Στη νέα αγορά ηλεκτρισμού η οποία λειτουργεί πλέον με βάση το Target Model αναφέρθηκε o Άλεξ Παπαλεξόπουλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος CEO, ECCO Intl, USA μιλώντας στο διαδικτυακό Athens Energy Dialogues.
Ερωτηθείς για τα ζητήματα που παρατηρούνται στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, απάντησε ότι είναι ένα πρόβλημα που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συνιστώντας ψυχραιμία, ενώ εκτίμησε ότι η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί χωρίς να χρειάζονται πολλές παρεμβάσεις που θα φέρουν αρνητικά αποτελέσματα. Ανέφερε ότι το Target Model δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει θέματα που σχετίζονται με τις διαδοχικές αγορές (προ ημερήσιας, ενδοημερήσιας και εξισορρόπησης) ενώ επεσήμανε ότι η εφαρμογή του στην Ελλάδα έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες, λόγω παραγόντων όπως ο κορεσμός του δικτύου που συμβάλλει στην αύξηση του κόστους, δηλώνοντας σε αυτή τη βάση ότι δεν μπορούμε να παραβλέψουμε συγκεκριμένες πτυχές του δικτύου.
Όπως είπε, μία ακόμη ιδιαιτερότητα της ελληνικής αγοράς αφορά στην ανταγωνιστικότητά της, καθώς δεν διαθέτει πολλούς παίκτες. Σχολίασε ότι «πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά προβλήματα και όχι τα συμπτώματα», υπογραμμίζοντας τη σημασία παροχής ουσιαστικών κινήτρων και επενδύσεων ενώ συντελείται η ενεργειακή μετάβαση. Ο επικεφαλής της ECCO εξήγησε ότι τα προβλήματα ξεκινούν από την προημερήσια αγορά και αναπαράγονται στις επόμενες, επισημαίνοντας ωστόσο ότι δεν θα έπρεπε να εφαρμοστούν ανώτατα όρια προσφορών, καθώς αυτό θα έπληττε στην πράξη την ευελιξία της αγοράς. Αναφορικά με την ενδοημερήσια αγορά, σχολίασε ότι δεν υπάρχει αρκετή ρευστότητα. καθώς αντιστοιχεί σε κάτω από 2% του συνολικού όγκου των συναλλαγών.
Ο κ.Παπαλεξόπουλος αναφέρθηκε στα σημαντικότερα προβλήματα στην αγορά χονδρικής στην Ελλάδα. Όπως είπε, παρατηρούνται προβλήματα εγγενή σε σχέση με το Target Model και προβλήματα σε σχέση με την υλοποίησή του. Όπως δήλωσε ο κ. Παπαλεξόπουλος, χρειάζεται υπομονή και να μην πάρουμε μέτρα κάτω από συνθήκες πανικού. Είναι σημαντικό να κοιτάξουμε το μέλλον για την επιτάχυνση της σύζευξης της αγοράς μας με αυτές των υπόλοιπων χωρών, και να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια. Η αγορά της επόμενης ημέρας είναι η ραχοκοκαλιά όλων των αγορών, που επιτρέπει διασυνδέσεις και ανταλλαγές με άλλες χώρες Στην αγορά της επόμενης ημέρας χρειάζεται ένας ισχυρός Ρυθμιστής, ανέφερε ο κ. Παπαλεξόπουλος, και τόνισε ότι εάν κάνουμε αλλαγές χωρίς να έχουν αναλυθεί επαρκώς, θα έχουμε πρόβλημα.
«Τα μεγάλα προβλήματα τα έχουμε αφήσει πίσω μας», ανέφερε απ’ την πλευρά του ο κ. Γιάννης Γιαρέντης, πρόεδρος και CEO, Admin. of Renewable Energy Sources Operator & Guarantees of Origin. «Η μεγάλη βιασύνη να έρθει κάτι που έχει ήδη καθυστερήσει, ήταν λάθος» δήλωσε, προσθέτοντας ότι «η ΡΑΕ και η πολιτεία πρέπει να διορθώσουν το θέμα και αναδρομικά». «Με την επιβάρυνση του Ειδικού Λογαριασμού βάζουμε μία επικίνδυνη νότα σε αυτό που λέμε βιωσιμότητά του» εκτίμησε.
