Τα χιμαιρικά όνειρα του ανθρώπου τον οποίο φέρνει αντιμέτωπο με τη φύση είναι το εμμονικό θέμα του Γερμανού σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτσογκ· θυμόμαστε την ταινία «Αγκίρε, η Μάστιγα του Θεού» στην οποία ο Ισπανός κονκισταδόρ Λόπε ντε Αγγίρε κατεβαίνει τον Αμαζόνιο ξεκινώντας από τις πηγές στις Ανδεις προς αναζήτηση του μυθικού Ελντοράντο ή την ταινία «Φιτσκαράλντο» στην οποία ο βαρόνος του καουτσούκ Μπράιαν Σουίνι Φιτζέραλντ προσπαθεί να ανεβάσει στις Ανδεις ποταμόπλοιο αντίθετα στο ρεύμα για να χτίσει ένα θέατρο όπερας και να προσλάβει τον Ενρίκο Καρούζο. Με το ίδιο θέμα καταπιάνεται και στο «Ο Κόσμος του Λυκόφωτος», το οποίο δεν είναι ταινία, αλλά η πρώτη του νουβέλα· τo «The Twilight World» κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες και στα αγγλικά σε μετάφραση από τον γνωστό ποιητή και κριτικό Michael Hofmann. Είναι το χρονικό του υπολοχαγού Ονόντα Χίροο, ο οποίος αν και η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, ηττημένη στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παραδόθηκε στις 15 Αυγούστου του 1945, αυτός συνέχισε επί σχεδόν 30 χρόνια να πολεμά στις ζούγκλες των Φιλιππίνων και κατέθεσε τα όπλα το 1974.
«Ο πόλεμος του Ονόντα δεν έχει καμία σημασία για το σύμπαν, για την ιστορία για την έκβαση του πολέμου. Ο πόλεμος του Ονόντα έχει δημιουργηθεί από την ένωση ενός φανταστικού τίποτα και ενός ονείρου, αλλά ο πόλεμος του Ονόντα, έχοντας γεννηθεί από το τίποτα είναι εντούτοις συνταρακτικός, ένα γεγονός που εκβιαστικά αποσπάστηκε από την αιωνιότητα» γράφει ο σκηνοθέτης και πλέον συγγραφέας.
Το «Ο Κόσμος του Λυκόφωτος» ξεκινά με τον ίδιο τον συγγραφέα. Ευρισκόμενος στο Τόκιο το 1997 για να σκηνοθετήσει την όπερα «Chushingura», προσβάλει τους οικοδεσπότες του αρνούμενος πρόσκληση για κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας. Σοκαρισμένος, κάποιος τον ρωτά ποιον θα προτιμούσε να συναντήσει. «Τον Ονόντα» απαντά ο Χέρτσογκ. «Μια βδομάδα αργότερα, τον συνάντησα».
Ο διαταγές που έλαβε ο Ονόντα τον Δεκέμβριο του 1944 από τον ανώτερό του είναι σαφείς, έτσι όπως τις αποδίδει ο συγγραφέας: «Με το που θα αποσυρθούν τα στρατεύματά μας από τη Λουμπάνγκ, είναι καθήκον σας να κρατήσετε το νησί έως ότου επιστρέψει ο Αυτοκρατορικός Στρατός. Με κάθε κόστος, πρέπει να υπερασπιστείτε το νησί με τακτικές δολιοφθοράς. Θα πρέπει να αποφασίζετε μόνοι. Κανείς δεν θα σας δίνει διαταγές. Πρέπει να είστε αυτόνομοι».
Δεν είναι τελείως μόνος. Ηγείται μιας μικρής ομάδας η οποία αποτελείται από τον δεκανέα Σιμάντα και τους οπλίτες Κοζούκα και Ακάτσου. Οι οδηγίες του προς αυτούς είναι απόηχος των οδηγιών που είχε λάβει από τον ανώτερό του. «Ο πόλεμος τώρα είναι διαφορετικός, οι ηρωικές πράξεις δεν έχουν θέση. Τα καθήκοντά μας είναι να παραμείνουμε αόρατοι, να εξαπατούμε τον εχθρό, να είμαστε έτοιμοι να κάνουμε φαινομενικά επαίσχυντα πράγματα ενώ θα διαφυλάττουμε στις καρδιές μας την τιμή του πολεμιστή». Καθώς τα χρόνια περνούν χωρίς να επανεμφανίζεται ο Αυτοκρατορικός Στρατός, ο Ονόντα ερμηνεύει ως προπαγάνδα τις ενδείξεις για την ήττα της Ιαπωνίας, συμπεριλαμβανομένων των φυλλαδίων που έριχναν αεροπλάνα. Χρόνια αργότερα, προβληματίζεται από κινήσεις αμερικανικών πλοίων και αεροπλάνων προς δυσμάς, προς το Βιετνάμ. Από τις παρατηρήσεις του, συγκροτεί ένα σχήμα γεωπολιτικών εξελίξεων σύμφωνα με το οποίο, το 1971 «η Ινδία απελευθερώθηκε από τους Βρετανούς και η Σιβηρία αποσχίστηκε από τη Ρωσία. Εχουν τώρα ενωθεί με την Ιαπωνία για να σχηματίσουν μια ισχυρή τριπλή συμμαχία εναντίον της Αμερικής». Για χρόνια, ο Ονόντα και η ομάδα του ζουν σαν ληστές ή σαν κυνηγοί και καρποσυλλέκτες. Είναι και οι κυνηγοί και οι κυνηγημένοι: «Στα τριάντα χρόνια, παρά κάτι, του μοναχικού πολέμου του, ο Ονόντα θα επιζήσει από 111 ενέδρες» γράφει ο Χέρτσογκ.
Με την επιστροφή στην πατρίδα του ο Ονόντα έγινε διασημότητα και οι θαυμαστές του δεν ήταν αποκλειστικά και μόνον Ιάπωνες. Οκτώ χρόνια μετά τον θάνατό του σε ηλικία 91 ετών ( https://www.youtube.com/watch?v=BRl_DrPr_co ), παραμένει πρόσωπο που ασκεί μεγάλη γοητεία, όπως αποδεικνύεται από πολυάριθμα ντοκιμαντέρ και από την κινηματογραφική ταινία του 2021 «Onoda: 10.000 Nights of the Jungle» του Γάλλου σκηνοθέτη Arthur Harari. Στην αφήγηση του Βέρνερ Χέρτσογκ, ο Ονόντα Χίροο «δεν είναι ένας ανιστόρητος παλαβός, αλλά μάλλον ένας άντρας με αξιοθαύμαστη δυνατότητα εστίασης που γαντζώνεται από τη ζωή και αρνείται να υποκύψει σε μια μάχη» .
Βασίλης Τσεκούρας
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ
