12.4 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
spot_img
ΑρχικήΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΤο 5o Δημοτικό Σχολείο Δάφνης «Γεώργιος Μπουζιάνης» είναι ξεχωριστό

Το 5o Δημοτικό Σχολείο Δάφνης «Γεώργιος Μπουζιάνης» είναι ξεχωριστό

Ενα δημοτικό σχολείο με ονοματεπώνυμο και καλλιτεχνικό προφίλ στην Ελλάδα

 

Στην Δάφνη της Αθήνας, κοντά στον Νέο Κόσμο και πολύ κοντά στο σπίτι – Μουσείο του μεγάλου δημιουργού ζωγράφου Γεωργίου Μπουζιάνη, στην οδό Μπουζιάνη 27-31 Δάφνη, συναντάς το 5ο Δημοτικό Σχολείο «Γ. Μπουζιάνης». Είναι επταθέσιο και ο αριθμός των μαθητών του 133, ενώ ο αριθμός των αλλοδαπών μαθητών αποτελεί το 20% του συνόλου. Το όνομά του δεν το πήρε τυχαία, το κέρδισε μέσα από τις ενέργειες του Διευθυντή του σχολείου κου Νικολάου Ευσταθίου και όλων των εκπαιδευτικών που συνεργάσθηκαν και συνεχίζουν να εργάζονται, για να έχουν δικαιωματικά τον τίτλο του σχολείου. Το ιδιαίτερο αυτό σχολείο σε μία περιοχή, που συνυπάρχουν παιδιά Ελλήνων και μεταναστών, αποτελεί μια όαση για την σύγχρονη εκπαίδευση μέσα από την γνώση της τέχνης σε όλα τα επίπεδα που είναι προσιτή για τα μικρά παιδιά.
Εκπληκτοι συναντούμε στον συνολικό χώρο του σχολείου τον πολιτισμό να πάλλεται μέσα από τα έργα σύγχρονων και σημαντικών καλλιτεχνών και να συνομιλεί με τα μάτια των παιδιών. Δράσεις, εγκαταστάσεις με εικαστικά δρώμενα ενεργοποιούν τους μαθητές και τους προετοιμάζουν σε αυριανούς πολίτες με γνώσεις και συναισθήματα ανάλογης ποιοτικής σκέψης. Ένας πολύτιμος θησαυρός έργων τέχνης διάσπαρτος στις αίθουσες διδασκαλίας των παιδιών εξοικειώνει και ανοίγει πνευματικούς ορίζοντες πέρα από την καθημερινότητα. Στο σχολείο αυτό πέρα από τα καθημερινά τυπικά ωράρια διδασκαλίας των μαθημάτων δίδεται η ευκαιρία στους μαθητές να παρακολουθούν συχνά εικαστικές εκθέσεις και να συμμετέχουν σε ποικίλα εικαστικά project. Παρακολουθούν όλα τα δρώμενα στο Μουσείο «Γ. Μπουζιάνη» βάσει των προγραμμάτων τους. Συμμετέχουν ενεργά υπό την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου σε κάθε τι εικαστικό όπως και με καλλιτέχνες παράλληλα, ώστε να ευαισθητοποιήσουν την αισθητική τους και ίσως κάποιο ταλέντο που διαθέτουν. Σπουδαία αυτή η δυνατότητα που δίνεται στα παιδιά και ήδη άρχισε και αποδίδει καρπούς. Γενναία και ωφέλιμη η πράξη των καλλιτεχνών που δώρισαν και συνεχίζουν να δωρίζουν έργα στο σχολείο, ώστε ένα δημόσιο εκπαιδευτικό κτήριο να γίνεται φορέας επικοινωνίας, δημιουργίας, εικαστικής γνώσης και ελευθερίας της ψυχής των μαθητών.
Τα καλλιτεχνικά εργαστήρια
Αναφέρουμε ενδεικτικά, κάποια από τα καλλιτεχνικά εργαστήρια, που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, κινδυνεύοντας να αδικήσουμε κάποιους.