Ο κ. Γιαρέντης εξέφρασε και την ανάγκη «να μη διακινδυνεύσουμε την επενδυτική ασφάλεια για το μέλλον», επισημαίνοντας ότι «βρισκόμενοι σε μία νηπιακή ηλικία, η Ρυθμιστική Αρχή πρέπει να κάνει αυτές τις παρεμβάσεις», έτσι ώστε «τα προβλήματα που δημιουργούν στρεβλώσεις να μην τα λύνουμε με άλλες στρεβλώσεις».
Η αγορά εξισορρόπησης δεν λειτουργεί μόνη της
Από τον ΑΔΜΗΕ ο Δημήτρης Μίχος, Chief Officer of Operation, Infrastructure and Market General Division, επεσήμανε το γεγονός ότι η αγορά λειτουργεί εδώ και μόλις τρεις μήνες και πρόσθεσε ότι «δεν δόθηκε αρκετός χρόνος για δοκιμές». Σύμφωνα με τον κ. Μίχο, «η αγορά εξισορρόπησης δεν λειτουργεί μόνη της», γι’ αυτό πρέπει να διαπιστωθούν τρόποι και μέθοδοι βελτίωσης. Το φαινόμενο σύμφωνα με τον κ. Μίχο δεν εμφανίζεται μοναδικά στην Ελλάδα, αλλά παρουσιάζεται σε όλη την Ευρώπη. «Σταδιακά να θέτουμε το κάθε μέτρο προκειμένου να βλέπουμε τον αντίκτυπό του και να καταλήξουμε σε μία εύρυθμη κατάσταση», πρότεινε ο κ. Μίχος, λέγοντας ότι «η δυσκολότερη περίοδος είναι η αρχική».
Παρουσίαση για τις δυνατότητες που φέρνει το νέο ενεργειακό τοπίο για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις πραγματοποίησε o Wytse Kaastra, Managing Director της Accenture στο πλαίσιο της διαδικτυακής συνάντησης του Athens Energy Dialogues. Ο κ. Kaastra μίλησε για τις ισχυρές δυνάμεις που διαμορφώνουν το «πράσινο» ενεργειακό οικοσύστημα, όπως η ταχεία διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η εκθετικά αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, λόγω του εξηλεκτρισμού και της προοδευτικής διάδοσης της ηλεκτροκίνησης.
Ο κ. Kaastra εξήγησε ότι στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, οι ενεργειακές εταιρείες μετεξελίσσονται από απλούς προμηθευτές σε εταιρείες παροχής ενεργειακών λύσεων, προσθέτοντας αξία για τον τελικό καταναλωτή, ο οποίος βρίσκεται ολοένα και πιο ενεργά στο επίκεντρο της ενεργειακής μετάβασης. Επιπλέον, έκανε λόγο για νέες πηγές αξίας για τους καταναλωτές όπως οι ενεργειακές αναβαθμίσεις, η αυτοπαραγωγή, η αποθήκευση ενέργειας και η ηλεκτροκίνηση, για την οποία εκτίμησε ότι θα επενδυθούν περί τα 600 δισ. ευρώ εντός της επόμενης δεκαετίας, με στόχο την ανάπτυξη σχετικών υποδομών. Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, το στέλεχος της Accenture πρόσθεσε ότι η ενεργειακή μετάβαση δημιουργεί νέα πεδία για την τοποθέτηση των παραδοσιακών εταιρειών προμήθειας, δίνοντάς τους νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη μίας «πράσινης» εταιρικής ταυτότητας. Συμπλήρωσε επίσης, ότι διαφορετικοί τομείς της αγοράς (π.χ. νοικοκυριά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βιομηχανικοί καταναλωτές) χρειάζονται διαφορετικές λύσεις για τη μετάβασή τους στη νέα πραγματικότητα.
