Ανέβηκαν οι τόνοι Παρισιού-Αγκυρας για την Ανατ. Μεσόγειο

Η Γαλλία έχει τεθεί στην πρώτη γραμμή στην Ευρώπη απέναντι στις περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας, επιδεικνύοντας τα στρατιωτικά μέσα της στην ανατολική Μεσόγειο, ενδεχόμενη εστία ισχυρών εντάσεων ανάμεσα σε πολλές χώρες της περιοχής.
Υποδεχόμενος την Τετάρτη, τον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατήγγειλε τις «παραβιάσεις και τις προκλήσεις» της Αγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο, όπου τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων προκαλούν αντιπαλότητες ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά επηρεάζουν επίσης το Ισραήλ, τον Λίβανο, την Αίγυπτο και την Κύπρο.
Ο Μακρόν ανακοίνωσε την προσεχή ενίσχυση της γαλλικής ναυτικής παρουσίας στην περιοχή προκειμένου να «διασφαλιστεί πλήρως η ασφάλεια σε μια στρατηγική για την Ευρώπη περιοχή».
Ενόψει της ενίσχυσης αυτής, το γαλλικό αεροπλανοφόρο Σαρλ ντε Γκολ έφθασε την Πέμπτη στην ανατολική Μεσόγειο, επισήμως προκειμένου να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών στη Συρία και στο Ιράκ. Την παραμονή, το γαλλικό πλοίο εντόπισε μια τουρκική φρεγάτα που συνόδευε ένα φορτηγό πλοίο το οποίο μετέφερε θωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού με προορισμό την Τρίπολη.
Την ίδια στιγμή, ο Εμανουέλ Μακρόν κατήγγελλε για άλλη μια φορά την τουρκική ανάμειξη στη σύγκρουση στη Λιβύη που «παραβιάζει κατάφωρα» τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Αγκυρα στη διάσκεψη για τη Λιβύη που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο στις 19 Ιανουαρίου.
Η Γαλλία είχε ήδη αυξήσει τους τόνους εναντίον της Αγκυρας κατά την τουρκική επίθεση τον Οκτώβριο εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), συμμάχων των Δυτικών στη μάχη κατά της τρομοκρατίας στη Συρία, και στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, μέλος του οποίου είναι η Τουρκία, που διεξήχθη στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο.
«Πρέπει κάποια στιγμή, απέναντι σε ένα καθεστώς που δεν βλέπει πλέον όρια στη δράση του, να πούμε στοπ», εκτιμά ο Μαρκ Πιερινί, πρώην πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Τουρκία και ερευνητής στο κέντρο Carnegie Europe στις Βρυξέλλες.
«Πολιτικά είναι εύκολο να το κάνεις, αυτό έχει μόλις κάνει στο Παρίσι. Προφανώς, επί του πεδίου, είναι πολύ πιο πολύπλοκο (…) Ομως μόνο η γλώσσα της ισχύος γίνεται κατανοητή στην Αγκυρα», λέει.
Η Γαλλία, που έχει δεσμευθεί σε πολλά μέτωπα και είναι αντιμέτωπη με περιορισμούς προϋπολογισμού, βρίσκεται στο «όριο των δυνατοτήτων της για ναυτική δράση» προειδοποιούσε τον Νοέμβριο ο αρχηγός του γαλλικού γενικού επιτελείου, ο στρατηγός Φρανσουά Λεκουάντρ, στη διάρκεια κοινοβουλευτικής ακρόασης.
Για τον Ζαν-Σιλβέστρ Μονγκρενιέ, ερευνητή που συνεργάζεται με το ευρωπαϊκό ινστιτούτο Thomas More, το Παρίσι «μάλλον αντιδρά παρά αναλαμβάνει δράση απέναντι στην τουρκική και τη ρωσική πίεση» στη Λιβύη.
Τους τελευταίους μήνες η Αγκυρα και η Μόσχα πήραν το πάνω χέρι στην κρίση στη Λιβύη μέσω παρεμβαλλόμενων μισθοφόρων: από τη μια πλευρά Ρώσοι της ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρίας Βάγκνερ και από την άλλη προσκείμενοι στην Τουρκία Σύροι αντάρτες.
Η Ρωσία υποστηρίζει τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης, τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, όπως και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία.
Αντανακλώντας τις περιφερειακές αντιπαλότητες, η Τουρκία έσπευσε σε βοήθεια της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) του Φάγεζ αλ-Σάρατζ στην Τρίπολη, που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και αντιμετωπίζει δυσκολίες με την επίθεση που έχει εξαπολύσει ο στρατάρχης εναντίον της πρωτεύουσας.
Ανάμεσα σε αυτά τα δύο μέτωπα, οι Ευρωπαίοι μοιάζουν μοιρασμένοι, με τη Γαλλία να φέρεται, παρά τις διαψεύσεις της, να υποστηρίζει τον στρατάρχη Χάφταρ. Μια υποψία που ενισχύεται επειδή κατηγορεί μόνο την Τουρκία και δεν λέει λέξη για το αντίπαλο στρατόπεδο το οποίο είναι επίσης ύποπτο ότι παραβιάζει το εμπάργκο όπλων.
«Η διέλευση του αεροπλανοφόρου από εκεί είναι η ευκαιρία να κάνει μια επίδειξη δύναμης, ισχύος. Ομως θα υπάρξει άραγε μια αληθινή συνολική πολιτική που να μην περιορίζεται σε πόζες και διακηρύξεις;» διερωτάται ο Ζαν-Σιλβέστρ Μονγκρενιέ.
«Αυτό που μετράει είναι η ενότητα της Ευρώπης. Και, προσώρας, έχουμε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις, αυτό δεν είναι καλό», λέει ο Μαρκ Πιερινί. Αναφέρεται στη Γερμανίδα καγκελάριο Αγγελα Μέρκελ που «έκανε φιλίες με τον Τούρκο πρόεδρο» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκειμένου να περιορίσει τη ροή προσφύγων προς την Ευρώπη και σ’ έναν Γάλλο πρόεδρο που «κάνει το αντίθετο».
Οι εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο με την υπογραφή στα τέλη Νοεμβρίου μιας αμφιλεγόμενης συμφωνίας ανάμεσα στην Αγκυρα και στην ΚΕΕ για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.
Με τις διάφορες αυτές παρεμβάσεις, «η λιβυκή κρίση επεκτείνεται στο σύνολο της Μεσογείου», παρατηρεί ο Φρανσουά Εσμπούρ, από το Ιδρυμα για τη στρατηγική έρευνα (FRS) στο Παρίσι.
«Η Γαλλία παίρνει θέση ανάμεσα σε δύο συμμάχους του ΝΑΤΟ υπέρ της Ελλάδας, που απειλεί να χρησιμοποιήσει το βέτο της αν η ΕΕ εγκρίνει εχθρικά για τον Χάφταρ και ευνοϊκά για την Τρίπολη μέτρα. Δεν είναι μικρό πράγμα», υπογραμμίζει ο ειδικός.
BX