Νίκος Ευσταθίου Διευθυντής 5oυ Δημοτικού Σχολείου ΔΑΦΝΗΣ «Γεώργιος Μπουζιάνης»

Παιδαγωγικά καλλιτεχνικά εργαστήρια με την ζωγράφο Κατερίνα Ρώτα όπως και με την επιμελήτρια του Ε.Μ.Σ.Τ. Ανίνα Βαλκανά. Με την Eillen Botsford συμμετείχαν στην Documenta 14 ενώ με την Τζένη Μαρκέτου εργάστηκαν στο project: «Δοκιμή για μια ανέφικτη συνέλευση» στο Ινστιτούτο Γκαίτε. Επικοινώνησαν με την Αγγλίδα εικαστικό Arabella Dorman για τα έργο της «The Flight» που αναφερόταν στο προσφυγικό και δούλεψαν πάνω σε αυτό και τελευταία συμμετείχαν στο πρόγραμμα της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών με θέμα «Εργαλεία Αποσυναρμολόγησης» με εικαστικό υπεύθυνο τον καθηγητή της ΑΣΚΤ Ζάφο Ξαγοράρη αποκτώντας από τον ίδιο και την Κατερίνα Στεφανιδάκη μια εκπληκτική βαλίτσα – έργο τέχνης με όλα τα γράμματα της αλφαβήτα και τους αριθμούς σε μεγάλο μέγεθος, ξύλινα και τρισδιάστατα και αυτά μέσα σε ειδικά καλούπια από σιλικόνη για να μπορούν να δουλεύουν με χαρακτική (τυπώματα) και γλυπτική και να δημιουργούν τα δικά τους μηνύματα. Τα παιδιά έχουν μόνιμη συνεργασία με το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης με εικαστικά εργαστήρια και την αμέριστη βοήθεια των Προέδρων του Μουσείου. Δυναμική και συνεχής η παρουσία της Αθανασίας Σκληρού, επιμελήτριας του Μ.Ε.Π.Τ., ώστε τα παιδιά μέσω εικαστικών εργαστηρίων που γίνονται στο σχολείο να εκθέτουν κάθε χρόνο στο Μουσείο Γ. Μπουζιάνη ή το Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων. Πολύ σημαντική η βοήθεια της Ιστορικού Τέχνης κας Καραπιδάκη Λουϊζας στην επιμέλεια των εκθέσεων. Πολύ σημαντική η παρουσία της στο σχολείο, ώστε με το δικό της πνεύμα και εργασία να δίνει τα καλύτερα για τα παιδιά και την αναγνώριση της αξίας του σχολείου. Στις εκθέσεις του σχολείου παίρνουν μέρος και εικαστικοί καλλιτέχνες που τα έργα τους δωρίζονται στην πινακοθήκη του σχολείου κι έτσι η εικόνα για την εκτίμηση της δωρεάς τους πιστοποιεί και το όφελος των παιδιών. Η γλύπτρια – ζωγράφος ιαπωνικής τέχνης Ντίνα Αναστασιάδου, πέρα από την δωρεά έργων της, την επόμενη σχολική χρονιά θα δώσει τις γνώσεις της στα παιδιά με εργαστήρια και διδασκαλία sumi-e, ώστε να γνωρίσουν και την τεχνική αυτή. Ο άνθρωπος που συντονίζει και συνεπικουρεί τα μέγιστα για την συνεχή εξέλιξη αυτού του ιδιότυπου και μοναδικού σχολείου είναι ο κος Νίκος Ευσταθίου. Με την ιδιότητά του ως Διευθυντής του 5ου Δημ. Σχολείου Δάφνης «Γ.Μπουζιάνης» θα δώσει και τις προσωπικές του μαρτυρίες για ένα τόσο σημαντικό εγχείρημα που διαπραγματεύεται το μέλλον και την κουλτούρα των παιδιών που φοιτούν σε αυτό και γίνονται παράδειγμα για την παιδεία στην χώρα μας.
ΕΡΩΤΗΣΗ Μ.Μ.Κ Πως ξεκίνησε αυτή η όμορφη ιστορία των καλλιτεχνικών δράσεων του σχολείου σας «5ου Δ.Σ. Δάφνης Γεώργιος Μπουζιάνης»;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ν.