Οι στόχοι για την ωρίμανση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και οι τρόποι για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των ρυθμίσεων και της αγοράς, τέθηκαν στο επίκεντρο του πάνελ στο οποίο συμμετείχαν οι κκ. Andrea Testi, εκτελεστικός πρόεδρος Elpedison, Ντίνος Μπενρουμπή, γενικός διευθυντής του Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας (Protergia) της Μυτιληναίος, Μίλτος Ασλάνογλου, Director Hellenic Federation of Energy Suppliers και Αντώνιος Κοντολέων, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, Hellenic Union of Industrial Energy Consumers (UNICEN); Energy Consultant of SIDENOR SA.
Την εκτίμηση ότι είναι φυσιολογικό να υπάρχει ρευστότητα και διακυμάνσεις πριν την πλήρη εφαρμογή του Target Model, εξέφρασε ο Andrea Testi, εκτελεστικός πρόεδρος της Elpedison, στο πλαίσιο της συζήτησης για την ωρίμανση της αγοράς ηλεκτρισμού. Μιλώντας για τα υψηλά κόστη που παρατηρούνται στην Αγορά Εξισορρόπησης, έθιξε το θέμα του κορεσμού των δικτύων στην Πελοπόννησο και της απόκλισης που παρατηρείται από την πραγματική ζήτηση σε φορτία, ενώ μίλησε για θέματα που άπτονται του σχεδιασμού της ίδιας της αγοράς. Σε αυτή τη βάση σχολίασε, ότι οι τιμές είναι ευθυγραμμισμένες με παρόμοιες αγορές της Ευρώπης, ενώ παρατήρησε ότι απόκλιση παρατηρείται σε επίπεδο όγκων.
Η ελληνική αγορά θα απαιτεί πάντα ρυθμιστική παρέμβαση
Ο Μίλτος Ασλάνογλου, γενικός διευθυντής της ΕΣΠΕΝ, ανέφερε από πλευράς του ότι οι κανόνες υπηρετούν έναν σημαντικό διπλό σκοπό: αφενός θεσπίζουν τις διαδικασίες λειτουργίας της αγοράς και αφετέρου θέτουν όρια στη δύναμη των παικτών. Σχολίασε ότι λόγω των χαρακτηριστικών της, η ελληνική αγορά θα απαιτεί πάντα κάποια μορφή ρυθμιστικής παρέμβασης, τονίζοντας ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν ζητήματα ανταγωνισμού. Σημείωσε ότι η έλλειψη προετοιμασίας έφερε τα προβλήματα, και το θέμα είναι να συζητηθεί το πώς οι παρεμβάσεις θα είναι επαρκείς. Υπογράμμισε ότι είναι απαραίτητο να ξεκινήσει συζήτηση με όλους τους παίκτες της αγοράς, προσθέτοντας ότι χρειάζεται συνεχόμενη διαβούλευση.
Τεχνηέντως υψηλές προσφορές
Στις στρατηγικές παικτών της αγοράς απέδωσε τα υψηλά κόστη στην Αγορά Εξισορρόπησης ο Αντώνιος Κοντολέων, πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, αναφερόμενος σε πρακτικές τεχνηέντως υψηλών προσφορών στην Προημερήσια Αγορά. Σχολίασε δε, ότι υπάρχει εναρμονισμένη προσπάθεια καθετοποιημένων παικτών, με σκοπό να αυξήσουν τα τιμολόγια σε Υψηλή και Μέση Τάση. Όπως είπε, θεωρεί δικαιολογημένη την παρέμβαση της ΡΑΕ, αλλά ανεπαρκή, καθώς τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής δεν θεραπεύουν πλήρως την κατάσταση. Κλείνοντας, υπογράμμισε ότι «δεν μπορεί να μετακυλίεται το κόστος στην ενεργοβόρο βιομηχανία».
Κατά την παρουσίασή του με τίτλο “The Greek electricity system evolution & the South-East North Electricity Highway” ο Δημήτρης Παπακανέλλου, Consulting, KPMG in Greece, πρότεινε την κατασκευή ενός έργου για την κάθετη ηλεκτρική διακρατική διασύνδεση της Γερμανίας και της Αυστρίας με τις χώρες που θα διατρέχει το διπλό καλώδιο, καταλήγοντας στην Ελλάδα. Το έργο θα διασφάλιζε όπως είπε, σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθώς επίσης και την ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια του συστήματος, ενώ θα καθιστούσε την Ελλάδα εξαγωγέα σε πράσινη ηλεκτρική ενέργεια. Το κόστος του έργου υπολογίζεται στα δύο δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ δυνητικά θα μπορούσε να εξοικονομήσει πάνω από 700 εκατομμύρια ετησίως, εξήγησε.
