Η ζήτηση για διακοπές στην Ελλάδα βρίσκεται στο ζενίθ ανακοινώνουν οι μεγαλύτεροι γερμανικοί τουριστικοί όμιλοι, όπως μεταδίδει η Deutsche Welle (DW).
Για πολύ καλή ζήτηση κάνει λόγο o All Tours, για διπλασιασμό κρατήσεων σε σχέση με πέρυσι η DER Touristik.
Λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν ανοίξει τις πύλες της στις 7 Μαρτίου η ITB, η μεγαλύτερη έκθεση τουρισμού στον κόσμο, οι γερμανικοί τουριστικοί όμιλοι καταγράφουν για μια ακόμα χρονιά άνοδο των κρατήσεων. Ο ειδικός σε ζητήματα τουρισμού, Μάρτιν Λόνμαν, αναμένει σταθερή ζήτηση για την φετινή καλοκαιρινή περίοδο, σε αντίθεση με την περσινή, όταν τρομοκρατικές επιθέσεις και πολιτικές κρίσεις σε αγαπημένους τουριστικούς προορισμούς προκαλούσαν μεγάλη αβεβαιότητα στους γερμανούς τουρίστες.
Προς το παρόν όμως από τον τουριστικό κλάδο ακούγονται μόνο καλές ειδήσεις. Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ενώ την ίδια στιγμή Τυνησία και Αίγυπτος δείχνουν να ανακάμπτουν αργά, αλλά σταθερά από την κρίση των τελευταίων ετών. Σύμφωνα με τον Ρενέ Χέρτσογκ, επικεφαλής του τουριστικού ομίλου DER Touristik Central Europe, τα γεγονότα του 2016 δεν αποθαρρύνουν τους Γερμανούς που επιθυμούν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Μόνο οι κρατήσεις για την Τουρκία είναι ακόμα περιορισμένες, προσθέτει.
Στην κορυφή των προτιμήσεων ελληνικοί προορισμοί
Οι Γερμανοί δείχνουν φέτος ιδιαίτερη προτίμηση στην Ελλάδα. Ο μεγαλύτερος γερμανικός τουρ οπερέιτορ TUI κατέγραψε την τρέχουσα χειμερινή περίοδο, αλλά για την ερχόμενη καλοκαιρινή σεζόν αύξηση των κρατήσεων 4% σε σχέση με την περυσινή χρονιά. Ο δεύτερος σε τζίρο Τhomas Cook, στον οποίο ανήκουν, Neckermann Reisen και Last Minute, κάνει λόγο για μεγάλη ζήτηση που αντισταθμίζει και με το παραπάνω τις απώλειες από την μείωση των κρατήσεων για την Τουρκία. Ευχαριστημένος με την κίνηση της αγοράς ενόψει καλοκαιριού εμφανίζεται και ο τουριστικός όμιλος All Tours, που καταγράφει «πολύ καλή ζήτηση» για την Ελλάδα και «καλή» για την Ισπανία. Την ίδια στιγμή όμως διαπιστώνει υποχώρηση των κρατήσεων για την Τουρκία. Παρόμοια είναι η εικόνα και στον οπερέιτορ DER Touristik, που κάνει λόγο για διπλασιασμό των κρατήσεων για Ελλάδα σε σχέση με το 2016 με ταυτόχρονη άνοδο των κρατήσεων για χώρες της δυτικής Μεσογείου, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία. Εκτός αυτού διαπιστώνει δυναμική επιστροφή της Αιγύπτου στην τουριστική αγορά.
Την διάθεση των Γερμανών για ταξίδια στο εξωτερικό και αυτό το καλοκαίρι ενισχύουν, η καλή κατάσταση της αγοράς εργασίας στη Γερμανία και φυσικά ο χαμηλός πληθωρισμός κάτω του 3%. Οι Γερμανοί προτίθενται να δαπανήσουν χρήματα και ο τουριστικός κλάδος ελπίζει να είναι ο μεγάλος κερδισμένος αυτής της εξέλιξης. Ανοιχτό παραμένει ωστόσο αν θα αυξηθούν και τα κέρδη των γερμανικών τουρ οπερέιτορ, μιας και όπως λέει ο Γερμανός ειδικός, Μάρτιν Λόνμαν, ο ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι αδυσώπητος και η μάχη για την χαμηλότερη δυνατή τιμή «ροκανίζει» τον τζίρο.
Πηγή Deutsche Welle

Ο κλάδος των logistics (επιχειρήσεις χερσαίων υπηρεσιών διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας) αποτελεί ένα κλάδο με υψηλή δυναμική που μπορεί να ξεκλειδώσει με θεσμικές μεταρρυθμίσεις, τονίζεται σε μελέτη της που συνέταξε η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας.
Οπως αναφέρεται στην μελέτη, οι επιχειρήσεις του κλάδου αποδείχτηκαν ανθεκτικές κατά τη διάρκεια της κρίσης, ανεβάζοντας τη συνεισφορά τους στο ελληνικό ΑΕΠ στο 2,9% το 2016, από 2,5% το 2008 και εμφανίζοντας σημάδια σύγκλισης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα (3,4% του ΑΕΠ).
Η νέα μελέτη που συνέταξε η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας εστιάζει στον εντοπισμό των κινητήριων δυνάμεων που έχουν τεθεί σε λειτουργία – κυρίως από τις επενδύσεις της COSCO και την ανάπτυξη δικτύων από εταιρείες logistics (4PL) – αλλά και των παραγόντων που φρενάρουν την ανάπτυξη του κλάδου (κυρίως εμπόδια θεσμικής φύσης). Βασικό συμπέρασμα της ανάλυσης είναι η ισχυρή ανάπτυξη που αναμένεται να έχει ο κλάδος την επόμενη πενταετία.
Η θετική μακροοικονομική εικόνα του κλάδου των χερσαίων logistics επιβεβαιώνεται από την έρευνα πεδίου της Εθνικής Τράπεζας σε δείγμα 1.200 μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτής, ο κλάδος αυτός υπερέχει του λοιπού εταιρικού τομέα σε όλους τους κρίσιμους δείκτες (ζήτηση, εξωστρέφεια, απασχόληση), αξιοποιώντας ως βασική κινητήριο δύναμη τις τεχνολογικές εξελίξεις. Παράλληλα, η χρηματοοικονομική του εικόνα είναι παρόμοια του ευρωπαϊκού μέσου όρου σε όρους ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού, κερδοφορίας και μόχλευσης.
Ωστόσο, αυτή η συνολικά θετική εικόνα, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, κρύβει έντονες ανομοιογένειες τόσο σε επίπεδο μεγεθών επιχειρήσεων όσο και σε επίπεδο επιμέρους τομέων δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τα μεγέθη, οι μεσαίες επιχειρήσεις ξεχωρίζουν έντονα έναντι των μικρών σε όρους βασικών λειτουργικών μεγεθών (όπως πωλήσεις και επενδύσεις) και αριθμοδεικτών (απόδοση ενεργητικού και επίπεδο μόχλευσης).
Οσον αφορά τις επιμέρους δραστηριότητες, βελτίωση παρουσίασε ο τομέας διαχείρισης φορτίων (αποθήκευση, συσκευασία, τιμολόγηση κτλ) και επιδείνωση ο τομέας μεταφορών. Συγκεκριμένα, η διαχείριση φορτίων βελτιώθηκε σε όρους όγκου (αυξανόμενος κατά 59% κατά την τελευταία οκταετία), αλλά και σε όρους ποιότητας (με την απόκλιση επιπέδου ανταγωνιστικότητας από τα ευρωπαϊκά δεδομένα να περιορίζεται στο 11% το 2016 από 19% το 2012, βάσει του Logistics Performance Index της World Bank). Από την άλλη πλευρά, η μεταφορά φορτίων δέχθηκε ισχυρή πίεση από τις μειωμένες εθνικές μεταφορές (κατά 33% την τελευταία οκταετία), η οποία αντισταθμίστηκε μόνο μερικώς από τις ανοδικές διεθνείς μεταφορές (κατά 16%). Πέρα από τη συσταλτική συγκυρία ζήτησης, οι μεταφορές επιβαρύνονται και από μία ιδιάζουσα διαρθρωτική κατάσταση η οποία έχει αναπτυχθεί ως αποτέλεσμα των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της Ελλάδας αλλά και του θεσμικού πλαισίου των οδικών μεταφορών. Συγκεκριμένα, το κλειστό μέχρι πρότινος επάγγελμα των ιδιοκτητών φορτηγών ΔΧ οδήγησε στη δημιουργία ενός μεγάλου στόλου παλιών και σχετικά μικρών φορτηγών ΙΧ – με την Ελλάδα να ξεχωρίζει ως η ευρωπαϊκή χώρα με τη χαμηλότερη διείσδυση των εξειδικευμένων επιχειρήσεων logistics στον τομέα της χερσαίας μεταφοράς φορτίων (21% των φορτίων έναντι 70% στην ΕΕ).
Εστιάζοντας στη μελλοντική προοπτική του κλάδου, η μελέτη διαπιστώνει ότι η δυναμική του διατηρείται σε υψηλές ταχύτητες. Συγκεκριμένα, καθώς ποσοστό άνω του 10% των βιομηχανικών και εμπορικών ΜμΕ δηλώνει πρόθεση ανάθεσης των εργασιών logistics σε εξειδικευμένες εταιρείες (με το ποσοστό να φτάνει το 15% για τις μεσαίες επιχειρήσεις), η ζήτηση για τις υπηρεσίες του κλάδου αναμένεται να αυξηθεί κατά 30%-40% κατά την επόμενη πενταετία. Επιπλέον, σχεδόν το 1/2 του τομέα των ΜμΕ εμφανίζει σημαντικό κενό ενημέρωσης όσον αφορά τα οφέλη και τις επιλογές που προσφέρουν οι εξειδικευμένες επιχειρήσεις logistics – το οποίο σε περίπτωση κάλυψής του θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη δυνητική ζήτηση στον κλάδο. Καθώς ο κλάδος αυτός αποτελεί κρίσιμο κρίκο της παραγωγικής και της εξαγωγικής διαδικασίας, η πραγμάτωση της δυναμικής του μπορεί να ενισχύσει την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων-πελατών – γεγονός που διαφάνηκε στο ερωτηματολόγιο μας από τη διαφορά απόδοσης των βιομηχανικών/εμπορικών ΜμΕ που έχουν κάνει ανάθεση των υπηρεσιών logistics σε εξειδικευμένη εταιρεία σε σχέση με αυτές που τις διενεργούν εσωτερικά.
Σύμφωνα με την μελέτη, πέρα από την αυξημένη ζήτηση από τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι χερσαίες υπηρεσίες logistics εκτιμάται ότι θα ευνοηθούν και από μια σειρά εξωγενών παραγόντων. Κατά πρώτον, βάσει της έρευνάς, η συμμετοχή σε ευρύτερα δίκτυα 4PL και η αναβαθμισμένη παρουσία της COSCO θα λειτουργήσουν ως επιταχυντές για τον κλάδο κατά την επόμενη πενταετία. Επίσης η έρευνά εμφάνισε το θεσμικό πλαίσιο ως παράμετρο-κλειδί για να απελευθερωθεί η δυνητική ανάπτυξη του κλάδου. Συγκεκριμένα, αν και η συνεισφορά των νομοθετικών αλλαγών των τελευταίων ετών κρίνεται συνολικά θετική, ωστόσο δε θεωρείται επαρκής. Το 40% του τομέα δηλώνει ότι το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του κλάδου συνεχίζει να δρα ανασχετικά (με το ποσοστό αυτό να ανέρχεται στο 59% στις μεσαίες επιχειρήσεις), ενώ ως σημαντική ευκαιρία για το μέλλον ξεχωρίζει η περαιτέρω απελευθέρωση των οδικών μεταφορών. Το βασικό αίτημα είναι η απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου, το οποίο θα πρέπει να είναι σταθερό και ενιαίο για όλες τις άδειες ΔΧ (παλιές και νέες). Η αναγκαία ανανέωση του στόλου θα μπορούσε να υλοποιηθεί μέσω συμμετοχής σε προγράμματα ευρωπαϊκών κονδυλίων με άξονες την παροχή κινήτρων στους επαγγελματίες του κλάδου για εκσυγχρονισμό του ΔΧ στόλου τους και την παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για απόσυρση των ΙΧ φορτηγών τους.