Ε Η ιστορία μας ξεκινάει πριν από μια δεκαετία όταν προσπαθήσαμε να δώσουμε ένα προσωνύμιο στο σχολείο μας, για να μπορέσουμε σιγά σιγά να διαμορφώσουμε μια συγκεκριμένη κουλτούρα και ένα όραμα για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Πάντα ενδιαφερόμασταν για το πώς οι μαθητές/τριες μας θα μπορούν να έχουν πολιτιστικές προσλαμβάνουσες. Το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό στάτους της περιοχής, η ύπαρξη περισσότερων από σήμερα αλλοδαπών μαθητών/τριών και φυσικά η παρουσία κοντά στο σχολείο μας του σπιτιού του Γεωργίου Μπουζιάνη, ο οποίος ήταν άγνωστος στην τοπική κοινωνία, ήταν οι πρώτες σπίθες που έβαλαν μια φωτιά στην ψυχή μας και άρχισε να ζεσταίνει και τις ψυχές των μαθητών/τριών μας. Ξεκινήσαμε ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικό και πολιτιστικό με τίτλο: “Ένα σχολείο αλλάζει στην πόλη” και ταυτόχρονα κάναμε όλες τις ενέργειες, ώστε με υπουργική απόφαση λίγο καιρό μετά να πάρουμε το προσωνύμιό μας. Ήμασταν τυχεροί τότε γιατί στο Μουσείο Μπενάκη γινόταν μια μεγάλη έκθεση με έργα του Γιώργου Μπουζιάνη από τον συλλέκτη Γιώργο Βαλαμπού, την οποία επισκεφτήκαμε και δουλέψαμε πάνω στα έργα του Γιώργου Μπουζιάνη. Τα πάντα είχαν μπει στο δρόμο τους. Σιγά σιγά, μεθοδικά, φτάσαμε στο σήμερα μέσα από συνεχείς εικαστικές δράσεις να έχουμε δημιουργήσει μια πινακοθήκη με 270 έργα, να μας αναγνωρίζουν οι εικαστικοί και οι φιλότεχνοι, να υποδεχόμαστε ομάδες μαθητών/τριών άλλων σχολείων για κοινές δράσεις και ξεναγήσεις στην πινακοθήκη του σχολείου μας, να συμμετέχουμε σε εικαστικά γεγονότα και άλλα.
Μ.Μ.Κ Τι σημαίνει καλλιτεχνική παιδεία για τα παιδιά του σχολείου και πώς το αντιμετωπίζουν;
N.E Η καλλιτεχνική – πολιτισμική παιδεία ήταν, είναι και θα είναι κάτι πολύ σημαντικό για τα παιδιά μας. Η καλλιτεχνική παιδεία δεν είναι μόνο για τα παιδιά που έχουν κάποιο ταλέντο ή διακρίνονται για κάποιες δεξιότητές τους, γι’ αυτό απευθυνόμαστε και εμείς σε όλους και όλες. Τα εικαστικά δημιουργήματα που παρουσιάζουν τα παιδιά μετά από κάποια εικαστικά εργαστήρια παρουσιάζονται όλα και μάλιστα με τέτοιον τρόπο, ώστε να νιώσουν περηφάνια για τη δημιουργία τους. Αυτό τα παιδιά το αντιλαμβάνονται και το εισπράττουν με αποτέλεσμα την επόμενη φορά να γίνονται ακόμη καλύτερα. Η ανάπτυξη της κρίσης, η ενσυνειδητότητα, η ενσυναίσθηση, το ενδιαφέρον για κριτική έρευνα, η συνεργασία είναι κάποια από τα θετικά στοιχεία που προσφέρουν οι τέχνες και η ζωγραφική στο χώρο του σχολείου. Ταυτόχρονα ο αισθητικός εγγραμματισμός αλλά και κάτι πολύ σημαντικό για μένα, ο σεβασμός του δημόσιου χώρου που σε κάνει να τον οικειοποιείσαι. Πόσο θλιβερό είναι οι τοίχοι σε ένα σχολείο, κυρίως δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να είναι λευκοί, χωρίς να δίνουν οπτικές εικόνες για να ταξιδεύουν και να ονειρεύονται τα παιδιά. Θυμάμαι μια φορά που αφαίρεσα τους πίνακες καλλιτεχνών από μια αίθουσα για να τους μεταφέρω σε μια θεματική έκθεση και το σοκ που έπαθαν τα παιδιά ήταν μεγάλο, όταν την είδαν άδεια. Ρωτούσαν καθημερινά, με αγωνία και άγχος πότε θα επιστραφούν στη θέση τους. Αυτό κάτι σήμαινε για μένα.
M.M.K Το σχολείο είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τις ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις του σε σχέση με τις καλλιτεχνικές του δράσεις;