Όπως είπε ο κ. Παπακανέλλου, με βάση το ΕΣΕΚ, το σύστημα της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα πρόκειται να μετασχηματιστεί δραστικά τα επόμενα χρόνια λόγω της απολιγνητοποίησης και αύξησης της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. Όμως, με βάση τη μελέτη που παρουσίασε ο σύμβουλος της KPKMG, η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ οδηγεί σε περικοπές ρεύματος, οι οποίες πρέπει να επιδοτηθούν, και δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν σε 25% αύξηση του κόστους ηλεκτρισμού.
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, καθηγητής Γιώργος Ιωάννου ανέφερε ότι «οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις είναι αναγκαίες για να αντιμετωπίσουμε συμπεριφορές που οδηγούν σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα».
Το γεγονός ότι «δε δόθηκε αρκετός χρόνος για δοκιμές» επεσήμανε ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ Δημήτρης Μίχος. Σύμφωνα με τον κ. Μίχο, «η αγορά εξισορρόπησης δεν λειτουργεί μόνη της», γι’ αυτό πρέπει να διαπιστωθούν τρόποι και μέθοδοι βελτίωσης. Το φαινόμενο σύμφωνα με τον κ. Μίχο δεν εμφανίζεται μοναδικά στην Ελλάδα, αλλά παρουσιάζεται σε όλη την Ευρώπη.
«Σταδιακά να θέτουμε το κάθε μέτρο προκειμένου να βλέπουμε τον αντίκτυπό του και να καταλήξουμε σε μία εύρυθμη κατάσταση», πρότεινε ο κ. Μίχος, λέγοντας ότι η δυσκολότερη περίοδος είναι η αρχική».
Πράσινα τραπεζικά δάνεια – Το εξαετές πράσινο ομόλογο της ΕΤΕ
Τις ευκαιρίες πράσινων χρηματοδοτήσεων ανέδειξε κατά την τοποθέτηση της η Αργυρώ Μπανίλα από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Όπως ανέφερε, η ΕΤΕ εξέδωσε πέρυσι με επιτυχία εξαετές πράσινο ομόλογο 500 εκατ. ευρώ προσελκύοντας ζωηρή συμμετοχή από εγχώριους και διεθνείς επενδυτές, σχολιάζοντας ότι «αυτό δείχνει πώς υπάρχει εμπιστοσύνη στο brandname της Εθνικής Τράπεζας». Επεσήμανε πως η ΕΤΕ ηγείται των πράσινων χρηματοδοτήσεων με μερίδιο 40% ενώ εξερευνά και νέες δυνατότητες στο πεδίο της πράσινης οικονομίας λέγοντας ότι εξακολουθεί να υπάρχει «ισχυρή διάθεση για επέκταση του πιστωτικού χαρτοφυλακίου σε πράσινες ενεργειακές επενδύσεις». Πρόσθεσε ότι προβλέπεται επιστράτευση 3 δισ. ευρώ ρευστότητας στα επόμενα 3 χρόνια που επεκτείνεται από τους πελάτες χονδρικής μέχρι και τους πελάτες λιανικής. Κλείνοντας σχολίασε τη σημασία επίλυσης ρυθμιστικών θεμάτων.
«Η ζήτηση είναι εδώ, η διάθεση είναι εδώ» και είναι μία «εμπορική αναγκαιότητα» να αποσαφηνιστεί τι ακριβώς θεωρείται πραγματικά πράσινη επένδυση ανέφερε κατά την τοποθέτηση του ο εκπρόσωπος της Eurobank, Σπύρος Βενετσιάνος στη συζήτηση για τις πράσινες χρηματοδοτήσεις. «Χρειάζεται ένα πιο βιώσιμο περιβάλλον που θα δώσει ώθηση στην αγορά», επεσήμανε και σχολίασε ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον εφόσον θα υπάρχουν περισσότερα πράσινα προϊόντα και θα ικανοποιηθούν οι κλιματικοί και κοινωνικοί στόχοι. Τόνισε την ανάγκη να ενσωματωθούν εσωτερικά στις τράπεζες οι νέες πολιτικές και να καταστούν όσο το δυνατό πιο κατανοητές για τους πελάτες ενώ πρόσθεσε ότι «δουλεύουμε όλοι για να διαμορφώσουμε μία συγκεκριμένη και σαφή πολιτική για το πώς θα διαχειριστούμε τις νέες, βιώσιμες οικονομικές αρχές στην ΕΕ».