Η Κίνα κατέκτησε για πρώτη φορά την θέση του σημαντικότερου εμπορικού εταίρου της Γερμανίας το 2016, ξεπερνώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες κατέβηκαν στην τρίτη θέση μετά τη Γαλλία.
Οι γερμανικές εισαγωγές από την Κίνα και οι εξαγωγές στην ασιατική χώρα αυξήθηκαν σε 170 δισ. ευρώ τον περασμένο χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας που εξετάστηκαν από το πρακτορείο Reuters.
Η γειτονική Γαλλία παρέμεινε ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος, με τον συνδυασμένο όγκο εμπορίου (εισαγωγές – εξαγωγές) να ανέρχεται στα 167 δισ. ευρώ. Οι ΗΠΑ ήταν τρίτες, με 165 δισ. ευρώ.
Το 2015 οι ΗΠΑ αποτελούσαν τον κυρίαρχο εμπορικό εταίρο της Γερμανίας, προσπερνώντας τη Γαλλία για πρώτη φορά μετά το 1961, λόγω μιας ανοδικής τάσης στην αμερικανική οικονομία και ενός πιο αδύναμου ευρώ.
Από άποψης εξαγωγών και μόνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν ο μεγαλύτερος πελάτης γερμανικών προϊόντων το 2016, εισάγοντας αγαθά αξίας περίπου 107 δισ. ευρώ από την μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.
Η Γαλλία παρέμεινε ο δεύτερος πιο σημαντικός προορισμός εξαγωγών για γερμανικά προϊόντα, με σύνολο 101 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία. Η Βρετανία ήταν τρίτη, με εισαγωγές αξίας 86 δισ. ευρώ.
Η Βρετανία ήταν επίσης υπεύθυνη και για το μεγαλύτερο διμερές πλεόνασμα εμπορίου της Γερμανίας, καθώς οι εξαγωγές των γερμανικών προϊόντων ξεπέρασαν τις εισαγωγές από τη Βρετανία κατά πλέον των 50 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Οι ΗΠΑ ήρθαν δεύτερες σε διμερές έλλειμμα εμπορίου, καθώς οι γερμανικές εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασαν τις εισαγωγές από εκεί κατά 49 δισ. ευρώ.
Αυτό σημαίνει πως η Βρετανία και η Αμερική μαζί ευθύνονται για περίπου 40% του γερμανικού εμπορικού πλεονάσματος-ρεκόρ, που υπολογίζεται στα 252,9 δισ. ευρώ το 2016.
Τα στοιχεία αυτά είναι πιθανό να αναζωπυρώσουν τις συζητήσεις για την απόδοση των γερμανικών εξαγωγών, το πλεόνασμα της Γερμανίας, και τις παγκόσμιες οικονομικές ανισορροπίες, εν όψει της συνόδου των υπουργών οικονομικών και διοικητών των κεντρικών τραπεζών της Ομάδας 20 (G20) των ισχυρότερων οικονομικών του πλανήτη, που έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Μαρτίου στην Μπάντεν-Μπάντεν.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα φρούτα και τα λαχανικά (νωπά και μεταποιημένα) εισήγαγαν στην Ελλάδα το 2016 τρεις φορές περισσότερο συνάλλαγμα από ότι τα έλαια και τα λίπη, τα γαλακτοκομικά, τα θαλασσινά και πολλαπλάσια περισσότερο από άλλα αγροτικά προϊόντα, σύμφωνα με την ανάλυση του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών.
«Παρά το ότι δεν απολαμβάνουν της ίδιας προσοχής όπως άλλοι τομείς από την πολιτεία, εντούτοις ο τομέας των φρούτων και λαχανικών στην Ελλάδα δημιουργεί έσοδα που είναι πολλαπλάσια απ’ ότι του ελαιόλαδου (τρεις φορές), των θαλασσινών ή των γαλακτοκομικών (4 φορές ), τον καπνού και προϊόντων καπνού (5 φορές) και των δημητριακών (8-9 φορές). Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάστηκε ο σύνδεσμος για το 2016 η Ελλάδα εισέπραξε από την πώληση στο εξωτερικό όλων των φρούτων και των λαχανικών (νωπών και μεταποιημένων) 1,9 δισ. ευρώ, ενώ από την εξαγωγή ελαίων και λιπών (συμπεριλαμβανομένου ελαιόλαδου) εισέπραξε 681,3 εκατ. ευρώ, από θαλασσινά (ψάρια και παρασκευάσματα ψαριών) 653,5 εκατ. ευρώ και από γαλακτοκομικά και αυγά 592,85 εκατ. ευρώ» όπως δηλώνει ο ειδικός σύμβουλος της INCOFRUIT – HELLAS, Γεώργιος Πολυχρονάκης.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι από πλευράς διάρθρωσης των εξαγωγών στα αγροτικά προϊόντα, προκύπτει η συντριπτική υπεροχή των φρούτων και λαχανικών και των παρασκευασμάτων τους, των οποίων η εξαγωγική αξία αποτελεί το 32% της αξίας των συνολικών αγροτικών εξαγωγών και ότι μόνο το εμπορικό πλεόνασμα στα φρούτα και λαχανικά το 2016, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, αντιστάθμισε πλήρως το εμπορικό έλλειμμα «κρεάτων και των παρασκευασμάτων» τους ύψους 1,024 δισ. ευρώ, αλλά και το έλλειμμα των «γαλακτοκομικών προϊόντων και αυγών πουλιών» ύψους 154,78 εκατ. ευρώ.
Ακόμη, σημειώνεται ότι η πρόσοδος των οπωροκηπευτικών είναι απολύτως σταθερή διαχρονικά χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις και με ανοδική τάση αύξησή της την τελευταία 10ετία, συμβάλλοντας καθοριστικά στην συνεχή βελτίωση του εμπορικού ελλείμματος των γεωργικών μας προϊόντων.
Ακόμη, αναφέρεται ότι το εμπορικό έλλειμμα των αγροτικών μας προϊόντων μειώθηκε κατά 19,2% εξαιτίας της αύξησης των εξαγωγών μας κατά 7%, και της πτώσης στις εισαγωγές κατά 4,5%. το 2016 έναντι του 2015.
Οσο για τον τομέα των φρέσκων φρούτων και λαχανικών, οι εξαγωγές το 2016 αυξήθηκαν κατά 22,8% κατ’ όγκο σε σχέση με το 2015 και η αξία αυξήθηκε κατά 11,1%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σε επεξεργασία από την INCOFRUIT-HELLAS, ενώ παράλληλα υπήρξε μείωση των εισαγωγών κυρίως κατ’ όγκο την αντίστοιχη περίοδο στην χώρα μας, των λαχανικών κατά -7,1% σε όγκο και +0,1% κατ αξία κυρίως σε πατάτες, τομάτες και μείωση εισαγωγών και στα φρούτα κατά -0,5% σε αξία με αύξηση κατά +1,8% κατ’ όγκο με επίκεντρο κυρίως τα λεμόνια, τα τροπικά φρούτα (ανανάδες, μπανάνες, χουρμάδες) αλλά και στα μήλα, και τα αχλάδια.
«Πιστεύουμε ότι θα συνεχισθούν με αυξητικούς ρυθμούς οι εξαγωγές των νωπών οπωροκηπευτικών και το 2017, με τις ενδείξεις της παραγωγής να είναι ευοίωνες στα εαρινά και θερινά φρούτα (πυρηνόκαρπα, επιτραπέζια σταφύλια κ.α.)» δήλωσε ο κ. Πολυχρονάκης και υπογράμμισε ότι χρήζουν περαιτέρω προσοχής για την αύξηση των εξαγωγών φρούτων και λαχανικών τα εξής:
– Χάραξη στρατηγικής τόσο στην παραγωγή και στο εμπόριο όσο και στις εξαγωγές της χώρας μας που έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, και συγκεκριμένα στους τομείς αύξησης όγκου παραγωγής και νέες καλλιεργητικές ποικιλίες, στο σχεδιασμό καλλιεργειών, στη δομή εμπορίου των οπωροκηπευτικών, στον εκσυγχρονισμό της εφοδιαστικής αλυσίδας και στην ενίσχυση και ενδυνάμωση των ομάδων παραγωγών.
– Επανεξέταση των εισαγωγών της ΕΕ από τρίτες χώρες στην ΕΕ.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φθίνουσα πορεία έχει από το 2010 το εργατικό δυναμικό της χώρας, ακολουθώντας τη μείωση του πληθυσμού των ατόμων ηλικίας άνω των 15 ετών. Μάλιστα, από το συγκεκριμένο έτος και μετά, μειώνεται και ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, ενώ από το 1981 έως και το 2009, το εργατικό δυναμικό αυξανόταν.
Αυτό προκύπτει από την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για την περίοδο 1981-2015, από την οποία συνάγονται επίσης τα εξής:
Εως και το 2009, οι ετήσιες μεταβολές στο πλήθος των απασχολουμένων και των ανέργων κυμαίνονται σε επίπεδα κάτω των 100.000 ατόμων. Από το 2010, οι μεταβολές είναι μεγαλύτερες, με έντονη αύξηση των ανέργων και αντίστοιχη μείωση του απασχολουμένων. Η τάση αυτή κορυφώνεται το 2013, ενώ τα επόμενα δύο χρόνια, η κατάσταση στην αγορά εργασίας παρουσιάζει μικρή βελτίωση.
Ενα από τα κύρια χαρακτηριστικά της περιόδου 1981-2015 είναι η διευρυνόμενη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και η συνεπακόλουθη αύξηση της συμμετοχής τους στην απασχόληση. Αντίθετα, η συμμετοχή των ανδρών μειώνεται, με αποτέλεσμα τη συνεχή συρρίκνωση των διαφορών μεταξύ τους. Από αυτή την άποψη, η οικονομική κρίση είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στους άνδρες, καθώς κατά την περίοδο 2009-2015 το ποσοστό απασχόλησης των ανδρών υποχώρησε κατά 13%, έναντι 6% των γυναικών.
Πολύ σημαντική είναι η άνοδος του επιπέδου εκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού. Το 1981, το 67% του εργατικού δυναμικού ήταν, το πολύ, απόφοιτοι δημοτικού, ενώ μόλις το 8% κατείχε τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 2015, η κατάσταση έχει αντιστραφεί και τα ποσοστά διαμορφώνονται στο 13% και 32%, αντίστοιχα. Παρόμοια αύξηση παρατηρείται και στο ποσοστό των ατόμων που έχουν ολοκληρώσει την ανώτερη δευτεροβάθμια ή μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ειδικότερα:
* Η διαφορά στο ποσοστό συμμετοχής των δύο φύλων στη σύνθεση του εργατικού δυναμικού μειώνεται σταθερά. Το 1981, το 70% του εργατικού δυναμικού ήταν άνδρες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2015 είναι 55%.
* Η μέση ηλικία του εργατικού δυναμικού αυξάνεται. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο ότι αυξάνεται το ποσοστό συμμετοχής των ατόμων ηλικίας 45-64 στη σύνθεση του εργατικού δυναμικού ενώ, αντίθετα, μειώνεται αυτό των ατόμων ηλικίας 15-29 ετών.
* Οι πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξάνονται σταθερά και πλέον ξεπερνούν το 30%.
Ανά τομέα της οικονομίας, ο πρωτογενής είναι αυτός με τη μεγαλύτερη πτώση, ωστόσο τα τελευταία χρόνια υπήρξε συγκράτηση του σχετικού ποσοστού και το τελευταίο έτος μια μικρή αύξηση. Αντίθετα, το μερίδιο του δευτερογενούς τομέα στην απασχόληση, τόσο της βιομηχανίας – ενέργειας όσο και των κατασκευών, μειώνεται σταθερά. Από την άλλη πλευρά, αυξήθηκε η απασχόληση στον τριτογενή τομέα: οι χρηματοπιστωτικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες σχεδόν τετραπλασιάστηκαν, ενώ οι «άλλες υπηρεσίες», δηλαδή, κατά κύριο λόγο, η δημόσια διοίκηση, η εκπαίδευση και η υγεία, σχεδόν διπλασιάστηκαν. Αξίζει να αναφερθεί ότι, ενώ το 1981 στον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα απασχολούνταν περισσότεροι από τους μισούς εργαζομένους, το 2015 απασχολούνταν περίπου ένας στους τέσσερις (24%).
Εξίσου σημαντικές αλλαγές παρατηρούνται στην κατανομή της απασχόλησης κατά κατηγορίες επαγγελμάτων. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι η μετατόπιση της απασχόλησης από τα χειρωνακτικά στα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα. Ενώ το 1983 στα πρώτα αντιστοιχούσε το περίπου 62% των απασχολουμένων, το 2015 το αντίστοιχο ποσοστό πέφτει στο 34%.
Η περίοδος 1981-2015 χαρακτηρίζεται από σημαντική αύξηση των μισθωτών, σχετική σταθερότητα των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό και μείωση των αυτοαπασχολουμένων με προσωπικό, καθώς και των βοηθών στην οικογενειακή επιχείρηση. Οι μεταβολές αυτές διαφέρουν ανάμεσα στα δύο φύλα: α) οι άνδρες αυτοαπασχολούμενοι μειώνονται, ενώ οι γυναίκες αυξάνονται ελαφρά, β) οι γυναίκες μισθωτοί αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό, και γ) μειώνεται ραγδαία το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται ως βοηθοί στην οικογενειακή επιχείρηση.
Η μερική απασχόληση είναι ένα φαινόμενο που εντείνεται τα τελευταία χρόνια. Ενώ το ποσοστό απασχολούμενων που εργάζονται με μερική απασχόληση κυμαινόταν γύρω στο 5% έως το 2005, από το 2006 αυξάνεται σταθερά φτάνοντας τελικά στο 9,5% κατά το 2015.
Επίσης, παρατηρούνται τα εξής:
* Η μερική απασχόληση είναι πιο συχνή στις γυναίκες ενώ η διαφορά των ποσοστών τους με τους άνδρες κυμαίνεται, σε γενικές γραμμές, μεταξύ 5% και 7%.
* Οι απασχολούμενοι ηλικίας από 30 έως 64 ετών παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά μερικής απασχόλησης, ωστόσο, όχι πολύ διαφορετικά από το σύνολο, καθώς αποτελούν και τον κύριο όγκο των απασχολούμενων. Αντίθετα, οι απασχολούμενοι ηλικίας 15-24 ετών έχουν πάντα υψηλότερα ποσοστά από το σύνολο.
Μετά από μια σχετικά απότομη άνοδο από το 1981 έως το 1983, το ποσοστό ανεργίας εμφανίζει μικρές μεταβολές καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Η επόμενη δεκαετία, όμως, είναι διαφορετική: η ανεργία αυξάνεται σταθερά, ξεπερνώντας το 10% για πρώτη φορά το 1998. Η τάση αντιστρέφεται το 2001 και η ανεργία ακολουθεί ελαφρά πτωτική πορεία έως το 2008. Τα επόμενα χρόνια σηματοδοτούν την έκρηξη της ανεργίας, η οποία κορυφώνεται το 2013 αγγίζοντας το 27,5%. Εκτοτε ακολουθεί ελαφρά πτωτική πορεία.
Ενα βασικό χαρακτηριστικό της ανεργίας είναι η διάρκεια του χρόνου αναζήτησης εργασίας, η οποία μεταβάλλεται διαχρονικά. Οι μακροχρόνια άνεργοι (αυτοί των οποίων η διάρκεια ανεργίας ξεπερνά τους 12 μήνες), αυξάνονται από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και λίγο πριν το τέλος της δεκαετίας το ποσοστό τους αγγίζει το 50%, επίπεδο γύρω από το οποίο θα κυμαίνεται έως το 2007. Ακολουθεί διετής πτωτική πορεία, η οποία αντιστρέφεται καταλήγοντας στη γιγάντωση του ποσοστού: δύο στους τρεις άνεργους είναι μακροχρόνια άνεργοι.
Αντίθετα, οι «νέοι» άνεργοι, δηλαδή αυτοί που δεν έχουν εργαστεί ποτέ στο παρελθόν, μειώνονται σταθερά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Από το 2009, παρατηρείται αντίστροφη σχέση μεταξύ του ποσοστού των μακροχρόνια ανέργων και του ποσοστού των «νέων» ανέργων. Αυτό οφείλεται στον μεγάλο αριθμό απολύσεων λόγω της οικονομικής κρίσης, που είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην ανεργία ένα μεγάλο πλήθος ατόμων που προηγουμένως εργάζονταν και, κατά συνέπεια, να μειωθεί το ποσοστό των «νέων» ανέργων.
Οι κατηγορίες του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία είναι οι γυναίκες και οι νεότερες ηλικίες. Οσον αφορά στην ηλικία, η νεότερη ομάδα ηλικιών 15-24 ετών εμφανίζει διαχρονικά τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και έπεται η αμέσως επόμενη κατηγορία, 25-29 ετών. Μάλιστα, οι δύο προαναφερθείσες ομάδες ηλικιών επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση. Διαχρονικά, ο μεγαλύτερος αριθμός ανέργων περιλαμβάνεται στην ομάδα ηλικιών 30-44 ετών.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

H γερμανική κεντρική τράπεζα (Μπούντεσμπανκ) κατέγραψε πέρυσι τα μικρότερα κέρδη εδώ και πάνω από μία δεκαετία, λόγω των αυξημένων προβλέψεων που σχημάτισε για πιθανές ζημιές από τα ομόλογα που αγοράζει στο πλαίσιο του προγράμματος νομισματικής στήριξης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Η μείωση των κερδών μεταφράζεται σε μικρότερη συνεισφορά της Μπούντεσμπανκ στον γερμανικό προϋπολογισμό και, σε συνδυασμό με την απειλή ζημιών στο μέλλον, είναι πιθανόν να ενισχύσει την ήδη οξεία γερμανική κριτική στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ.
«Είναι δικαιολογημένη η ερώτηση… του πότε μπορούμε να σηκώσουμε το πόδι μας από το πετάλι της νομισματικής πολιτικής. Ιδιαίτερα, καθώς η εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική εφαρμόζεται κυρίως μέσω των μεγάλης κλίμακας αγορών κρατικών ομολόγων, τις οποίες, όπως γνωρίζετε, έχω επικρίνει πολύ», δήλωσε ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ, Γενς Βάιντμαν, κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσής της.
Η γερμανική κεντρική τράπεζα κατέγραψε καθαρά κέρδη 399 εκατ. ευρώ, που είναι τα χαμηλότερα από το 2004 και πολύ κάτω από τα 3,2 δισ. ευρώ του 2015. Η μεγάλη πτώση οφείλεται στις υψηλότερες προβλέψεις για τα ομόλογα που αγοράσθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος αγορών τίτλων της ΕΚΤ – στο οποίο περιλαμβάνονται από τον Ιούνιο και εταιρικά ομόλογα – και τα φθηνά δάνεια που έχουν δοθεί σε τράπεζες.
«Οι αγορές μακροπρόθεσμων χρεογράφων (σε πολύ χαμηλά επιτόκια) για σκοπούς της νομισματικής πολιτικής και τα νέα μακροπρόθεσμα δάνεια (4ετούς διάρκειας με αρνητικό επιτόκιο) έχουν προκαλέσει… διόγκωση του κινδύνου επιτοκίων», αναφέρεται στην έκθεση της Μπούντεσμπανκ. Αυτό οδήγησε την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τις προβλέψεις της στα 21,9 δισ. ευρώ, από 19,6 δισ. ευρώ το 2015.
Εως τώρα, πάντως, η Μπούντεσμπανκ έχει κέρδη από το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων της. Κατά μία ειρωνεία, αυτό οφείλεται κυρίως στα ομόλογα χωρών με προβλήματα, όπως της Ελλάδας, τα οποία αγοράσθηκαν κατά την περίοδο 2010-2012 με πολύ υψηλές αποδόσεις και ενάντια στη γνώμη του ίδιου του εκπροσώπου της Γερμανίας στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στη 12η θέση μεταξύ των 28 κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020», βρίσκεται η Ελλάδα για το 2015.
Αυτό προκύπτει από την έκθεση προόδου που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και κοινοποίησε η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας. Η χρηματοδότηση ελληνικών φορέων για τη διετία 2014-2015 ανήλθε στα 318,5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 137,1 εκατ. ευρώ χορηγήθηκαν το έτος 2015.
Βάσει των στοιχείων αυτών, η Ελλάδα βρίσκεται στη 12η θέση, σε σύγκριση με την 11η που ήταν το 2014, με χρηματοδοτήσεις που ανέρχονταν στα 181,4 εκατ. ευρώ.
Στην πρώτη θέση της κατάταξης βρίσκεται η Μεγάλη Βρετανία, με χρηματοδότηση 1,182 δισ. ευρώ, ενώ στη δεύτερη και τρίτη θέση βρίσκονται η Γερμανία και η Γαλλία, αντίστοιχα.
Οπως αναφέρεται στην έκθεση, για το «Ορίζοντας 2020» έχουν υπογραφεί 9.087 συμβόλαια έργων, με 37.086 συμμετέχοντες και με συνολική χρηματοδότηση ύψους 15,92 δισ. ευρώ. Ολα τα στοιχεία της έκθεσης σχετικά με τη χρηματοδότηση και τις συμμετοχές των χωρών, αφορούν σε συμβόλαια έργων τα οποία έχουν υπογραφεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως την 1η Σεπτεμβρίου 2016.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τη διετία 2014-2015 τα ελληνικά έργα που εγκρίθηκαν ήταν στο σύνολό τους 1.049 από τα οποία τα 457 αφορούσαν στο 2015, με την Ελλάδα να καταλαμβάνει τη 10η θέση στη συνολική κατάταξη των κρατών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2014 η Ελλάδα βρισκόταν στην 9η θέση της αντίστοιχης κατάταξης, με 592 έργα.
Οσον αφορά το ποσοστό επιτυχίας για τη χώρα μας, βάση των προτάσεων που είχαν υποβληθεί τη διετία 2014-2015, ήταν 11,2%. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά επιτυχίας ανά πυλώνα του Προγράμματος ήταν 10,7% Επιστημονική Αριστεία, 11,2% Βιομηχανική Υπεροχή και 11,9% Κοινωνικές Προκλήσεις.
Τις καλύτερες επιδόσεις, ως προς τη συμμετοχή και χρηματοδότηση ελληνικών φορέων, σημείωσαν τα θεματικά προγράμματα Ερευνητικές Υποδομές, Υπεροχή σε Τεχνολογίες Γενικής Εφαρμογής και Βιομηχανικές Τεχνολογίες, Ασφαλείς Κοινωνίες – Προστασία της ελευθερίας και της ασφάλειας της Ευρώπης και των πολιτών της, Η Ευρώπη σε έναν Μεταβαλλόμενο Κόσμο – κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς καινοτόμες και σκεπτόμενες και Επιστήμη με την/και για την Κοινωνία.
Τέλος, στη συνολική κατάταξη των 50 Ερευνητικών Κέντρων με την υψηλότερη χρηματοδότηση από τον Ορίζοντα 2020 για το 2015 περιλαμβάνονταν το Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης – ΕΚΕΤΑ (18η θέση), το Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας – ΙΤΕ (36η θέση) και το ΕΠΙΣΕΥ (49η θέση).
Φανή Καμπάση