Ν.Ε Σίγουρα όσο περνούν τα χρόνια οι απαιτήσεις αλλά και οι προκλήσεις που έχουμε είναι μεγαλύτερες και περισσότερες. Δεν είναι εύκολο να τα κάνουμε όλα και για αυτό μπαίνει ο Σύλλογος Διδασκόντων σε διαδικασίες ποιοτικής επιλογής. Ακόμα και οι υποδομές μας είναι πεπερασμένες. Σε λίγο δε θα υπάρχει ίχνος τοίχου για να βάλουμε ένα νέο έργο απόκτημα της πινακοθήκης μας. Πάντως το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά αναζητούν νέα πράγματα και νέες ευκαιρίες. Γεύονται κάθε τι το νέο που έρχεται στο σχολείο και τους μαγεύει η διαδικασία γνωριμίας με καλλιτέχνες δημιουργούς και το έργο τους. Αυτό μας έκανε φέτος να συζητήσουμε με την κα Αναστασιάδου και να της ζητήσουμε να μας συνδράμει με τις γνώσεις της και τον εικαστικό της οίστρο σε εργαστήρια sumi-e υπό την αιγίδα της Ιαπωνικής πρεσβείας για να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες μας νέες τεχνικές και επαφή με έναν άλλο πολιτισμό, αυτόν της Ιαπωνίας.
M.M.K Πόσο μπορούν να βοηθήσουν στο έργο σας οι φορείς του κράτους;
Ν.Ε Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων γνωρίζει πολύ καλά τι γίνεται στα σχολεία του. Η Υπουργός μάλιστα είχε έρθει στα εγκαίνια της έκθεσης μας με τίτλο: «Η Ελλάδα που αγαπώ» στο πολιτιστικό κέντρο “Μελίνα” του Δήμου Αθηναίων. Εκεί έμεινε μέχρι το τέλος των εγκαινίων, μίλησε με όλους και με τα παιδιά και αναγνώρισε ότι αυτό που συμβαίνει με τις εκθέσεις μας είναι θεσμός πια στο σχολείο. Δε θέλω να είμαι μίζερος. Το Υπουργείο κάνει μια εκπαιδευτική πολιτική και οι εκπαιδευτικοί και οι Διευθυντές των σχολείων στο πλαίσιο της μικρής τους αυτονομίας χτίζουν αυτό που θέλουν να χτίσουν. Αλλος στο πολιτισμό, άλλος στα ευρωπαϊκά προγράμματα, άλλος στο θέατρο και τη μουσική, άλλος στη λογοτεχνία και τη δημιουργική γραφή, άλλος στο περιβάλλον… Γίνονται πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα στα σχολεία που είναι στο κρυφό αναλυτικό πρόγραμμα και δεν αποτυπώνονται πλήρως στο πρόγραμμα σπουδών. Αυτό που προσπαθώ εγώ και οι εκπαιδευτικοί μου είναι να αναγνωρίζεται η δουλειά μας εκ του αποτελέσματος και θα θέλαμε να υπάρχει στήριξη (οικονομική, ηθική, υποδομών κλπ) από την τοπική αυτοδιοίκηση, την Περιφέρεια, το Υπουργείο, τα Πανεπιστήμια (βλέπε ΑΣΚΤ- θα επιθυμούσα ένα μόνιμο πρωτόκολλο συνεργασίας) και πολιτισμικούς οργανισμούς και φορείς. Ενα μεγάλο άγχος μας κάθε φορά που διοργανώνουμε μια μεγάλη έκθεση ζωγραφικής με τα παιδιά και τους καλλιτέχνες είναι η έκδοση του εικαστικού μας καταλόγου, η πλαισίωση των έργων των καλλιτεχνών που θα ενταχθούν στην πινακοθήκη, η μεταφορά των έργων στον εκθεσιακό χώρο και τόσα άλλα. Χρειάζονται χέρια που υπάρχουν βέβαια αλλά και χρήματα που δεν υπάρχουν πάντα παρά την καλή θέληση του Δήμου, της σχολικής επιτροπής και άλλων. Στην αρχή τα έβαζα από την τσέπη μου τα περισσότερα, μα μετά με την οικονομική κρίση έγινε πολύ δύσκολο. Όσον αφορά την ουσία, την παιδαγωγική πράξη και το όφελος της, η συνεργασία επί σειρά ετών του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης με το σχολείο μας δείχνει τα θετικά αποτελέσματα της έτσι και αλλιώς.
Μ.Μ.Κ Τι θα ζητούσατε από τους καλλιτέχνες για το σχολείο, ώστε να σας ανοίξουν νέους δρόμους για την εκπαίδευση των μαθητών στην τέχνη;
