Η εφημερίδα Handelsblatt αναφέρεται στην εντατική προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να φέρει πίσω τους Ελληνες που μετανάστευσαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, κυρίως νέους και υψηλά καταρτισμένους επαγγελματίες. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, την περίοδο 2010–2023 μετανάστευσαν 659.547 Έλληνες, δηλαδή το 6% του πληθυσμού. Από αυτούς, σχεδόν τα δύο τρίτα (422.688 άτομα) έχουν ήδη επιστρέψει.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θεωρεί την αλλαγή αυτή επιτυχία της οικονομικής πολιτικής και των μεταρρυθμίσεων, αποδίδοντας την εξέλιξη στη βελτίωση των οικονομικών δεικτών, τις 500.000 νέες θέσεις εργασίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Το δημοσίευμα αναφέρεται και στις δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, ότι στην Ελλάδα «Δεν είμαστε μεν ακόμη παράδεισος, αλλά δεν είμαστε πια και χώρα σε κρίση».
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα, η μαζική μετανάστευση της προηγούμενης δεκαετίας άφησε μια «βαριά υποθήκη»: η Ελλάδα γερνάει ταχύτατα, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει μεγάλο έλλειμμα εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. «Σύμφωνα με υπολογισμούς της Eurostat, οι Ελληνες θα είναι μέχρι το 2030 ο γηραιότερος λαός της ΕΕ». Παρά την ανεργία του 7,9%, οι επιχειρήσεις αδυνατούν να καλύψουν τις 300.000 κενές θέσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της ενέργειας, της πληροφορικής, των μεταφορών και της υγείας.
Για να αντιστραφεί το «brain drain» σε «brain gain», η κυβέρνηση εφαρμόζει κίνητρα όπως μείωση φόρου εισοδήματος κατά 50% για 7 έτη και επιδότηση μισθών έως 2.000 ευρώ για εξειδικευμένους επιστήμονες, αλλά και απλοποίηση της αναγνώρισης ξένων πτυχίων για γιατρούς. «Ιδιαίτερα κίνητρα δίνονται σε γιατρούς που θέλουν να επιστρέψουν. Η κυβέρνηση τους προσελκύει με μια μη γραφειοκρατική αναγνώριση των προσόντων τους». Μέσω της πρωτοβουλίας Rebrain Greece, οργανώνονται εκδηλώσεις σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, παρά τα φορολογικά κίνητρα, οι μισθοί παραμένουν σημαντικά χαμηλότεροι από το εξωτερικό. Σύμφωνα με την πλατφόρμα BrainReGain, μόλις το 17% των επιστρεφόντων λαμβάνει αντίστοιχες αποδοχές με αυτές που είχε στο εξωτερικό.
Το άρθρο καταλήγει με τη διαπίστωση ότι η Ελλάδα μπορεί να αφήνει πίσω την κρίση, αλλά οι συνέπειές της παραμένουν. Η ανάκτηση του ανθρώπινου κεφαλαίου είναι κρίσιμη. Η επιστροφή συχνά δεν είναι οικονομική επιλογή, αλλά προσωπική: το κλίμα και η ποιότητα ζωής παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Τα φωτοβολταϊκά καίγονται – και μαζί τους η εμπιστοσύνη
Στο επίκεντρο του άρθρου του Focus βρίσκονται οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και η ευρύτερη αξιοπιστία στον τομέα της ενέργειας και των μεταφορών στην Ελλάδα. Όπως επισημαίνεται στο δημοσίευμα, η πρόσφατη μεγάλη πυρκαγιά σε φωτοβολταϊκό πάρκο στην περιοχή του Κιλκίς αναδεικνύει τους σοβαρούς κινδύνους που προκύπτουν από ελλιπή σχεδιασμό και από την ταχύρρυθμη εξάπλωση «πράσινων» υποδομών χωρίς επαρκείς δικλίδες ασφαλείας.
Η φωτιά, η οποία ξέσπασε στις 25 Ιουλίου, προκάλεσε σημαντικές καταστροφές, εκκενώσεις και περιβαλλοντική επιβάρυνση, ενώ έφερε στην επιφάνεια μια ανησυχητική συσχέτιση: φωτοβολταϊκά πάρκα φέρονται να συνδέονται με πολλαπλές πυρκαγιές τους τελευταίους μήνες. «Τα φωτοβολταϊκά πάρκα εμπλέκονται σε πολλαπλές πυρκαγιές τον τελευταίο καιρό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο διευθυντής της τοπικής εφημερίδας «Ειδήσεις», ζητώντας αυστηρότερο έλεγχο και καλύτερη προστασία των εγκαταστάσεων. Η κριτική δεν περιορίζεται στον ιδιωτικό τομέα· και κόμματα της αντιπολίτευσης, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, καταγγέλλουν την «ανεξέλεγκτη» εξάπλωση φωτοβολταϊκών και μονάδων ανακύκλωσης, όπως γράφει το Focus.
Την ίδια στιγμή, η κοινωνική αποδοχή της ενεργειακής μετάβασης φαίνεται να κλονίζεται. Αγρότες βλέπουν τις εκτάσεις τους να μετατρέπονται σε «μαύρους καθρέφτες» για λόγους καθαρά κερδοσκοπικούς, ενώ οι κάτοικοι ιστορικών χωριών, όπως το Χέρσο, αντιδρούν έντονα.
Ακόμα, γίνεται αναφορά στα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην ηλεκτροκίνηση κατά τη διάρκεια του καύσωνα. «Στην Αθήνα, περισσότερα από 60 από τα 240 ηλεκτρικά λεωφορεία τέθηκαν εκτός λειτουργίας λόγω υπερφόρτωσης των συστημάτων κλιματισμού, ενώ ακόμα και παλαιότερα οχήματα εσωτερικής καύσης παρουσίασαν βλάβες ή πήραν φωτιά».
Το άρθρο καταλήγει σε ένα σαφές συμπέρασμα: Η κλιματική πίεση και οι τεχνικές ελλείψεις αποκαλύπτουν τους κινδύνους μιας μετάβασης που στηρίζεται περισσότερο στην ταχύτητα, παρά στη στρατηγική. Η Ελλάδα οφείλει να ενισχύσει την πρόληψη, τον σχεδιασμό και την κοινωνική συναίνεση, αν επιθυμεί μια πραγματικά βιώσιμη και ασφαλή πράσινη μετάβαση.
Σοφία Κλεφτάκη, DW