Ανήλθε στο 1,019 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 670 εκατ. ευρώ

Σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από τον στόχο του προϋπολογισμού διαμορφώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα τον Ιανουάριο του 2017, το οποίο ανήλθε σε 1,019 δισ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 1,003 δισ. ευρώ τον ίδιο μήνα πέρυσι. Ο στόχος του προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο του 2017 προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 670 εκατ. ευρώ.
Υπέρβαση κατά 331 εκατ. ευρώ σημείωσαν και τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, επιβεβαιώνοντας τη θετική πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών και το 2017. Το υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα και η υπέρβαση που καταγράφεται στα έσοδα αναμένεται να αποτελέσουν ισχυρό χαρτί στα χέρια του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς που ξεκινά την επόμενη εβδομάδα με στόχο την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Παράλληλα, τον Ιανουάριο του 2017, όπως προκύπτει από τα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού που δόθηκαν στη δημοσιότητα, παρουσιάστηκε πλεόνασμα και στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (γενική κυβέρνηση) ύψους 839 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 888 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2016 και στόχου του Προϋπολογισμού για πλεόνασμα 530 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τον Ιανουάριο του 2017:
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 4,164 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 172 εκατ. ευρώ ή 4,3% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2017.
Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,047 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 331 εκατ. ευρώ ή 8,9% έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2017.
Ειδικότερα, υπέρβαση του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων κατά 20 εκατ. ευρώ ή 357,2%,
β) Αμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 120 εκατ. ευρώ ή 53,8%,
γ) Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 14 εκατ. ευρώ ή 15,2%,
δ) ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 15 εκατ. ευρώ ή 9,6%,
ε) ΦΠΑ καπνού κατά 19 εκατ. ευρώ ή 38,9%,
στ) Λοιποί ΕΦΚ (καπνού, κλπ) κατά 32 εκατ. ευρώ ή 13,4%,
ζ) Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων κατά 28 εκατ. ευρώ ή 61,2%,
η) Εμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 106 εκατ. ευρώ ή 74,1%,
θ) Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 69 εκατ. ευρώ ή 25,2%,
ι) Εσοδα ΝΑΤΟ κατά 33 εκατ. ευρώ.
Μειωμένα έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα στις ακόλουθες βασικές κατηγορίες:
α) Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 7 εκατ. ευρώ ή 1,8%,
β) ΦΠΑ λοιπών κατά 88 εκατ. ευρώ ή 6,8%,
γ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 17 εκατ. ευρώ ή 4,3%,
δ) Απολήψεις από ΕΕ κατά 14 εκατ. ευρώ ή 10,8%.
Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 314 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (296 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 117 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 159 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου 2017 ανήλθαν στα 3,326 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 137 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (3,462 δισ. ευρώ).
Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3,299 δισ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 19 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 κατά 107 εκατ. ευρώ. Εχουν καταβληθεί επιπλέον 175 εκατ. ευρώ για αποδόσεις στην ΕΕ.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 27 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 118 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τους λόγους, για τους οποίους είναι απαραίτητη η ελάφρυνση χρέους από την αρχή του προγράμματος για μία χώρα με μη βιώσιμο χρέος, καθώς και ο καθορισμός ρεαλιστικών στόχων του προγράμματος, αναλύουν κορυφαία στελέχη του ΔΝΤ – ο επικεφαλής της Νομικής Διεύθυνσης, Σον Χάγκαν, ο οικονομικός σύμβουλος, Μορίς Ομπστφελντ και ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος, Πολ Τόμσεν – σε άρθρο τους στο blog του Ταμείου (iMF direct).
Αν και η ανάλυση, με τίτλο: «Αντιμετωπίζοντας το Κρατικό Χρέος: Η άποψη του ΔΝΤ», αφορά γενικότερα στις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους τους, υπάρχουν άμεσες και έμμεσες αναφορές στο θέμα της Ελλάδας. Ειδικότερα, φωτογραφίζεται η ανάγκη να εξειδικευθούν από την Ευρώπη γρήγορα τα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και να είναι ρεαλιστικοί οι στόχοι που τίθενται για τα πρωτογενή πλεονάσματά της.
«Για να ολοκληρώσουμε, όταν τα κρατικά χρέη δεν είναι βιώσιμα και εφόσον δεν είναι διαθέσιμη δωρεάν χρηματοδότηση, τα μόνα μέσα για να βελτιωθεί μία κακή κατάσταση είναι κάποιος βαθμός ελάφρυνσης του χρέους σε συνδυασμό με ένα ισχυρό αλλά αξιόπιστο πρόγραμμα προσαρμογής», αναφέρουν τα στελέχη του ΔΝΤ, προσθέτοντας: «Το να υποκρίνεσαι ότι μπορούν να αποπληρωθούν χρέη που δεν είναι εξοφλήσιμα, το μόνο που κάνεις είναι να εξασθενίσουν οι προσπάθειες προσαρμογής της χώρας που έχει το χρέος, οδηγώντας τελικά όλα τα μέρη σε μεγαλύτερες απώλειες από ότι αν είχαν αντιμετωπίσει γρήγορα τα γεγονότα».
«Μπορεί να υπάρξουν περιστάσεις, όπου οι επίσημοι διμερείς πιστωτές προτιμούν να θέσουν την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος ως προϋπόθεση για την πραγματική παροχή της ελάφρυνσης του χρέους. Μία τέτοια προσέγγιση μπορεί να είναι δικαιολογημένη, για παράδειγμα, όταν υπάρχουν ανησυχίες αναφορικά με το ιστορικό επιδόσεων οικονομικής προσαρμογής ενός μέλους. Στις περιπτώσεις αυτές, ωστόσο, η δέσμευση για παροχή της αναγκαίας ελάφρυνσης του χρέους – αν και θα εξαρτάται από την εφαρμογή του προγράμματος – θα πρέπει να γίνεται στην αρχή του προγράμματος και θα πρέπει να είναι αρκετά αξιόπιστη», αναφέρεται και προστίθεται: «η αξιοπιστία της δέσμευσης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εξειδίκευση των τρόπων που θα γίνει η ελάφρυνση του χρέους. Μία υπερβολικά γενική δέσμευση θα αύξανε την αβεβαιότητα, μεταξύ άλλων και στις αγορές, όσον αφορά την παροχή της ελάφρυνσης χρέους, υπονομεύοντας έτσι τις πιθανότητες επιτυχίας του προγράμματος. Επιπλέον, ενώ μπορούμε να συμφωνήσουμε να θέσουμε την επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων πολιτικής της χρεώστριας χώρας ως προϋπόθεση για την ελάφρυνση του χρέους, οι στόχοι αυτοί πρέπει να είναι ρεαλιστικοί για να παραμένει αξιόπιστη η στρατηγική χρέους».
Τα στελέχη του Ταμείου αναφέρουν ότι «η εκτίμηση της βιωσιμότητας αναφορικά με την ικανότητα μίας χώρας να επανέλθει στις αγορές συνεχίζει να είναι σχετική και όταν η χώρα είναι μέλος μίας νομισματικής ένωσης, «Αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες για την παροχή δημοσιονομικών μεταβιβάσεων μεταξύ των χωρών της νομισματικής ένωσης, μία χώρα δεν λύνει με βιώσιμο τρόπο τα προβλήματα του ισοζυγίου πληρωμών της , ενόσω θα πρέπει να εξαρτάται για παρατεταμένη περίοδο από τη στήριξη άλλων μελών της ένωσης», σημειώνεται.
Στην ανάλυση τονίζεται ότι η ευθύνη για την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους είναι του ΔΝΤ και δεν εκχωρείται. «Επειδή η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους είναι κεντρική στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Ταμείου, αυτό το έργο παραμένει ευθύνη του ΔΝΤ. Αποκλείεται να την εκχωρήσουμε σε κάποιον άλλο», αναφέρεται.
Στην περίπτωση των συνεχιζόμενων συζητήσεων με την Ελλάδα, διαπιστώσαμε «ότι είναι πιο κατάλληλο το πλαίσιο που εστιάζει στις ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες, κυρίως επειδή οι εταίροι της Ελλάδας στην Ευρωζώνη έχουν επιλέξει να προσφέρουν ελάφρυνση χρέους μέσω μίας πολύ σημαντικής επέκτασης των ωριμάνσεων των δανείων και μείωσης των επιτοκίων, παρά μέσω κουρέματος από την αρχή», αναφέρουν τα στελέχη του ΔΝΤ.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τέλος στη λιτότητα και παραγωγή νέου πλούτου