Τον ενεργό ρόλο της Τράπεζας Πειραιώς στην προώθηση της βιώσιμης τραπεζικής και τη δέσμευσή της για την αλλαγή προς ένα πιο πράσινο επιχειρηματικό μοντέλο ανέδειξε με την τοποθέτησή του ο Κωνσταντίνος Πετρόπουλος. Αναφορικά με τις ΜμΕ, σχολίασε ότι στο μέλλον τα κριτήρια βιωσιμότητας στις επενδύσεις θα καταστούν πιο σημαντικά δεδομένου και ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία θα γίνεται ολοένα πιο αυστηρή. Την ίδια στιγμή τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναμένεται να μειώσουν την έκθεσή τους σε δραστηριότητες που κρίνονται ως επιβλαβείς περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε ότι είναι κρίσιμο για τις ΜμΕ να προετοιμαστούν έγκαιρα στο νέο τοπίο με τις τράπεζες να έχουν την ευθύνη να βοηθήσουν τους πελάτες τους στη διαδικασία. Όπως είπε η Τράπεζα Πειραιώς σήμερα προσφέρει μία ευρεία γκάμα πράσινων δανείων καθώς και οικονομικά κίνητρα.
Χορηγός επικοινωνίας Καθημερινή, Εφημερίς Δημοπρασιών
Ντίνος Μπενρουμπή: «Είμαστε στην αγορά για να έχουμε κερδοφορία βάσει των επενδύσεων που έχουμε πραγματοποιήσει»
Από πλευράς του, ο Ντίνος Μπενρουμπή, γενικός διευθυντής της Protergia, αναρωτήθηκε τι σημαίνει υψηλό κόστος στην Αγορά Εξισορρόπησης, δεδομένου ότι το κόστος της διαμορφώθηκε σε μόλις 9 ευρώ/MWh τον Ιανουάριο. Επεσήμανε ότι πριν την εφαρμογή του Target Model, αυτό που πλήρωναν οι προμηθευτές κυμαινόταν σε 4,7 ευρώ/MW, ενώ τώρα που λειτουργεί η αγορά ελεύθερα, το κόστος διαμορφώθηκε περίπου στα 10 ευρώ. Επικαλούμενος το παράδειγμα της Ιρλανδίας, που θεωρείται μία συγκρίσιμη αγορά με την ελληνική, ανέφερε ότι το κόστος εκεί κυμαίνεται στα 12 ευρώ/MWh. Πρόσθεσε ότι «είμαστε στην αγορά για να έχουμε κερδοφορία βάσει των επενδύσεων που έχουμε πραγματοποιήσει» πάντα εντός των κανόνων ανταγωνισμού και του ρυθμιστικού πλαισίου. Χαρακτήρισε τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις ως κίνηση η οποία προσώρας είναι αχρείαστη, σχολιάζοντας πώς «αν θέλουμε ρυθμισμένη αγορά μπορούμε να επιστρέψουμε στο προηγούμενο μοντέλο». Συμπλήρωσε επίσης, ότι οι ΑΠΕ θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της δικής τους εξισορρόπησης, λόγω της στοχαστικότητάς τους, κάτι που συμβαίνει σε αγορές του εξωτερικού. Επανέλαβε ότι οι παθογένειες του Target Model ξεκινούν από την Προημερήσια Αγορά, η οποία είναι και η βασική και ως εκ τούτου χρειάζεται διορθωτικές παρεμβάσεις. Κλείνοντας, σημείωσε ότι στην Ελλάδα υπάρχει αναδρομικότητα σε ό,τι φορά τους κανόνες της αγοράς, κάτι που αποθαρρύνει τους επενδυτές.