Ν.Ε Η προσπάθειά μας είναι να κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν τις τέχνες και την ζωγραφική ιδιαίτερα, να εκφράζονται και να αγαπούν το ωραίο. Για να το πετύχουμε αυτό προσπαθούμε να εντάσσουμε έργα διαφορετικών τεχνικών και τεχνοτροπιών, διαφορετικής αισθητικής αντίληψης, ώστε να κεντρίζουμε το ενδιαφέρον των παιδιών και να προσπαθούμε να τους ανοίγουμε νέους ορίζοντες. Οι καλλιτέχνες που ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση είναι πάντα ευπρόσδεκτοι στο σχολείο μας τόσο για την γνωριμία της δουλειάς τους στα παιδιά όσο και σε εικαστικά εργαστήρια που μπορεί να οργανώσουμε. Η σύγχρονη τέχνη είναι κάτι το ενδιαφέρον για τα παιδιά και το έχουν δείξει στα ερωτήματά τους και τη συμμετοχή τους σε πολιτισμικούς χώρους που έχουμε πάει όπως το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο με τον οργανισμό ΝΕΟΝ όσο και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και αυτό γιατί τα εκθέματα παρουσιάζουν και συζητούν σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα μέσα από την ιδιότυπη ματιά και λογική του καλλιτέχνη. Οι μαθητές/τριες νοιάζονται, δηλαδή, πέρα από την εικόνα και για την εννοιολογική σημειολογία ενός έργου.
Μ.Μ.Κ Προσωπικά αισθάνεστε δικαιωμένος για ότι έχετε δημιουργήσει και πώς οραματίζεστε το μέλλον για το σχολείο Γ.Μπουζιάνη;
N.E Ξέρετε ότι κάποια στιγμή που συζητούσα με έναν δημοτικό σύμβουλο μου είχε πει ότι κάποιοι στον Δήμο με βλέπουν ως γραφικό διευθυντή – τουλάχιστον μια ομάδα ανθρώπων. Και αυτό γιατί ήμουν στοχοπροσηλωμένος στο όραμα του σχολείου μου και στην εμμονή μου να γνωρίσω – επικοινωνήσω το έργο του Μπουζιάνη στην τοπική κοινωνία και τα παιδιά και ταυτόχρονα να εμφυσήσω τον πολιτισμό μέσα από τις τέχνες στο σχολείο μου. Στην αρχή είσαι μόνος, σιγά σιγά όμως δημιουργείς ένα ορμητικό ποτάμι και παρασύρεις ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα για τον πολιτισμό, ανθρώπους που δεν πάνε στα μουσεία, σε γκαλερί, δεν συγκινούνται από ένα έργο τέχνης, δεν διαβάζουν, δεν παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο κόσμο των τεχνών και κυρίως των καλών τεχνών. Δέκα – δώδεκα χρόνια μετά μου σφίγγουν το χέρι γονείς, φιλότεχνοι, καλλιτέχνες και άλλοι άνθρωποι βλέποντας το πόσο επηρεάζει πλέον αυτή η διαδικασία τα παιδιά, τη ζωή τους, την τοπική κοινωνία. Μαζί και τα παιδιά μας, τα οποία νιώθουν ότι φοίτησαν σε ένα ξεχωριστό σχολείο, ένα σχολείο πιο φιλικό σε εκείνα, ένα σχολείο οικείο “δικό τους”. Αν αυτό δεν είναι αναγνώριση τι είναι; Το μέλλον σίγουρα είναι ευοίωνο. Αν και ουδείς αναντικατάστατος, νομίζω ότι όποιος αναλάβει τη διεύθυνση του σχολείου τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο. Θα μπορούσε και το Υπουργείο Παιδείας να δημιουργήσει σιγά σιγά νομοθετικά και τα πρώτα καλλιτεχνικά δημοτικά σχολεία (όπως παλιά είχαμε την εφαρμογή του Προγράμματος “Μελίνα”) με συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών, χρηματοδότηση και δυνατότητες για περισσότερα πράγματα.
Μάγδα Καραγιαννιώτου – Μυστικού
Δημοσιογράφος – Εκπρόσωπος F.I.J.E.T. World www.mystikou-karagianniotou.com