«Η κυβέρνηση προσπαθεί να ολοκληρώσει με επιτυχία τη δεύτερη αξιολόγηση χωρίς πρόσθετη λιτότητα. Η δουλειά που γίνεται αποδίδει καρπούς. Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης, για ούτε ένα ευρώ επιπλέον λιτότητα, έγινε σεβαστή και αποδεκτή από όλους», είπε μιλώντας στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης της ερώτησης που κατέθεσε ο πρόεδρος της Eνωσης Κεντρώων, Βασίλης Λεβέντης, αναφορικά με τα αποτελέσματα του Eurogroup.
«Με την απόφαση αυτή κλείνει ο κύκλος της λιτότητας και μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο παραγωγής νέου πλούτου με στόχο τη δραστική μείωση της ανεργίας μέσω σταθερών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας τα επόμενα χρόνια. Εχουμε ήδη αναλάβει πρωτοβουλία για ένα πρόγραμμα ενεργητικής καταπολέμησης της ανεργίας που μπορεί να δημιουργήσει μέσα από τις επενδύσεις χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας τα επόμενα δυόμισι χρόνια», είπε ο Αλ. Τσίπρας.
Στην ομιλία του ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε «πολύ σημαντική» την εξέλιξη της προηγούμενης Δευτέρας, ενώ ευχαρίστησε τον πρόεδρο της Ενωσης Κεντρώων γιατί, όπως είπε, μπήκε στον κόπο να καταθέσει ερώτηση, ενώ άλλοι συνάδελφοί του δεν έκριναν σκόπιμο να αξιοποιήσουν την ώρα του πρωθυπουργού, διότι πιστεύουν πως είναι προτιμότερο να κρύβονται πίσω από μονολόγους. Θα είμαι εδώ για τους αρχηγούς των κομμάτων κάθε Παρασκευή για να απαντώ και εύκολες και δύσκολες ερωτήσεις. Σε εύκολες και δύσκολες στιγμές. Μπορείτε να με κατηγορήσετε για πολλά, όχι όμως ότι κρύβομαι», είπε απευθυνόμενος στους βουλευτές ο κ. Τσίπρας, και τόνισε:
«Αλλοι κρύβονται αυτές τις μέρες και φαίνεται από τα έδρανα στο Κοινοβούλιο. Ποια είναι γεμάτα και ποια είναι άδεια».
«Είχαμε συνηθίσει έως σήμερα στην Ελλάδα αλλά και αλλού, όπου υπάρχουν οι λογικές του ΔΝΤ, δηλαδή οι ακραία νεοφιλελεύθερες πολιτικές, που είναι μόνο να παίρνουνε. Οχι να παίρνουν και να δίνουν» είπε ο πρωθυπουργός και έκανε λόγο για «εξαιρετική επιτυχία της διαπραγματευτικής ομάδας».
«Η ελληνική κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες κάνει μια μεγάλη προσπάθεια σε δυο παράλληλα μέτωπα» είπε αναφερόμενος στη διαπραγμάτευση. Από τη μία είναι η προσπάθεια να πετύχει τους στόχους του τρέχοντος προγράμματος και από την άλλη να ολοκληρώσει με επιτυχία και χωρίς πρόσθετη λιτότητα τη διαπραγμάτευση για τη δεύτερη αξιολόγηση. Η προσπάθεια αυτή αποδίδει καρπούς, τόνισε. «Νομίζω ότι είναι πλέον παραδεκτό από όλους, τόσο από τους θεσμούς που συμμετέχουν στο ελληνικό πρόγραμμα όσο όμως και από τους σημαντικότερους διεθνείς οργανισμούς, ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι υπερκαλύπτονται και η οικονομία ανακάμπτει σταθερά» είπε.
«Σας θυμίζω», συνέχισε ο κ. Τσίπρας, «τις κασσανδρικές καταστροφολογικές προβλέψεις μετά το τέλος της πρώτης αξιολόγησης, όταν είχε θεσμοθετηθεί ο περιβόητος δημοσιονομικός διορθωτής, ο «κόφτης». Είχαν σπεύσει όλοι να προεξοφλήσουν ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να πιάσουμε αυτούς τους στόχους, άρα ο λεγόμενος κόφτης θα εφαρμοστεί, θα πετσοκόψει συντάξεις, και εισοδήματα. Θυμάμαι τα ψευδή δημοσιεύματα του καλοκαιριού, ότι έχουμε πέσει έξω στα έσοδα, ότι έχουμε καταστραφεί και οσονούπω θα ενεργοποιηθεί ο «κόφτης». Οχι μόνο δεν ενεργοποιήθηκε ο κόφτης αλλά ενεργοποιήθηκε ο δότης. Δώσαμε», σημείωσε με έμφαση, και συνέχισε:
«Εφάπαξ 13η σύνταξη 620 εκατ. ευρώ προς τους χαμηλοσυνταξιούχους, παρά τις αντιρρήσεις κάποιων εκ των πιστωτών, όχι όλων, αλλά και την αντίρρηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με την αδιανόητη στάση της να μην πάρει θέση ψηφίζοντας «παρών» σε ένα μέτρο, για πρώτη φορά σε επτά χρόνια προγράμματος, παροχής στους χαμηλοσυνταξιούχους. Και ενώ μας έλεγαν ότι δεν θα πιάσουμε το στόχο του 0,5% το 2016, τα αποτελέσματα της υπεραπόδοσης της οικονομίας δείχνουν ότι θα υπερβούμε το 2% πλεόνασμα το 2016. Την ίδια στιγμή, ενώ οι προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάκτησης της οικονομίας το 2016 ήταν προβλέψεις για ύφεση 0,3%-0,4%, τελικά τα στοιχεία της Eurostat αποδεικνύουν ότι το 2016 είχαμε ανάπτυξη κατά 0,3%, δηλαδή 0,6%-0,7% πάνω από τις προβλέψεις.
Είναι η βάση πάνω στην οποία διαμορφώνονται οι συνθήκες για να κλείσει με επιτυχία και χωρίς την αποδοχή παράλογων απαιτήσεων η δεύτερη αξιολόγηση».
Αναφερόμενος ο πρωθυπουργός στις αποφάσεις του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, τις χαρακτήρισε «καθοριστικό βήμα για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης».
«Είναι μια κατ’ αρχήν συμφωνία ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και στους επικεφαλής των Θεσμών» είπε ο κ. Τσίπρας και υπογράμμισε: «Συνομολογήθηκαν οι βασικές αρχές στις οποίες θα κινείται η συμφωνία για την αξιολόγηση και στην οποία θα καταλήξουν μετά από διαπραγμάτευση των τεχνικών λεπτομερειών, τα τεχνικά κλιμάκια τα οποία επιστρέφουν στην Αθήνα αμέσως μετά την Καθαρά Δευτέρα.
Επιστρέφουν λοιπόν την επόμενη εβδομάδα στην Ελλάδα οι Θεσμοί προκειμένου να επιτευχθεί η τεχνική συμφωνία. Η ελληνική κυβέρνηση επέμεινε στη θέση ότι η πορεία της ελληνικής οικονομίας όχι μόνο δεν δικαιολογεί τη λήψη νέων μέτρων λιτότητας, αλλά αντίθετα μια τέτοια κίνηση θα συνιστούσε φραγμό στις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας οι οποίες άλλωστε καταγράφονται και στις εκτιμήσεις όλων των Θεσμών.
Αυτή τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης την οποία εκφράσαμε, εγώ, ο υπουργός των Οικονομικών και όλη η κυβέρνηση με όλους τους τρόπους σε όλους τους τόνους, ότι δεν θα δεχθούμε ούτε ένα ευρώ επιπλέον λιτότητα, την λοιδορήσατε», είπε απευθυνόμενος στην αντιπολίτευση ο πρωθυπουργός και συνέχισε.
«Οταν το είπα σε συνέντευξή μου σε εφημερίδα, με αποκαλέσατε ψεύτη μέσα και έξω από τη Βουλή και σε ΜΜΕ και η ηπιότερη κριτική που άκουσα ήταν ότι αποτελούσε «διαπραγματευτική πρακτική». Αυτή λοιπόν η θέση για ούτε ένα ευρώ επιπλέον λιτότητας στην ήδη επιβαρημένη ελληνική οικονομία έγινε σεβαστή», τόνισε ο κ. Τσίπρας και προσέθεσε: «Σεβάστηκαν τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας οι οποίες είναι το αποτέλεσμα των θυσιών του ελληνικού λαού».
«Την προηγούμενη Δευτέρα, υπήρξε μια σημαντική μεταστροφή όλων των πλευρών προς την κατεύθυνση της υπέρβασης της λιτότητας και της επικέντρωσης των διαπραγματεύσεων στο μείγμα της πολιτικής που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα – και όχι στην επιπλέον επιβάρυνση.
Αν με ρωτάτε εάν συμφωνώ σε αυτό θα σας πω «όχι». Ομως όταν πας σε μια διαπραγμάτευση είναι προφανές ότι για να κερδίσεις κάτι θα αναγκαστείς να κάνεις παραχωρήσεις. Ομως μέχρι σήμερα οι κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν πολύ κρίσιμες διαπραγματεύσεις που επιβάρυναν τον ελληνικό λαό με λιτότητα που αφαίρεσε το 25% του πλούτου από το 2010 έως το 2015, το αποτέλεσμα ήταν πάντοτε να χάνουμε, ποτέ να κερδίζουμε. Εχω την απόλυτη πεποίθηση ότι πετύχαμε έναν έντιμο συμβιβασμό» είπε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε:
«Πετύχαμε για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια να αφήσουμε πίσω την αρχή της διαρκούς λιτότητας και να επανακαθορίσουμε προτεραιότητες στη βάση της προώθησης πολιτικών που θα ενισχύουν τη διαπιστωμένη αναπτυξιακή τάση της ελληνικής οικονομίας. Η μεγάλη προσπάθεια που θα κάνουμε το επόμενο διάστημα στη διαπραγμάτευση είναι η δημιουργία πολιτικών που θα ενισχύουν την παραγωγή νέου πλούτου, τις επενδύσεις, την εργασία. Σημαντικό είναι επίσης και το δεδομένο ότι δεν υπάρχει πλέον η παράλογη απαίτηση για επιπλέον μέτρα λιτότητας 2% του ΑΕΠ, 3,6 δισ. ευρώ με βάση την αντιστοίχηση στο σημερινό ΑΕΠ και 4,5 δισ. ευρώ με βάση την αντιστοίχηση στο ΑΕΠ του 2019, και μάλιστα για μετά τη λήξη του προγράμματος. Αντιθέτως το πλαίσιο μέσα στο οποίο συζητάμε είναι ότι οι όποιες μεταρρυθμίσεις συμφωνηθούν, θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου του 2019 υπό την προϋπόθεση ότι θα έχουν μηδενικό δημοσιονομικό αντίτυπο. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για κάθε ευρώ πιθανής επιβάρυνσης από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα προτείνουν οι δανειστές στις οποίες θα επιμείνει το ΔΝΤ και για τις οποίες προεξοφλώ ότι δεν είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς, θα υπάρχει και ένα ευρώ αντίστοιχης ελάφρυνσης από τις μεταρρυθμίσεις που θα προτείνουμε εμείς».
Στη συνέχεια ο κ. Τσίπρας επιτέθηκε στη ΝΔ και σε εκείνους που, όπως είπε, «κάνουν ότι δεν κατανοούν τη συμφωνία» και λένε ότι «οι όποιες ελαφρύνσεις θα τελούν υπό την αίρεση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων και μιλούν για υποσχέσεις που δεν θα εφαρμοσθούν ποτέ».
Συγκεκριμένα καταλόγισε στη ΝΔ «στρατηγικό αδιέξοδο» και κατηγόρησε τον πρόεδρο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι «κρύβεται». «Πού είναι ο αρχηγός σας για να μου κάνει μια ερώτηση; Θα μείνω έως το βράδυ για να του απαντήσω» είπε ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος προς τους βουλευτές της ΝΔ, και συνέχισε:
«Χθες και προχθές τα στελέχη της ΝΔ ανακάλυψαν ότι δήθεν ο κ. Τσακαλώτος είναι κρυμμένος και έψαχναν να τον βρούνε. Ο κ. Τσακαλώτος ήρθε στη Βουλή και απάντησε στην ερώτηση. Την ερχόμενη Δευτέρα θα έρθει στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων και θα μιλήσει. Εκείνο που αναμένουμε είναι πότε θα έρθει ο αρχηγός σας να μιλήσει. Είναι πραγματικά δύσκολο να μιλήσει γιατί βρίσκεται σε στρατηγικό αδιέξοδο».
«Ενα άλλο δεδομένο της συμφωνίας», προσέθεσε ο πρωθυπουργός, «είναι ότι διαμορφώνεται η δυνατότητα επιστροφής της εργασιακής κανονικότητας πριν από το τέλος του τρέχοντος προγράμματος στη βάση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου. Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι μια εξαίρεση», τόνισε.
«Φθάσαμε ως εδώ έπειτα από κοπιώδη διαπραγμάτευση γιατί δεν ακολουθήσαμε την πεπατημένη των προηγούμενων κυβερνήσεων που υπέγραφαν ό,τι έπεφτε στο τραπέζι προκειμένου να κερδίσουν πολιτικό χρόνο, την οποία μας καλούσε να ακολουθήσουμε ο Μητσοτάκης», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και προσέθεσε: «Το αποδείξαμε στην πρώτη και στην δεύτερη αξιολόγηση. Εχουμε απόλυτη συναίσθηση του χρονικού ορίζοντα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Οπως έχουμε καταλάβει ότι είναι εξίσου σημαντικό το πότε αλλά και το πώς θα κλείσει η αξιολόγηση. Οι βάσεις της συμφωνίας θα μας επιτρέψουν να κινηθούμε ταχύτατα επί των πραγματικών στοιχείων και μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Προτάσεις όπως αυτές του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών για στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% για μια δεκαετία είναι καιρός να φύγουν από το τραπέζι».
«Κλείνει ο κύκλος της λιτότητας και μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο παραγωγής νέου πλούτου με στόχο τη δραστική μείωση της ανεργίας, τη δημιουργία σταθερών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας τα επόμενα χρόνια» τόνισε ο κ. Τσίπρας και υπογράμμισε καταλήγοντας:
«Με το κλείσιμο της αξιολόγησης έως τις 20 Μάρτη, θα έχουμε τη δυνατότητα να συζητάμε εδώ και να αντιπαρατιθέμεθα για τα σημαντικά που είναι πώς θα μειωθεί η ανεργία, πώς θα δημιουργηθεί νέος πλούτος, πώς θα προστατευτεί η κοινωνική πλειοψηφία, πώς η χώρα θα επανακτήσει την κυριαρχία της και θα βγει από την επιτροπεία στην οποία έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια».

Μεγάλες πιθανότητες για ανάπτυξη 2,5% φέτος προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος

Ανάπτυξη της οικονομίας κατά 2,5% φέτος υπό προϋποθέσεις, προβλέπει η Ετήσια Εκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος που παρουσίασε ο διοικητής της Γιάννης Στουρνάρας. Με βάση τα διαθέσιμα έως τώρα στοιχεία, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 αναμένεται να κυμανθεί γύρω από το 2% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ το 2017 θεωρείται επιτεύξιμος.
Ωστόσο, όπως, προειδοποίησε εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι για την αναπτυξιακή προοπτική της. Η πρώτη κατηγορία κινδύνων συνδέεται με την αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον, ενώ οι αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι στο εσωτερικό συνδέονται κυρίως με τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του προγράμματος, όπως αποτυπώνονται στις δυσχέρειες της δεύτερης αξιολόγησης. Αν συνεχιστούν οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος, θα δημιουργηθούν σοβαρά προσκόμματα στην προσδοκώμενη ανάπτυξη: θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα και θα ανοίξει ένας νέος κύκλος αβεβαιότητας ως προς την ολοκλήρωση του προγράμματος. Η αβεβαιότητα θα οξυνθεί αν τελικώς δεν καταστεί δυνατή η συμμετοχή των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Τα παραπάνω θα υποσκάψουν την εμπιστοσύνη και θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, η οποία, όπως αναφέρθηκε, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη.
Κίνδυνοι ανακύπτουν και από τις καθυστερήσεις και την αναβλητικότητα στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί ή από τις στρεβλώσεις στη λειτουργία του ανταγωνισμού που ενδέχεται να πλήξουν κρίσιμους τομείς της οικονομίας. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπου, με πρόσφατα νομοθετήματα, εισήχθησαν ρυθμίσεις που στρεβλώνουν τη λειτουργία της και δημιουργούν μείζονα προβλήματα ακόμα και σε επιχειρήσεις που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο διοικητής της ΤτΕ υποστήριξε ότι το σοβαρότερο από τα εμπόδια που πρέπει να αρθεί σταδιακά είναι η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων. Η υπερκάλυψη του δημοσιονομικού στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα κατά το 2016 κατά κύριο λόγο προσδιορίστηκε από την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων και πολύ λιγότερο από τη συγκράτηση των δημόσιων δαπανών. Οπως ανέφερε, το ακολουθούμενο μίγμα δημοσιονομικής πολιτικής λειτουργεί πλέον ανασταλτικά για την ανάπτυξη, συμβάλλει στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ιδιωτικού τομέα προς το Δημόσιο και ενθαρρύνει τη φοροδιαφυγή και την αδήλωτη εργασία.
Αναφερόμενος στα κόκκινα δάνεια υποστήριξε ότι η μείωση τους αποτελεί την σημαντικότερη πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα. Ενθαρρυντικό χαρακτήρισε το γεγονός της μείωσης τους στα 106,3 δισ. ευρώ, στο τέλος του 2016, από 107,6 δισ. ευρώ στο τέλος του τρίτου τριμήνου. Στόχος είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σχεδόν κατά 40 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019. Ωστόσο, όπως ανέφερε, οι εκκρεμότητες στη νομοθέτηση συγκεκριμένων πρωτοβουλιών (εξωδικαστικός συμβιβασμός, καθιέρωση ηλεκτρονικού συστήματος πλειστηριασμών, κ.α.), σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που συνδέεται με την αργή εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για την περάτωση της δεύτερης αξιολόγησης, θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη του παραπάνω στόχου. Παρά τη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2016, φαίνεται ότι τον πρώτο μήνα του 2017 υπήρξε επιτάχυνση της εισροής νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και μείωση της ανταπόκρισης των οφειλετών στις προτεινόμενες ρυθμίσεις.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

«H καγκελάριος φαίνεται πρόθυμη να εκπληρώσει μια επιθυμία του ΔΝΤ: Τα πιθανά μέτρα για το χρέος πρόκειται να συγκεκριμενοποιηθούν κιόλας σύντομα, ακόμη κι αν εφαρμοστούν μόλις το καλοκαίρι του 2018 και ως εκ τούτου μετά τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές» γράφει η γερμανική οικονομική εφημερίδα, επικαλούμενη πληροφορίες από τη συνάντηση Μέρκελ – Λαγκάρντ. «Ουσιαστικά οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είχαν ήδη συμφωνήσει τον περασμένο Μάιο ότι μετά το τέλος του προγράμματος βοήθειας το καλοκαίρι του 2018 θα προβούν σε νέα ελάφρυνση (σ.σ. των όρων) των δανείων βοήθειας, εφόσον είναι απαραίτητο». Αυτό θα εξακολουθήσει να ισχύει, υπογραμμίζει η Handelsblatt.
Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, Μέρκελ και Λαγκάρντ καθόρισαν και τη σειρά των επικείμενων βημάτων. Αυτή προβλέπει ότι «πρώτα πρέπει η Ελλάδα να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για μεταρρυθμίσεις. Η κυβέρνηση στην Αθήνα σε καμία περίπτωση δεν έχει εκπληρώσει όλους τους υπεσχημένους όρους. Και θα πρέπει επιπρόσθετα να ψηφίσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα τεθούν σε ισχύ το 2019 και 2020». Οπως επισημαίνει το άρθρο, το εύρος των μεταρρυθμίσεων -για παράδειγμα σε ό,τι αφορά τους φόρους και τις συντάξεις- παραμένει ακόμη επίμαχο μεταξύ των δανειστών και της Ελλάδας. Τη Δευτέρα, η τρόικα πρόκειται να επιστρέψει στην Αθήνα και να διαπραγματευτεί τις λεπτομέρειες, σημειώνεται.
«Τώρα θα πρέπει να ενταθεί η πίεση στον Αλέξη Τσίπρα, ώστε να εκπληρώσει όλους τους όρους. Σε αυτό συμφώνησαν η Μέρκελ και η Λαγκάρντ». Μόνο όταν η Αθήνα έχει τελειώσει με τις μεταρρυθμίσεις και έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, θα συγκεκριμενοποιηθούν οι χειρισμοί που αφορούν το χρέος, γράφει η εφημερίδα του Ντίσελντορφ, αναφέροντας ότι η καγκελάριος και η επικεφαλής του ΔΝΤ φέρονται να έχουν συζητήσει ήδη πιθανά μέτρα για το χρέος.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Handelsblatt, η γερμανική κυβέρνηση «μπορεί να φανταστεί μια επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων σε έναν ορισμένο βαθμό. Επιφυλάξεις υπάρχουν σε ό,τι αφορά τη μείωση των επιτοκίων. Κατά την άποψη του Βερολίνου δεν είναι δυνατό να περιοριστεί το ύψος των επιτοκίων. Διότι αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε ένα είδος μεταφοράς κεφαλαίων των κρατών της ευρωζώνης προς την Ελλάδα».
Πηγή: Deutsche Welle

Προβληματισμό πάντως δημιουργεί το γεγονός ότι το ήμισυ σχεδόν των δανείων με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών αφορούν περιπτώσεις με καθυστέρηση μεγαλύτερη των δύο ετών

