην κλιμάκωση της τουρκικής στάσης απέναντι στην Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας εφιαλτικό σενάριο μια ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα σε δύο χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ.