Κάποια στιγμή που συζητούσα με έναν δημοτικό σύμβουλο μου είχε πει ότι κάποιοι στον Δήμο με βλέπουν ως γραφικό διευθυντή
Νίκος Ευσταθίου Διευθυντής 5oυ Δημοτικού Σχολείου ΔΑΦΝΗΣ «Γεώργιος Μπουζιάνης»

Το Μουσείο Γιώργος Μπουζιάνης βρίσκεται σε ένα όμορο οικόπεδο με το ομώνυμο σχολείο, και είχε αποτελέσει το σπίτι- εργαστήριο του καλλιτέχνη.
Σήμερα το μουσείο «Γιώργος Μπουζιάνης» έχει δύο υπόγεια για χρήση εκθεσιακού χώρου και αμφιθεάτρου. Είναι κλειστό πάνω από 10 χρόνια διότι ο δήμος Δάφνης ισχυρίζεται ότι δεν έχει χρήματα να το συντηρήσει.

Λίγα λόγια για τον μεγάλο ζωγράφο
Ο Γιώργος Μπουζιάνης γεννήθηκε το 1885 και απεβίωσε το 1959. Θεωρείται ο μεγαλύτερες εκπρόσωπος του εξπρεσσιονισμού στην Ελλάδα. Ανήκει στη γενιά του ‘30.
Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών (μετέπειτα Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών) από το 1897 μέχρι το 1906 με δασκάλους τον Γ. Ροϊλό, τον Νικηφ. Λύτρα, τον Κ. Βολανάκη. Το 1907, έφυγε για να συνεχίσει τις σπουδές ζωγραφικής στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου κοντά στον Οττο Ζάιτζ (Otto Seitz).
Στα έργα του άρχισε να δίνει περισσότερη έμφαση στην αποτύπωση της ανθρώπινης μορφής, κυρίως της γυναικείας φιγούρας, και στα συναισθήματα που γεννάει αυτή η αποτύπωση. Οι Γερμανοί τεχνοκριτικοί δέχθηκαν θετικά τα νέα έργα του καλλιτέχνη και το 1924 έκλεισε συμβόλαιο με την γκαλερί Μπάρχφελντ. Το 1927 έγινε στο Κέμνιτς μεγάλη έκθεση έργων του στο μουσείο της πόλης. Κατόπιν, με την οικονομική στήριξη της γκαλερί Μπάρχφελντ, πήγε στο Παρίσι, όπου έζησε κατά την περίοδο 1929 έως 1932.[4]
Λόγω της οικονομικής κρίσης που είχε χτυπήσει την Ευρώπη, αναγκάστηκε να επιστρέψει στο Μόναχο. Ομως, με την σταδιακή εξαφάνιση του εξπρεσιονισμού και την άνοδο του ναζισμού, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει και τη Γερμανία, για να επιστρέψει τελικά το 1934 στην Ελλάδα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

spot_img

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