Προβληματισμό δημιουργεί, και ταυτόχρονα αναδεικνύει τις δυσκολίες στην προσπάθεια διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το γεγονός ότι το ήμισυ σχεδόν των δανείων με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις) αφορούν περιπτώσεις με καθυστέρηση μεγαλύτερη των δύο ετών και σημαντικό ποσοστό των δανείων που είχαν τεθεί σε καθεστώς ρύθμισης εμφανίζουν εκ νέου καθυστέρηση, αναφέρεται στην Εκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων στο τέλος Σεπτεμβρίου 2016 διαμορφώθηκε σε 32,7%, ουσιαστικά αμετάβλητος σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2015, ενώ ο αντίστοιχος λόγος για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα διαμορφώθηκε σε 45,2%, έναντι 44,2% το Δεκέμβριο του 2015.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι το β’ και το γ’ τρίμηνο του 2016 παρατηρήθηκε οριακή μείωση του υπολοίπου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, με αποτέλεσμα αυτό να διαμορφωθεί πλέον σε περίπου 107,6 δισ. ευρώ. Η βελτίωση αυτή, σύμφωνα με την ΤτΕ, οφείλεται κυρίως σε διαγραφές δανείων αλλά και σε αποπληρωμές μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Κατά δεύτερο λόγο στην προαναφερθείσα βελτίωση συνέβαλαν η ρευστοποίηση εξασφαλίσεων και η μείωση της καθαρής αναταξινόμησης ανοιγμάτων από τα εξυπηρετούμενα στα μη εξυπηρετούμενα.
Αναλυτικότερα ως προς τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, το υψηλότερο ποσοστό καταγράφεται στα δάνεια προς πολύ μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες (67,9%), στα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (60,6%) και στα καταναλωτικά δάνεια (55%). Λιγότερο υψηλό ποσοστό καταγράφεται στα στεγαστικά δάνεια (41,3%) και ακόμη χαμηλότερο στα δάνεια προς μεγάλες επιχειρήσεις (29%).
Μεταξύ των δανείων προς επιχειρήσεις, το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων διαμορφώνεται σε όλους τους κλάδους σε πολύ υψηλό επίπεδο, με εξαίρεση τους κλάδους ενέργειας / πετρελαιοειδών (4,7%), δημόσιας διοίκησης (7,2%) και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (24,3%), οι οποίοι ωστόσο έχουν συγκριτικά μικρότερο μερίδιο στο σύνολο των επιχειρηματικών δανείων. Οι κλάδοι που αντιπροσωπεύουν μεγάλο μερίδιο (π.χ. εμπόριο, βιομηχανία κατασκευές) συνεχίζουν να εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά (48,8%, 52,5% και 52,5% αντίστοιχα) μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Μικρή βελτίωση παρατηρήθηκε στον κλάδο των καταλυμάτων (λόγω των ευνοϊκών εξελίξεων όσον αφορά τον τουρισμό), ο σχετικός δείκτης (47,4%) ωστόσο παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο. Οσον αφορά τη διάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, μικρή αύξηση εμφάνισαν τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης τα οποία αποτελούν περίπου το 27,6% του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Δυσκολότερα ως προς τη διαχείριση είναι τα δάνεια των οποίων οι δανειακές συμβάσεις έχουν ήδη καταγγελθεί από τις τράπεζες και τα οποία αποτελούν περίπου το 45% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Στο πλαίσιο της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θετική εξέλιξη αποτέλεσε η στροφή των τραπεζών πρωτίστως σε λύσεις ρυθμίσεων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα και δευτερευόντως οριστικής διευθέτησης. Οι δύο αυτές κατηγορίες αντιπροσωπεύουν πλέον μερίδιο επί του συνόλου των λύσεων 50,1% το γ’ τρίμηνο του 2016, έναντι 39,4% το δ’ τρίμηνο του 2015. Θετικό επίσης είναι το γεγονός ότι το ποσοστό κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από τις συσσωρευμένες προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, αν και υποχώρησε οριακά κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου, παραμένει ελαφρώς χαμηλότερο του 50%, ενώ αν προστεθεί στις συσσωρευμένες προβλέψεις και η αξία των εξασφαλίσεων που έχουν ληφθεί από τις τράπεζες έναντι των εν λόγω δανείων, τότε το ποσοστό κάλυψης προσεγγίζει το 100%.
Στην έκθεση της ΤτΕ αναφέρεται επίσης ότι είναι θετικό ότι τους τελευταίους μήνες έχουν γίνει αρκετά βήματα σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών και ρυθμιστικού πλαισίου. Εχουν εξάλλου ενταθεί οι σχετικές ενέργειες των τραπεζών μέσω ειδικών ανεξάρτητων μονάδων τους για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ιστορικό ρεκόρ κερδών, παραγωγής και εξαγωγών, ανακοίνωσε ο όμιλος των ΕΛΠΕ για το 2016, χρονιά κατά την οποία καταγράφηκαν θετικές επιδόσεις από όλες τις δραστηριότητες του ομίλου και, ταυτόχρονα, μειώθηκε το χρέος και ενισχύθηκε το μερίδιο στην εσωτερική αγορά.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν σε 329 εκατ. ευρώ, έναντι καθαρών κερδών 45 εκατ. ευρώ, το 2015 και ζημιών 369 εκατ. ευρώ το 2014, ενώ τα κέρδη EBITDA (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) ανήλθαν σε 836 εκατ. ευρώ.
Τα συγκρίσιμα αποτελέσματα, μετά την αφαίρεση των κερδών που προκύπτουν από την αποτίμηση των αποθεμάτων ύψους 102 εκατ. ευρώ, λόγω της ανάκαμψης των διεθνών τιμών αργού πετρελαίου, διατηρήθηκαν για δεύτερη χρονιά στα ιστορικά υψηλότερα επίπεδα για τον όμιλο, με Συγκρίσιμα Κέρδη EBITDA 731 εκατ. ευρώ και Συγκρίσιμα Καθαρά Κέρδη 265 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 117 εκατ. ευρώ το 2013 και οριακών κερδών 2 εκατ. ευρώ το 2014.
Το Δ.Σ. της εταιρίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα θετικά αποτελέσματα του 2016, αποφάσισε να προτείνει στην γενική συνέλευση των μετόχων τη διανομή μερίσματος ύψους 0,20 ευρώ/μετοχή.
Σε δηλώσεις του ο πρόεδρος των ΕΛΠΕ, Ευστάθιος Τσοτσορός, τονίζει: «Το 2016 ήταν μια δημιουργική χρονιά, παρά το αβέβαιο και γεωπολιτικά ασταθές διεθνές περιβάλλον και τη συνεχιζόμενη ελληνική κρίση. Πετύχαμε τις υψηλότερες επιδόσεις στην ιστορία του ομίλου. Υλοποιήσαμε το πρώτο στάδιο χρηματοοικονομικής εξυγίανσης και μειώσαμε το δανεισμό και τις υποχρεώσεις προς προμηθευτές κατά 1,2 δισ. ευρώ. Διευρύναμε τις διεθνείς συνεργασίες με κορυφαίους προμηθευτές και πελάτες. Βελτιώσαμε τις εργασιακές σχέσεις και τις συνθήκες ασφαλούς λειτουργίας. Υιοθετήσαμε βέλτιστες πρακτικές διακυβέρνησης. Τέλος, καταρτίζουμε το νέο πενταετές πρόγραμμα 2017-2021 ενεργειακού μετασχηματισμού και βιώσιμης ανάπτυξης, οδικό χάρτη του ομίλου στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδιασμού για το 2050».
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΗ
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η οικονομική και νομισματική σταθερότητα που προσφέρει στα μέλη της η ζώνη του ευρώ είναι για την ελληνική οικονομία ασπίδα προστασίας απέναντι σε απρόβλεπτους κινδύνους. Οπως μάλιστα έδειξε η εμπειρία του περασμένου έτους με την απροσδόκητη εμφάνιση πολλών εξωγενών διαταραχών στην πολιτική και στην οικονομία, η ευρωζώνη μπόρεσε να απορροφήσει τους κραδασμούς και να αποτρέψει τη διάχυση των αρνητικών επιπτώσεών τους στις οικονομίες των χωρών – μελών. Για την Ελλάδα, η ενεργός συμμετοχή της στη ζώνη του ευρώ είναι επιτακτικά αναγκαία για λόγους οικονομικούς, κοινωνικούς και εθνικούς. Είναι όρος επιβίωσης της χώρας σε ένα ταραγμένο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον. Λειτουργεί ως άγκυρα όχι μόνο οικονομικής, αλλά και κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο διάβα της ιστορίας καμία άλλη χώρα δεν έλαβε τόσο μεγάλη οικονομική στήριξη όσο η Ελλάδα, κάτι το οποίο δεν θα ήταν δυνατόν εκτός ευρωζώνης.
Η αξιόπιστη εφαρμογή του υφιστάμενου προγράμματος, το οποίο χρηματοδοτείται γενναιόδωρα από τα κράτη – μέλη της ζώνης του ευρώ και περιέχει δράσεις που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα και το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας, διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες για την επαναφορά της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά και την ισότιμη συμμετοχή της στις ευρωπαϊκές διαδικασίες αντιμετώπισης των κραδασμών και βελτίωσης της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης.
Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι, αν οι εταίροι, οι θεσμοί και η ελληνική κυβέρνηση επιδείξουν ευελιξία και ρεαλισμό, είναι εφικτό να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στο αμέσως προσεχές διάστημα. Η απόφαση του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς δείχνει τη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης και των εταίρων να συνεχίσουν την προσπάθεια για συναινετική υπέρβαση των διαφορών. Αν όμως οι διαπραγματεύσεις παραταθούν χωρίς προοπτική ταχείας επίτευξης συμφωνίας, η χώρα θα εισέλθει σε ένα νέο κύκλο αβεβαιότητας, επιδείνωσης των σχέσεων με τους εταίρους – δανειστές και εγκλωβισμού της οικονομίας σε στασιμότητα.
ΑΝΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ ΤΟ 2016, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟ 2017
Τα δύο τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτες αντοχές:
* Το 2015, το ΑΕΠ μειώθηκε μόλις κατά 0,2% παρά τις ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες που επικράτησαν κατά κύριο λόγο το πρώτο εξάμηνο, όταν κορυφώθηκε η αβεβαιότητα ως προς τη θέση της χώρας στη ζώνη του ευρώ, αλλά και το δεύτερο εξάμηνο, όταν επιβλήθηκαν οι αυστηροί – τουλάχιστον στην πρώτη φάση τους – περιορισμοί στις τραπεζικές συναλλαγές και στην κίνηση κεφαλαίων.
* Το 2016, η ύφεση το πρώτο εξάμηνο ήταν ηπιότερη του αναμενομένου και η οικονομία παρουσίασε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Συνολικά για το 2016, το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές έτους 2010 αυξήθηκε κατά 0,3%, οι αποπληθωριστικές πιέσεις συγκρατήθηκαν, η απασχόληση ενισχύθηκε και μειώθηκε η ανεργία, αν και παραμένει πολύ υψηλή.
Η πορεία αυτή αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι υπάρχουν αποθέματα αναπτυξιακού δυναμικού, τα οποία, μετά από μια μακρά περίοδο αδράνειας και απραξίας, είναι έτοιμα να ενεργοποιηθούν όταν διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες. Εξάλλου, παρά τα λάθη και τις οπισθοδρομήσεις, παρά το σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό κόστος της κρίσης, τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια επέτυχαν να θεραπεύσουν συσσωρευμένες παθογένειες και διαρθρωτικές ατέλειες, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο τη βελτίωση μεσομακροπρόθεσμα των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της οικονομίας. Ειδικότερα, πρέπει να σημειωθούν:
* η εξάλειψη των δίδυμων ελλειμμάτων, δηλαδή του πρωτογενούς δημοσιονομικού ελλείμματος και του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών,
* η ανάκτηση των μεγάλων απωλειών ανταγωνιστικότητας,
* η σημαντική αύξηση, σχεδόν διπλασιασμός, των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ,
* η ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος,
* οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων.
Αποτέλεσμα όλων αυτών των αλλαγών είναι η διαφαινόμενη αναδιάρθρωση της οικονομίας στην κατεύθυνση ενός νέου, εξωστρεφούς αναπτυξιακού προτύπου, με έμφαση στους τομείς των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι βάσιμο να προβλεφθεί ότι το 2017 ο ρυθμός οικονομικής ανόδου θα είναι θετικός (2,5%) και ότι η οικονομία έχει σήμερα τις δυνατότητες να περάσει σε μια νέα και πιο υγιή αναπτυξιακή φάση. Ως παράγοντες ώθησης καταγράφονται: (α) η ανοδική πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης, (β) η περαιτέρω ενίσχυση των επιχειρηματικών επενδύσεων και η άνοδος των ξένων άμεσων επενδύσεων μέσω τόσο των χρηματικών εισροών όσο και της επανεπένδυσης των κερδών πολυεθνικών εταιριών και (γ) η αύξηση των εξαγωγών αγαθών.
Δημοσιονομική πολιτική
Το 2016 χαρακτηρίστηκε από τη θεσμοθέτηση μεγάλου αριθμού δημοσιονομικών παρεμβάσεων, που αφορούσαν κυρίως τη φορολογική και την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, καθώς και την καθιέρωση αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής. Η πρόοδος του νέου προγράμματος χρηματοδοτικής διευκόλυνσης αντικατοπτρίστηκε στην επιτυχή κατάληξη της πρώτης αξιολόγησης, την εκταμίευση της δεύτερης δόσης, μέρος της οποίας διοχετεύθηκε στην πραγματική οικονομία μέσω της αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, και στην οριστικοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους. Οι νέες φορολογικές ρυθμίσεις, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, διεύρυναν τη φορολογική βάση και συνέβαλαν στη σημαντική αύξηση των δημόσιων εσόδων.
Με βάση τα διαθέσιμα έως τώρα στοιχεία, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 αναμένεται να κυμανθεί γύρω από το 2% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ το 2017 θεωρείται επιτεύξιμος. Οι όποιες επισφάλειες για το ύψος του δημοσιονομικού αποτελέσματος συνδέονται με τη διατήρηση της καλής πορείας των εσόδων, τη συγκράτηση των μη παραγωγικών δημόσιων δαπανών, κυρίως όμως με την άμεση ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, επειδή αυτό επηρεάζει καταλυτικά τις μακροοικονομικές εξελίξεις. Συνδέονται επίσης με την αβεβαιότητα της επίτευξης των προβλεπόμενων εσόδων του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), λόγω της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών.
Τραπεζικό σύστημα και επιχειρήσεις ιδιωτικής ασφάλισης
Οι πιέσεις που δέχθηκε το τραπεζικό σύστημα το 2015 υποχώρησαν το 2016. Καταγράφηκε μικρή επιστροφή καταθέσεων και αποθησαυρισμένων τραπεζογραμματίων, επαναπατρισμός κεφαλαίων και μερική αποκλιμάκωση των τραπεζικών επιτοκίων. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας διατηρήθηκαν υψηλοί, μετά την επιτυχημένη ανακεφαλαιοποίηση με τη συμμετοχή κυρίως ιδιωτών στο τέλος του 2015, και οι τράπεζες διατήρησαν μια ιδιαιτέρως συντηρητική πολιτική προβλέψεων. Περαιτέρω, με βάση τα στοιχεία του β’ και γ’ τριμήνου του 2016, οι τράπεζες επέστρεψαν, έστω και οριακά, στην προ φόρων κερδοφορία. Παράλληλα, η τάση απομόχλευσης στα στοιχεία ενεργητικού διατηρείται, κυρίως λόγω της πώλησης θυγατρικών στο πλαίσιο της εφαρμογής σχεδίων αναδιάρθρωσης. Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι ο ετήσιος ρυθμός χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις εμφάνισε για πρώτη φορά, μετά από μια πολυετή πτωτική πορεία, σημάδια σταθεροποίησης.
Η πτωτική τάση στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΜΕΑ) συνεχίστηκε και στο δ’ τρίμηνο 2016. Στο τέλος του 2016 τα ΜΕΑ ήταν 106,3 δισ. ευρώ, από 107,6 δισ. ευρώ στο τέλος του γ’ τριμήνου. Αυτό σημαίνει ότι το τραπεζικό σύστημα συνολικά και για το δ’ τρίμηνο του 2016 επέτυχε το στόχο μείωσης των ΜΕΑ που είχε συμφωνήσει η Τράπεζα της Ελλάδος από κοινού με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Η μείωση αυτή επιτεύχθηκε κυρίως λόγω της εφαρμογής πιο αποτελεσματικών ρυθμίσεων που επανέφεραν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε κατάσταση κανονικής εξυπηρέτησης, καθώς και λόγω διαγραφής μη εισπράξιμων οφειλών.
Το συσσωρευμένο υπόλοιπο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, αν και εμφάνισε τάσεις σταθεροποίησης και μικρής υποχώρησης, παραμένει ωστόσο η σημαντικότερη πηγή κινδύνου για την ευστάθεια του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος και τροχοπέδη (μαζί με τη μεγάλη συρρίκνωση της καταθετικής βάσης) για τη χρηματοδότηση της οικονομίας και τη διαμεσολαβητική λειτουργία των τραπεζών.
Είναι θετικό ότι έχουν γίνει αρκετά βήματα σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών, ρυθμιστικού πλαισίου αλλά και ενεργειών των τραπεζών στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης του προβλήματος. Οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις αφορούν: το ρυθμιστικό πλαίσιο αδειοδότησης και εποπτείας των εταιριών διαχείρισης ή υποχρέωση των τραπεζών να επιτυγχάνουν συγκεκριμένους επιχειρησιακούς στόχους ως προς τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους. Στόχος είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σχεδόν κατά 40 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019. Η μεγαλύτερη συμβολή στη μείωση εκτιμάται ότι θα προέλθει από το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων, ενώ συνολικά η επίτευξη του στόχου θα προσεγγιστεί αρχικά μέσω μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων, οριστικών διευθετήσεων, επιλεκτικών διαγραφών δανείων και ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, ενώ οι πωλήσεις δανείων εκτιμάται ότι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη βαρύτητα ιδίως από το 2019. Επισημαίνεται ωστόσο ότι για την επίτευξη του στόχου αυτού θα πρέπει να επιλυθούν αρκετές ακόμη νομικές και άλλες εκκρεμότητες, όπως: (α) ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, (β) η νομική προστασία στελεχών τραπεζών, δημόσιων φορέων και ειδικών εκκαθαρίσεων που εμπλέκονται σε διαδικασίες αναδιάρθρωσης εταιρικών χρεών, (γ) η λογιστική/φορολογική αντιμετώπιση των ζημιών που θα προκύψουν από πωλήσεις ή διαγραφές δανείων και (δ) η καθιέρωση ηλεκτρονικού συστήματος πλειστηριασμών.
Οι εκκρεμότητες αυτές, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που συνδέεται με την αργή εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για την περάτωση της δεύτερης αξιολόγησης, θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη του παραπάνω στόχου. Παρά τη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2016, φαίνεται ότι τον πρώτο μήνα του 2017 υπήρξε επιτάχυνση της εισροής νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και μείωση της ανταπόκρισης των οφειλετών στις προτεινόμενες ρυθμίσεις. Παράλληλα, εμφανίζεται εκ νέου ένα κλίμα πρόσφορο για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, αφού η εσκεμμένη αθέτηση των δανειακών υποχρεώσεων δεν επιφέρει τις προβλεπόμενες κυρώσεις. Αυτές οι εξελίξεις καθιστούν, κατά μείζονα λόγο, σημαντική την αποκλιμάκωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αφού θα επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη για τις τράπεζες και την πραγματική οικονομία: βελτίωση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου των τραπεζών, αύξηση της ρευστότητας και μείωση του χρηματοοικονομικού κινδύνου των τραπεζών και επομένως του κόστους χρηματοδότησής τους, αύξηση της προσφοράς αλλά και της ζήτησης δανείων και αναδιάρθρωση του παραγωγικού προτύπου της εγχώριας οικονομίας μέσω της απελευθέρωσης πόρων που θα χρηματοδοτήσουν παραγωγικές επενδύσεις.
Οσον αφορά τις επιχειρήσεις ιδιωτικής ασφάλισης, οι σημαντικότερες εξελίξεις το 2016 αφορούσαν την ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας για τη Φερεγγυότητα ΙΙ και τη διενέργεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Η προσαρμογή του κλάδου κρίνεται σε γενικές γραμμές ικανοποιητική και, παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον που προφανώς έχει επηρεάσει αρνητικά τα μεγέθη παραγωγής ασφαλίστρων, η ασφαλιστική αγορά εμφανίζει επάρκεια κεφαλαίων καλής ποιότητας. Ωστόσο, δεν δικαιολογείται εφησυχασμός, αφού οι προκλήσεις από τις μακροοικονομικές εξελίξεις, τα χαμηλά επιτόκια και την αναζήτηση υψηλών αποδόσεων είναι μεγάλες. Συνεπώς, οι διοικήσεις των επιχειρήσεων ιδιωτικής ασφάλισης οφείλουν να συνεχίσουν να δίνουν έμφαση στη βελτίωση των δομών εταιρικής διακυβέρνησης, την εκπαίδευση του προσωπικού τους και τη διαφάνεια μέσω της δημοσιοποίησης, με ευθύνη των διοικητικών συμβουλίων τους, των στοιχείων για τη φερεγγυότητα και τη χρηματοοικονομική κατάσταση.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
(i) Αμεση θετική κατάληξη της δεύτερης αξιολόγησης
Τόσο η Τράπεζα της Ελλάδος όσο και οι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν θετικό και ισχυρό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ για το 2017. Βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση των ευοίωνων αυτών προβλέψεων είναι η έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή του τρέχοντος προγράμματος χρηματοδοτικής διευκόλυνσης 2015-2018, που θα σηματοδοτήσει την επιστροφή στην κανονικότητα. Γι’ αυτό, όπως ήδη έχει αναφερθεί, επείγει η επιτυχής κατάληξη της δεύτερης αξιολόγησης, που θα έχει συγκεκριμένες θετικές επιδράσεις:
* εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση των δανειακών αναγκών του Δημοσίου και την απρόσκοπτη εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2017,
* δρομολογεί, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της ανάλυσης βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, την ένταξη των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ,
* εξασφαλίζει με τον τρόπο αυτό την υποχώρηση του κόστους χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, με σημαντικά οφέλη για την ανάταξη της ιδιωτικής οικονομίας,
* αποκαθιστά την εμπιστοσύνη των καταθετών και επιτρέπει την περαιτέρω έως την πλήρη άρση των περιορισμών στις τραπεζικές συναλλαγές και στην κίνηση κεφαλαίων, συμβάλλοντας στην τόνωση του εξαγωγικού τομέα της οικονομίας,
* βελτιώνει την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών και των διεθνών επενδυτών στις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και επιτρέπει την πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές,
* δίνει νέα ώθηση στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια, με γνώμονα την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της οικονομίας στην κατεύθυνση ενός νέου, εξωστρεφούς αναπτυξιακού προτύπου, και
* ενισχύει την πολιτική και οικονομική σταθερότητα.
(ii) Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων
Εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ και της Τράπεζας της Ελλάδος οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι μεταρρυθμίσεις αυξάνουν θεαματικά τις αναπτυξιακές δυνατότητες. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα την περίοδο 2010-2016, σε συνδυασμό με αυτές που πρόκειται να εφαρμοστούν στο πλαίσιο του προγράμματος, αναμένεται, των άλλων παραγόντων τηρουμένων σταθερών, να αυξήσουν το πραγματικό ΑΕΠ κατά 13% περίπου την επόμενη δεκαετία.
Την εκτίμηση αυτή του ΟΟΣΑ επιβεβαιώνουν και συναφείς αναλύσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, από τις οποίες προκύπτει ότι η κυριότερη επίδραση των μεταρρυθμίσεων αφορά την ταχύτερη άνοδο της συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής.
Αναγκαία βεβαίως προϋπόθεση για να προκύψουν τα θετικά αποτελέσματα για την οικονομία είναι η αξιόπιστη και χωρίς καθυστερήσεις ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί. Αν εκπληρωθούν μόνο τα 2/3 των μεταρρυθμίσεων στις αγορές υπηρεσιών και εργασίας σε ορίζοντα πενταετίας, τα σωρευτικά οφέλη από τις μεταρρυθμίσεις τα τρία πρώτα χρόνια της υλοποίησής τους εκτιμάται ότι είναι κατά περίπου 4% του ΑΕΠ μικρότερα σε σύγκριση με την περίπτωση όπου το 100% των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων υλοποιείται μέσα σε ορίζοντα πενταετίας.
(iii) Αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων
Οι μεταρρυθμίσεις αναμένεται να επιταχύνουν περαιτέρω την ανάκαμψη και την αναδιάρθρωση της οικονομίας. Απαιτείται όμως παράλληλα και βελτίωση της χρηματοδότησης της οικονομίας. Κύρια προϋπόθεση είναι η αποτελεσματική διαχείριση του υψηλού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η οποία θα επιδράσει θετικά στην οικονομική δραστηριότητα και την παραγωγικότητα μέσα από δύο διαύλους: την αύξηση της προσφοράς τραπεζικών δανείων και την αναδιάρθρωση του παραγωγικού τομέα. Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να συμπληρωθεί και να ολοκληρωθεί το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο το συντομότερο δυνατόν.
Οπως προκύπτει από εκτιμήσεις και μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συμβάλει στη μείωση του χρηματοοικονομικού κινδύνου των τραπεζών και στην αποκλιμάκωση του κόστους χρηματοδότησής τους, καθώς και στην αύξηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας. Ως αποτέλεσμα, θα υπάρξει σταδιακή αύξηση της προσφοράς δανείων και μείωση του περιθωρίου διαμεσολάβησης και των επιτοκίων δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Παράλληλα, η εξυγίανση των υπερχρεωμένων αλλά βιώσιμων επιχειρήσεων μπορεί να αποτελέσει όχημα προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων, επιτρέποντας την περαιτέρω τόνωση της επενδυτικής ζήτησης. Τέλος, κατά τη διαδικασία εξυγίανσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα απελευθερωθούν παραγωγικοί πόροι, που, εφόσον αναδιανεμηθούν προς τις πιο παραγωγικές επιχειρήσεις και κλάδους, θα οδηγήσουν σε αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Το 2016 η ελληνική οικονομία βρέθηκε στο μεταίχμιο μεταξύ ύφεσης και ανάπτυξης. Κατά το 2017 αναμένεται να ανακάμψει, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι για την αναπτυξιακή προοπτική της. Η πρώτη κατηγορία κινδύνων συνδέεται με την αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον.
Παράμετροι αστάθειας του διεθνούς περιβάλλοντος εντός του οποίου καλείται η ελληνική οικονομία να λειτουργήσει είναι:

(α) Οι διαδοχικές κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις και η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού στην ΕΕ. Μία ενδεχόμενη ενίσχυση των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων θα επηρεάσει τις αποφάσεις των ηγετών πολλών χωρών της ΕΕ, με κίνδυνο την αποδυνάμωση των συλλογικών θεσμικών οργάνων της.

(β) Οι αβεβαιότητες που συνδέονται με την αλλαγή της εξωτερικής και της οικονομικής πολιτικής των ΗΠΑ υπό τη νέα προεδρία και δημιουργούν ασάφεια ως προς το νέο ρόλο των ΗΠΑ στον πλανήτη.

(γ) Οι διαφαινόμενες τάσεις ανόδου του εμπορικού προστατευτισμού με παράλληλη υστέρηση των ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων και πτώση του διεθνούς εμπορίου.

(δ) Ενδεχόμενη αρνητική εξέλιξη των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών και αποτυχία στη διαχείρισή τους θα μπορούσε να ενδυναμώσει περαιτέρω την ανησυχία της κοινής γνώμης σε θέματα ασφάλειας και μετανάστευσης και να αυξήσει τον κίνδυνο της κοινωνικής εσωστρέφειας.

(ε) Η επιδείνωση των συνθηκών ασφάλειας διεθνώς, με σημαντικές οικονομικές απώλειες μέσω της μείωσης του εμπορίου, των μεταφορών και του τουρισμού.

(στ) Η γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.

(ζ) Τέλος, η διαδικασία διαμόρφωσης της νέας ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής καθώς θα εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις ΕΕ – Ηνωμένου Βασιλείου που θα οριστικοποιήσουν τις μεταξύ τους σχέσεις στη μετά το Βrexit εποχή.
Οι αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι στο εσωτερικό συνδέονται κυρίως με τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του προγράμματος, όπως αποτυπώνονται στις δυσχέρειες της δεύτερης αξιολόγησης. Αν συνεχιστούν οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος, θα δημιουργηθούν σοβαρά προσκόμματα στην προσδοκώμενη ανάπτυξη: θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα και θα ανοίξει ένας νέος κύκλος αβεβαιότητας ως προς την ολοκλήρωση του προγράμματος. Η αβεβαιότητα θα οξυνθεί αν τελικώς δεν καταστεί δυνατή η συμμετοχή των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Τα παραπάνω θα υποσκάψουν την εμπιστοσύνη και θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, η οποία, όπως αναφέρθηκε, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ανάπτυξη.
Κίνδυνοι ανακύπτουν και από τις καθυστερήσεις και την αναβλητικότητα στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί ή από τις στρεβλώσεις στη λειτουργία του ανταγωνισμού που ενδέχεται να πλήξουν κρίσιμους τομείς της οικονομίας. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπου, με πρόσφατα νομοθετήματα, εισήχθησαν ρυθμίσεις που στρεβλώνουν τη λειτουργία της και δημιουργούν μείζονα προβλήματα ακόμα και σε επιχειρήσεις που αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Από τις επιδόσεις του 2016 προκύπτει βάσιμα ότι η πρόβλεψη για ανάκαμψη το 2017 είναι ρεαλιστική, υπό την αυστηρή προϋπόθεση όμως ότι το πρόγραμμα προσαρμογής θα συνεχίσει να εφαρμόζεται χωρίς καθυστερήσεις.
Για να περάσει ωστόσο η οικονομία από την ανάκαμψη σε ισχυρή διατηρήσιμη ανάπτυξη, απαιτούνται ενεργητικές μεσοπρόθεσμες πολιτικές με στόχο την εξάλειψη των εμποδίων που σήμερα ανακόπτουν την άνοδο και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος σταθερότητας που θα ευνοήσει την αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Στα εμπόδια συγκαταλέγονται:
– η υπερφορολόγηση μιας φορολογικής βάσης με μειούμενη φοροδοτική ικανότητα,
– το ασταθές και ασαφές φορολογικό και γενικότερο νομικό πλαίσιο προστασίας των επενδυτών,
– οι γραφειοκρατικές και διοικητικές εμπλοκές, οι οποίες καθυστερούν την πραγματοποίηση επενδύσεων που έχουν ήδη εγκριθεί,
– οι μεγάλες καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης,
– η χαμηλή δανειοδοτική ικανότητα του τραπεζικού συστήματος και τα υψηλά επιτόκια δανεισμού,
– οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και στις τραπεζικές συναλλαγές και, τέλος,
– οι στρεβλώσεις στις αγορές και ιδιαίτερα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από ατελέσφορες ρυθμιστικές παρεμβάσεις.
Η άρση των παραπάνω εμποδίων θα πρέπει να αποτελέσει κυρίαρχο μέλημα της στρατηγικής για την ανάπτυξη, η οποία περιγράφεται από τέσσερις συνιστώσες: αλλαγή του μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής, ενθάρρυνση των ξένων άμεσων επενδύσεων, έμφαση στην καινοτομία και διασφάλιση της κοινωνικής προστασίας.
(α) Αλλαγή του μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής
Το σοβαρότερο από τα εμπόδια που πρέπει να αρθεί σταδιακά είναι η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων. Η υπερκάλυψη του δημοσιονομικού στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα κατά το 2016 κατά κύριο λόγο προσδιορίστηκε από την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων και πολύ λιγότερο από τη συγκράτηση των δημόσιων δαπανών. Η ανοδική πορεία των φορολογικών εσόδων οφείλεται στην αλλαγή των συντελεστών άμεσης και έμμεσης φορολογίας, αλλά και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης λόγω της εκτεταμένης χρήσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η οποία συνέβαλε στον περιορισμό της απόκρυψης εισοδημάτων. Ωστόσο, το ακολουθούμενο μίγμα δημοσιονομικής πολιτικής λειτουργεί πλέον ανασταλτικά για την ανάπτυξη, συμβάλλει στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ιδιωτικού τομέα προς το Δημόσιο και ενθαρρύνει τη φοροδιαφυγή και την αδήλωτη εργασία.
Η είσοδος της οικονομίας σε μια αναπτυξιακή πορεία απαιτεί αλλαγή του ακολουθούμενου «φοροκεντρικού» μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής. Εμφαση θα πρέπει να δοθεί στη συγκράτηση και συστηματική αναδιάρθρωση των μη παραγωγικών δαπανών, στη μείωση του υπέρμετρου φορολογικού βάρους στην παραγωγική οικονομία, καθώς και των ασφαλιστικών εισφορών, και στην αποδοτικότερη αξιοποίηση και διαχείριση της δημόσιας περιουσίας. Απαιτείται δηλαδή η δημιουργία ενός «δημοσιονομικού περιβάλλοντος» κατάλληλου για τη στήριξη της αναπτυξιακής προσπάθειας. Εξάλλου, η υλοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους, η εξειδίκευση των μεσομακροπρόθεσμων μέτρων και η ενδεχόμενη ποσοτικοποίηση ρεαλιστικών δημοσιονομικών στόχων για μετά το 2018 είναι αποφάσεις που θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός επαρκούς «δημοσιονομικού περιβάλλοντος». Συγκεκριμένα, η καλύτερη του αναμενόμενου επίδοση στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων για το πρωτογενές αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την υλοποίηση των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων, μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης χωρίς να απειληθεί η δημοσιονομική ισορροπία. Επισημαίνεται ότι μεγαλύτερα συμπληρωματικά οφέλη μπορούν να εξασφαλιστούν εφόσον ο «δημοσιονομικός χώρος» που δημιουργούν είτε οι υπεραποδόσεις των φορολογικών εσόδων είτε οι μεταρρυθμίσεις χρησιμοποιηθεί για να γίνουν μειώσεις των συντελεστών της φορολογίας εισοδήματος. Παράλληλα, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να στηρίξει την ανάπτυξη με τη θέσπιση ενός σταθερού, διεθνώς ανταγωνιστικού και κοινωνικά δίκαιου φορολογικού συστήματος.
(β) Ενθάρρυνση των ξένων αμέσων επενδύσεων
Με δεδομένο, πρώτον, ότι οι επενδύσεις σήμερα ως ποσοστό του ΑΕΠ απέχουν πολύ από το αντίστοιχο ποσοστό που προϋπήρχε της κρίσης (11% έναντι 24% του ΑΕΠ) και, δεύτερον, ότι η χρονίως χαμηλή εγχώρια αποταμίευση δεν είναι από μόνη της αρκετή να χρηματοδοτήσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο επενδύσεων και συνεπώς να στηρίξει ταχεία ανάπτυξη, επείγει η προσέλκυση ξένων κεφαλαίων για επενδύσεις σε συνεργασία με εγχώριες επιχειρήσεις. Εκτός του τουρισμού, υπάρχουν πολλοί κλάδοι της οικονομίας με αξιόλογα αποθέματα αναπτυξιακού δυναμικού, εξαγωγικό προσανατολισμό και υψηλής ποιότητας ανθρώπινο κεφάλαιο. Για την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων απαιτούνται: η θέσπιση ενός σταθερού, σύγχρονου και ευνοϊκού φορολογικού συστήματος, η μείωση του μη μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων, η ενθάρρυνση της καινοτομίας και των εξαγωγών και η δημιουργία ενός προβλέψιμου οικονομικού περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα.
Η προσέλκυση και η διατήρηση ξένων άμεσων επενδύσεων εκτιμάται ότι θα υποστηρίξουν την έξοδο της χώρας από την κρίση και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις συνεπάγονται σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία: εισαγωγή νέων τεχνολογιών και προώθηση της καινοτομίας, αναβάθμιση του αποθέματος κεφαλαίου (υλικού και ανθρώπινου), ανάπτυξη νέων κλάδων και προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, ιδιαίτερα στον τομέα των εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, ενίσχυση του ανταγωνισμού και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ειδικότερα, οι ξένες άμεσες επενδύσεις που επιδιώκουν να αυξήσουν τις εξαγωγές συνιστούν γρήγορο και αποτελεσματικό μέσο για την αναδιάρθρωση του εγχώριου παραγωγικού προτύπου. Η ενσωμάτωση των ελληνικών επιχειρήσεων σε παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, η μεταφορά τεχνογνωσίας και πληροφοριών για τις εξωτερικές αγορές, καθώς και η αξιοποίηση πιο σύγχρονων παραγωγικών διαδικασιών ανάλογων με εκείνες που χρησιμοποιούν ξένοι ανταγωνιστές με στόχο τη στροφή προς πιο σύνθετα προϊόντα, βελτιώνουν την παραγωγικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση τον εξαγωγικό δυναμισμό τους.
Καθυστερήσεις, αναβλητικότητα και απροθυμία υλοποίησης των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν ήδη εγκριθεί και δρομολογηθεί λειτουργούν ως σοβαρά αντικίνητρα προσέλκυσης παραγωγικών επενδύσεων.
(γ) Καινοτομία και εκπαίδευση
Η ενθάρρυνση της έρευνας, η διάχυση της τεχνολογίας και η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας αποτελούν το τρίπτυχο για να ενθαρρυνθεί μια πιο αποτελεσματική χρησιμοποίηση του ανθρώπινου κεφαλαίου, η οποία θα εστιάζει στη δημιουργία αξίας μέσω της διασύνδεσης του απομονωμένου δημόσιου ερευνητικού συστήματος με τον παραγωγικό τομέα, συμβάλλοντας έτσι στην επιστροφή της ανάπτυξης στην Ελλάδα. Γενικότερα, η δημόσια παρέμβαση μπορεί να ενθαρρύνει τόσο τη διάχυση της τεχνολογίας, δηλαδή τη στήριξη της εμπορικής αξιοποίησης της ερευνητικής δραστηριότητας που παράγεται στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα (άδειες και δικαιώματα ευρεσιτεχνίας), όσο και την παροχή παραγωγικής διεξόδου στις φιλοδοξίες των χαρισματικών και ταλαντούχων νέων επιστημόνων. Για να επιτευχθεί αυτός ο κοινός στόχος, θα πρέπει, πρώτον, να εμπεδωθεί ευρέως στην κοινωνία μια κουλτούρα επιχειρηματικότητας και η αναγνώριση της αριστείας και, δεύτερον, να αξιοποιηθούν οι πόροι των υφιστάμενων ταμείων παροχής εγγυήσεων και χρηματοδοτήσεων. Η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων που προσφέρει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF), του ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και των πόρων του ΕΣΠΑ 2014-2020, αποτελεί διέξοδο στο πρόβλημα της χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες.
(δ) Μείωση της ανισοκατανομής εισοδήματος και καταπολέμηση της φτώχειας
Ο κίνδυνος σχετικής φτώχειας μειώθηκε για δεύτερο κατά σειρά έτος (για τα εισοδήματα του 2014), παραμένει ωστόσο ο έβδομος υψηλότερος στην ΕΕ-28 και σημαντικά επάνω από το μέσο όρο. Το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας που βρίσκεται είτε σε κίνδυνο φτώχειας είτε σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού μειώθηκε ελαφρά, ενώ το ποσοστό των ατόμων με υλικές στερήσεις αυξήθηκε. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψε η ομάδα των παιδιών κάτω των 17 ετών. Παράλληλα, οι δείκτες εισοδηματικής ανισότητας στην Ελλάδα, αν και παρέμειναν αμετάβλητοι, είναι δυσμενέστεροι σε σχέση με τους αντίστοιχους για την ΕΕ-28. Ο στοχευμένος σχεδιασμός των κοινωνικών μεταβιβάσεων έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει αποτελεσματικά στη μείωση της φτώχειας. Μέτρα στην κατεύθυνση αυτή είναι: (α) η εφαρμογή από το Φεβρουάριο του 2017 σε εθνική κλίμακα του προγράμματος Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (πρώην ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος), (β) η προστασία των ανέργων και η αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας και (γ) η αναβάθμιση του επιδόματος στήριξης τέκνων.
Εξάλλου, η σύνθεση της ανεργίας και η αργή αποκλιμάκωσή της, σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης, αναδεικνύουν την ανάγκη να δοθεί έμφαση στη διά βίου εκπαίδευση και στην καλύτερη αντιστοίχιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και τα προγράμματα κατάρτισης του ΟΑΕΔ μπορούν να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση με τον κατάλληλο σχεδιασμό και στόχευση και την ορθή αξιοποίηση των διαθέσιμων, κυρίως ευρωπαϊκών, πόρων.
Σε ένα αβέβαιο διεθνές περιβάλλον με απρόβλεπτες και συνεχείς αναταράξεις, η συμμετοχή της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ είναι σήμερα ασπίδα προστασίας έναντι των κινδύνων που αναδύονται. Γι’ αυτό πρέπει η χώρα να ισχυροποιήσει τη θέση της ως ισότιμου εταίρου και να συμμετέχει ενεργά στις διαδικασίες για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής συνοχής.
Για να γίνει όμως αυτό, η Ελλάδα πρέπει να επανέλθει στην κανονικότητα, ολοκληρώνοντας με επιτυχία το πρόγραμμα προσαρμογής. Πρέπει να οικειοποιηθεί τις αλλαγές που γίνονται, διότι γίνονται επ’ ωφελεία της. Πρέπει να προχωρήσει άμεσα στον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή της δημόσιας διοίκησης, των θεσμών και του κράτους δικαίου στο υψηλότερο δυνατό ευρωπαϊκό πρότυπο, πράγματα που κανένα μνημόνιο δεν μπορεί να επιτύχει.
Στο τελευταίο στάδιο που διανύουμε, αυτά που πρέπει να γίνουν είναι ελάχιστα σε σχέση με το μεγάλο όγκο των αλλαγών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί από το 2010 μέχρι σήμερα. Η διαδικασία της οικονομικής προσαρμογής έχει σε μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί, όπως αυτό αντανακλάται και στα τελευταία διαθέσιμα οικονομικά μεγέθη. Ειδικότερα όσον αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή, από το 2010 μέχρι σήμερα έχει επιτευχθεί σχεδόν το 90% της απαιτούμενης μέχρι το 2018 προσαρμογής. Η ελληνική οικονομία κατέβαλε επίπονες προσπάθειες και επέτυχε την εξάλειψη συσσωρευμένων σημαντικών διαρθρωτικών ατελειών και ανισορροπιών, επιδεικνύοντας ισχυρές αντοχές. Τα αποθέματα αναπτυξιακού δυναμικού και ιδιαιτέρως ανθρώπινου κεφαλαίου που διαθέτει είναι αξιόλογα και έτοιμα, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, να ενεργοποιηθούν και να ωθήσουν εκ νέου την οικονομία σε έναν ενάρετο αναπτυξιακό κύκλο.

Η Γερμανία ανακοίνωσε δημοσιονομικό πλεόνασμα ρεκόρ για το 2016 χάρη στα αυξημένα φορολογικά έσοδα και την απασχόληση, καθώς και τις χαμηλές δαπάνες για το χρέος, δημιουργώντας τις συνθήκες για ισχυρή οικονομική ανάπτυξη το 2017, η οποία στηρίζεται επίσης στις υψηλότερες δαπάνες του δημόσιου τομέα και των νοικοκυριών.
Το γερμανικό κράτος καταγράφει πλεόνασμα εδώ και τρία χρόνια, το οποίο αυξήθηκε στα 23,7 δισ. ευρώ το 2016, στο υψηλότερο επίπεδο από την επανένωση της χώρας το 1990, σύμφωνα με τα σημερινά στοιχεία της στατιστικής αρχής της χώρας.
Αυτό δημιούργησε ένα τεράστιο δημοσιονομικό «μαξιλάρι» σε μια εποχή κατά την οποία οι αρχές εργάζονται για να φιλοξενήσουν και να ενσωματώσουν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες, ενώ άλλη έκθεση της στατιστικής αρχής έδειξε ότι οι υψηλότερες κρατικές δαπάνες ήταν ένας παράγοντας που ενίσχυσε την οικονομική ανάπτυξη πέρυσι στο 1,9%.
Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης για το 2016 ήταν ο υψηλότερος εδώ και μισή δεκαετία και το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι αναμένει οι δαπάνες από τα νοικοκυριά και τους κρατικούς φορείς να αποτελέσουν βασικό παράγοντα για την αύξηση του ΑΕΠ φέτος – παγιώνοντας τη μετατόπιση από την εξαγωγική δραστηριότητα που παραδοσιακά ήταν η κινητήριος δύναμη για τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία.
Εκτός από το να στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη, η άφιξη πάνω από ένα εκατομμύριο προσφύγων στη Γερμανία πέρυσι δημιούργησε πόλωση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών του Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας, που επιβεβαίωσαν τα αρχικά στοιχεία για το ΑΕΠ, ο ρυθμός ανάπτυξης το τέταρτο τρίμηνο διαμορφώθηκε στο 0,4%, ενώ η επίπτωση του εμπορικού ισοζυγίου στο ΑΕΠ ήταν αρνητική.
Η κυβέρνηση αναμένει η ανάπτυξη να επιβραδυνθεί στο 1,4% το 2017.
«Η γερμανική οικονομία είναι σε σταθερή πορεία ανάπτυξης», ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών στη μηνιαία έκθεσή του, προσθέτοντας ότι οι δείκτες υποδηλώνουν συνέχιση της ανοδικής τάσης της οικονομίας το 2017.
«Η κατανάλωση μάλλον θα παραμείνει βασικός παράγοντας οικονομικής ανάπτυξης» ανέφερε το υπουργείο, αναφέροντας ως λόγους τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τις αυξήσεις μισθών, τα χαμηλά επιτόκια και τις μέτριες, αν και αυξανόμενες τιμές ενέργειας.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σε «κυνήγι» της ευνοϊκότερης προσφοράς για την προμήθεια τερματικών αποδοχής καρτών (POS), έχουν αποδυθεί, καθ’ οδόν προς τις 30 Ιουνίου, επαγγελματίες και καταστηματάρχες στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιώντας εκτεταμένη έρευνα αγοράς σε τράπεζες και εταιρείες, προκειμένου να εντοπίσουν ποια προσφέρει τα περισσότερα ή και διεκδικώντας -μέσω των συλλόγων τους- καλύτερα κοινά «πακέτα».
Παρότι πολλοί έχουν ήδη από πέρυσι προμηθευτεί τα POS, δεν είναι λίγοι εκείνοι που χαρακτηρίζουν την όλη διαδικασία δυσεπίλυτο «γρίφο», εκφράζοντας επιφυλάξεις τόσο για την αποτελεσματικότητα της χρήσης των τερματικών ως τρόπου πάταξης της φοροδιαφυγής, όσο και για την επίδραση, που ενδεχομένως θα έχουν οι συσκευές αυτές στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων. Η προμήθεια που εισπράττουν οι Τράπεζες (0,8% έως 2% αναλόγως τζίρου) αποτελεί -σύμφωνα με πολλούς επαγγελματίες- σημαντικό αντικίνητρο, ενώ όλοι ανεξαιρέτως υποστηρίζουν ότι τα POS πρέπει να είναι οπωσδήποτε συνδεδεμένα με ακατάσχετο επαγγελματικό λογαριασμό.
Εν αναμονή της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης, που θα καθορίζει ποιες επιχειρήσεις θα υποχρεωθούν να εγκαταστήσουν τερματικές συσκευές POS, υπενθυμίζεται ότι με βάση τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, έως τις 30 Ιουνίου θα πρέπει να εφοδιαστούν με τερματικά οι κλάδοι της εστίασης, των επισκευών (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κλπ), της εκπαίδευσης (φροντιστήρια κλπ), ένδυσης, υπόδησης, ενοικιάσεων, καθώς και τα κομμωτήρια, γυμναστήρια, νομικές δραστηριότητες (δικηγορικά γραφεία), ιατρικές υπηρεσίες (ιατρεία κλπ), σημεία πληρωμής λογαριασμών τηλεπικοινωνιών, Ενέργειας και Στοιχηματισμού (πρακτορεία). Το δεύτερο «κύμα» υπόχρεων θα είναι αυτό των ιδιοκτητών καταστημάτων τροφίμων, ψιλικαταζίδικων και οπωροπωλείων – μπακάλικων, που θα πρέπει να τα έχουν εγκαταστήσει έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2017.
Οι έμποροι
Για τους εμπόρους της Θεσσαλονίκης το POS δεν είναι «καινούργια υπόθεση», όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου (ΕΣΘ), Παντελής Φιλιππίδης, ο οποίος ωστόσο αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα της χρήσης τους ως μέτρο πάταξης της φοροδιαφυγής. «Με εξαίρεση τους «καινούργιους», το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων-μελών μας, που αφορά καταστήματα με ρούχα, παπούτσια, ηλεκτρικά είδη, έχει κατά 99% εγκαταστήσει τα τερματικά ήδη από το 1985. Στον κλάδο μας δεν υπήρχε και δεν υπάρχει πρόβλημα με τη χρήση POS. Πιστεύω όμως ότι η υποχρεωτική εγκατάσταση των POS δεν πρόκειται να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή, απλά θα στρέψει τους καταναλωτές στο πλαστικό χρήμα, κι αν κάποτε ήταν το 6%-10% των πολιτών που χρησιμοποιούσε κάρτα, σήμερα μπορούν να αντιστραφούν οι όροι» σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΣΘ και προσθέτει: «Κι όσο για τις εκπτώσεις στη φορολογία, που θα λαμβάνουν οι φορολογούμενοι, αυτές π.χ., για ένα εισόδημα 10.000 ευρώ αφορούν ένα ποσοστό 10%. Με τα υπόλοιπα τι λέτε να γίνει;». Κατά τον κ. Φιλιππίδη, το να είναι ακατάσχετος ο λογαριασμός που συνδέεται με το POS επιβάλλεται. «Αν γίνει κάτι και κατασχεθούν τα χρήματα, πώς θα επιβιώσει η επιχείρηση; Πώς θα ανανεώσει το απόθεμά της; Σε ποιο λογαριασμό θα έχει τα χρήματα για τη μισθοδοσία και το ΙΚΑ;» διερωτάται.
«Ποιος έχει τους πιο συμφέροντες όρους;»
Η Σούλα Κυριακίδου είναι ιδιοκτήτρια κομμωτηρίου στη Θεσσαλονίκη. Εχει εγκαταστήσει ακόμη POS; «Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι σε διαδικασία έρευνας. Οι τράπεζες που προσφέρουν τα τερματικά είναι πολλές, ενώ το τελευταίο διάστημα εμφανίστηκαν και εταιρείες, που επίσης διαθέτουν POS. Ποια έχει τους πιο συμφέροντες όρους; Αυτό ψάχνω τώρα» λέει η κα Κυριακίδου και προσθέτει: «Νιώθω ως επαγγελματίας και μια αβεβαιότητα: τι γίνεται για παράδειγμα αν το μηχάνημα μπλοκάρει κι ο πελάτης δεν έχει μετρητά;». Ερωτηθείσα αν οι πελάτες της ζητούν να πληρώνουν με κάρτα, η ίδια σημειώνει ότι προς το παρόν αυτό δεν συμβαίνει σε μεγάλη κλίμακα, αλλά στην πορεία ίσως εξελιχθεί σε πρόβλημα για όσες επιχειρήσεις δεν διαθέτουν POS.
«Πρόσθετο οικονομικό βάρος»
Η Αννα Γκρίζου-Φράγκου είναι ιδιοκτήτρια φροντιστηρίου ξένων γλωσσών και πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Κέντρων Ξένων Γλωσσών Β. Ελλάδας με πιστοποίηση Palso. Πόσα φροντιστήρια έχουν εγκαταστήσει μέχρι στιγμής POS; «Από πέρυσι άρχισαν κάποιοι να εγκαθιστούν POS, αλλά δεν μπορώ να έχω ακριβή εικόνα για το ποσοστό τους. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πολλά μέλη μας τηλεφωνούν στον σύλλογο και ζητούν πληροφορίες. Η εγκατάσταση των POS είναι ένα πρόσθετο βάρος οικονομικό για εμάς, αλλά θα εναρμονιστούμε, παρότι τα βάρη είναι μεγάλα, δεδομένου ιδίως ότι δεν κάνουμε τους τζίρους, που κάνουν άλλες επιχειρήσεις» σημείωσε η κα Γκρίζου-Φράγκου, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας για τη στήριξη των μελών του, «ο Σύλλογος και η ομοσπονδία Palso πέτυχαν κάποια ευνοϊκά πακέτα», ενώ πολλοί είναι και οι επαγγελματίες του κλάδου που ερευνούν την αγορά για την «καλύτερη και ευνοϊκότερη προσφορά».
Πάντως, ολοένα περισσότερες επιχειρήσεις σπεύδουν να εγκαταστήσουν POS. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του νομού Μαγνησίας, όπου μέσα σε μόλις ένα τρίμηνο σημειώθηκε αύξηση σε -διψήφιο ποσοστό- του ποσοστού των επαγγελματιών που έχουν εγκαταστήσει τερματικά: συγκεκριμένα, ποσοστό 53% των ερωτηθέντων στο τελευταίο τρίμηνο του 2016 δήλωσε ότι έχει POS, έναντι αντίστοιχου ποσοστού 37% στην προηγούμενη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2016.
Υπενθυμίζεται ότι η υφυπουργός Οικονομίας, Κατερίνα Παπανάτσιου, ανέφερε για τα POS ότι απομένει η έκδοση της απόφασης που θα ορίζει ποια επαγγέλματα θα πρέπει υποχρεωτικά να τα διαθέτουν για τις πληρωμές εκ μέρους πολιτών. Μεταξύ των κλάδων αυτών θα είναι, όπως είπε, οι εξής: εστίαση, επισκευές, εκπαίδευση, ενοικιάσεων, ένδυσης και υπόδησης, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, τυχερά παιγνίδια. Τα επαγγέλματα αυτά έως το τέλος Ιουνίου θα πρέπει υποχρεωτικά να βάλουν POS για να δέχονται πληρωμές με κάρτες από τους πολίτες. Η υφυπουργός διευκρίνισε ότι θα είναι στο χέρι των πολιτών το πώς θα πληρώσουν αφού η νομοθεσία ορίζει ότι υποχρεωτικές είναι οι πληρωμές με κάρτες μόνο για συναλλαγές που υπερβαίνουν τα 500 ευρώ.
Αλεξάνδρα Γούτα

Ιδιαίτερα υψηλά αξιολογεί τη συνεισφορά των σούπερ μάρκετ, εν μέσω της οικονομικής κρίσης, ο Ελληνας καταναλωτής, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πανελλήνιας έρευνας που πραγματοποίησε το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών). Επίσης, γίνεται σαφές ότι για το ευρύ ελληνικό κοινό το σούπερ μάρκετ αποτελεί «στήριγμα» της οικονομίας και της καθημερινότητας.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, συνολικά οι καταναλωτές θεωρούν θετική τη συμβολή των σούπερ μάρκετ στην ελληνική οικονομία (μέσω των επενδύσεων, της προσφοράς τους στο ΑΕΠ, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας κλπ) σε ποσοστό 61%. Αυτό αντικατοπτρίζεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, και στην μακροοικονομική συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ με θέμα «H συμβολή του κλάδου των ταχυκινούμενων καταναλωτικών αγαθών (FMCGs) στην Εθνική Οικονομία» που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο συνέδριο του ECR Hellas, ο συνολικός υπερ-κλάδος τροφίμων που περιλαμβάνει το λιανεμπόριο, το χονδρεμπόριο και την παραγωγή συμβάλει στο ΑΕΠ το 9,24% με 14,5 δισ. ευρώ ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας.
Τα σούπερ μάρκετ στηρίζουν την απασχόληση στην Ελλάδα και την τοπική οικονομία με θετικές απαντήσεις σε ποσοστό 56% και 59%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτει ότι το λιανεμπόριο τροφίμων εν μέσω της έντονης οικονομικής ύφεσης αποτελεί έναν από τους ελάχιστους κλάδους της οικονομίας που διατηρεί την απασχόληση στην Ελλάδα, με περίπου 190 χιλ. θέσεις εργασίας.
Συγκεκριμένα από την επεξεργασία των στοιχείων απασχόλησης που παρέχει σε τριμηνιαία βάση η ΕΛΣΤΑΤ, στο λιανεμπόριο καταστημάτων τροφίμων η απασχόληση έχει αυξηθεί την τελευταία πενταετία και μόνο μέσα στο 2016 δημιουργήθηκαν 5.500 περισσότερες θέσεις εργασίας (ο μοναδικός κλάδος στην Ελλάδα με τέτοια θετικά στοιχεία απασχόλησης).
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του κλάδου στην αντιμετώπιση της ανεργίας στην επαρχία, εφόσον τα δίκτυα πωλήσεων των αλυσίδων δεν περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή τις βιομηχανικές περιοχές της χώρας, αλλά καλύπτουν όλη την επικράτεια και ως εκ τούτου συνεισφέρουν διπλά στην τοπική οικονομία, τόσο μέσω της στήριξης των ελλήνων παραγωγών, όσο και μέσω της απασχόλησης τοπικού πληθυσμού.
Τα σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, ενισχύουν τους Ελληνες παραγωγούς με θετικές απαντήσεις σε ποσοστό 59%, κάτι που είναι αποτέλεσμα των μεγάλων πανελλήνιων δικτύων καταστημάτων που έχουν αναπτύξει, αλλά και τη συνεργασία με τοπικούς Ελληνες παραγωγούς. Σήμερα, τα σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα συνεργάζονται με χιλιάδες Ελληνες παραγωγούς, χαρακτηριστικό είναι ότι στην αντίστοιχη έρευνα του ΙΕΛΚΑ καταγράφονται πάνω από 28 χιλ. επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται είτε στην παραγωγή, είτε στο χονδρεμπόριο τροφίμων στην Ελλάδα.
Ποσοστό 53% των καταναλωτών έχουν θετική άποψη για τον ρόλο που παίζει ο κλάδος των σούπερ μάρκετ στην προστασία του περιβάλλοντος. Τα τελευταία χρόνια οι οργανωμένες και εξειδικευμένες προσπάθειες του κλάδου έχουν οδηγήσει σε συνολική εξοικονόμηση στην ετήσια κατανάλωση ενέργειας η οποία εκτιμάται σε 180 χιλ. ΜWh (6% μέση ετήσια μείωση) και σε συνολική μείωση στις ετήσιες εκπομπές CO2 η οποία εκτιμάται σε 200 χιλ. tn CO2 (5,5% μέση ετήσια μείωση). Η αντιστοιχία σε δέντρα, που απαιτούνται για την απορρόφηση ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα είναι 500 χιλ. δέντρα. Οι εξοικονομήσεις αυτές οφείλονται κυρίως στις επενδύσεις των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε εξοπλισμό και λειτουργίες πιο φιλικές προς το περιβάλλον.
Επίσης, αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι οι καταναλωτές έχουν την τελευταία 3ετία σε μεγάλο βαθμό τις θετικές γνώμες τους για τις προσπάθειες των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ για τη διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα και την στήριξη τους στην αντιμετώπιση της κρίσης ανταποκρινόμενα στη μείωση του εισοδήματος του κοινού. Οι θετικές γνώμες το 2016 έχουν φτάσει στο 54%. Σε μεγάλο βαθμό αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας συγκράτησης των τιμών και των προσφορών, οι οποίες ξεπερνούν σε αξία τα 700 εκατ. ευρώ ετησίως.
Συγκριτικά με άλλα σημεία πώλησης τροφίμων (λαϊκές αγορές, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, οπωροπωλεία, περίπτερα, κλπ) θεωρείται με διαφορά το σημείο που οι καταναλωτές εμπιστεύονται περισσότερο. Οι καταναλωτές σε ποσοστό 71% εμπιστεύονται τα σούπερ μάρκετ, σε ποσοστό 9% στις λαϊκές αγορές, σε ποσοστό 8% τον φούρνο, σε ποσοστό 6% τα εξειδικευμένα καταστήματα και σε πολύ χαμηλότερα ποσοστά τα άλλα σημεία πώλησης τροφίμων. Αυτό δικαιολογείται από την πληθώρα των επωνύμων καινοτόμων προϊόντων υψηλής ποιότητας και προδιαγραφών που βρίσκει ο καταναλωτής στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, την μεγάλη ποικιλία προϊόντων ανά κατηγορία προϊόντων με μεγάλο εύρος τιμών, την συνεχή επένδυση σε υποδομές υγιεινής και ασφάλειας, τις συμπληρωματικές υπηρεσίες (π.χ. παρκινγκ, εξυπηρέτηση και διανομή κατ’ οίκον), την υψηλή ποιότητα σε φρέσκα προϊόντα κλπ.

Την ανάγκη να ολοκληρωθούν εντός του Μαρτίου οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση και να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης των επιχειρήσεων επισημαίνει ο ΣΕΒ, στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.
«Η κατ’ αρχήν συμφωνία στο Eurogroup της 20/2/2017 για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών και της κυβέρνησης, αποτελεί θετική εξέλιξη και δικαιολογεί συγκρατημένη αισιοδοξία για την ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης, χωρίς όμως να απελευθερώνει την αγορά από τα δεσμά της αβεβαιότητας. Οι διαπραγματεύσεις αυτές πρέπει να καταλήξουν γρήγορα και σίγουρα εντός του Μαρτίου, αν θέλουμε να μη χαθεί οικονομικά άλλος ένας χρόνος, και να παράγουν άμεσο αποτέλεσμα ικανό να οδηγήσει την χώρα στην ανάκαμψη και τις αγορές», τονίζει ο Σύνδεσμος.
Σημειώνει ακόμη ότι «η μείωση της υπερφορολόγησης θα πρέπει να διευθετηθεί άμεσα και όχι το 2019 όπως διαδίδεται, αλλιώς θα είναι δώρο άδωρο για την «ασθμαίνουσα» ελληνική επιχείρηση», κάνοντας λόγο για χάσμα εμπιστοσύνης που χωρίζει τους Θεσμούς μεταξύ τους και με τη χώρα μας, το οποίο μεταθέτει τη λήψη δύσκολων αλλά ζωτικών για την οικονομία αποφάσεων στο μέλλον.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η μείωση των καταθέσεων που προκαλούσε η αβεβαιότητα μέχρι τον Ιούνιο του 2015 επαναλαμβάνεται τώρα, αλλά (λόγω των capital controls) έχει πάρει τη μορφή του μη επαναπατρισμού των εισπράξεων από εξαγωγές στο εξωτερικό. «Αυτό καταδεικνύουν, αναφέρεται, οι μειωμένες εισροές από τον τουρισμό, τις μεταφορές και τις λοιπές υπηρεσίες, που καταγράφονται στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών της χώρας, σε μία περίοδο που η ευρωπαϊκή, αλλά και η ελληνική οικονομία σε κάποιο βαθμό, έχουν επιστρέψει σε υψηλότερους ρυθμούς οικονομικής δραστηριότητας.
Ο ΣΕΒ αναφέρεται επίσης στις δυσκολίες χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις και κυρίως οι μικρομεσαίες. Συγκεκριμένα, το ποσοστό αποθάρρυνσης και απόρριψης αίτησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) για χρηματοδότηση το προηγούμενο εξάμηνο, διατηρείται κοντά στο 25% – 30%, ενώ στην Ευρωζώνη είναι χαμηλότερο από 10%. Ενώ στο ερώτημα γιατί τα τραπεζικά δάνεια δεν αποτελούν πλέον πηγές χρηματοδότησης , οι ΜΜΕ απαντούν ότι δεν υπάρχουν δάνεια και ότι τα επιτόκια είναι πολύ υψηλά, θεωρούν δηλαδή σε μεγάλο βαθμό ότι δεν αξίζει πλέον τον κόπο να κάνουν αίτηση για δάνειο. Επιπλέον, το μέσο επιτόκιο για νέα δάνεια από 250.000 έως 1 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα είναι 5,06%, ενώ στην Ευρωζώνη είναι 1,79%.
Σε ό,τι αφορά τέλος τα «κόκκινα δάνεια», τα χρηματοδοτικά ανοίγματα των επιχειρήσεων που δεν εξυπηρετούνται κανονικά έχουν ανέλθει σε 44,7% του συνόλου. Από αυτά το 30% αφορά σε ανοίγματα αβέβαιης είσπραξης χωρίς καθυστέρηση ή σε καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, το 29% ανοίγματα σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών και, το 41% καταγγελμένες απαιτήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από την Επισκόπηση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, της Τράπεζας της Ελλάδος του περασμένου Ιανουαρίου, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων επί του συνόλου στις μεγάλες επιχειρήσεις διαμορφώνεται σε 29%, στις μικρομεσαίες αγγίζει το 60% και στους ελεύθερους επαγγελματίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις το 67%. Σε κλαδικό επίπεδο, τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στους κλάδους της εστίασης (76,3%), της γεωργίας (67,2%), των τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής και ενημέρωσης (58,4%), της μεταποίησης (53,2%), των κατασκευών (52,8%) και του εμπορίου (46,6%), ενώ χαμηλότερα του μέσου όρου είναι τα ποσοστά των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους κλάδους της ενέργειας (3,7%), των χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων (27%) και της ναυτιλίας (39,9%).
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στόχος της συνάντησης των Μέρκελ – Λαγκάρντ, σύμφωνα με πληροφορίες ατόμων από το περιβάλλον τους, ήταν όπως και στο παρελθόν «να επιλύσουν την αναδυόμενη ελληνική κρίση πριν να μπορέσει να κλιμακωθεί» γράφει η Handelsblatt. Η οικονομική εφημερίδα του Ντίσελντορφ αναφέρεται, επίσης, σε ορισμένους παράγοντες, οι οποίοι περιορίζουν την ικανότητα δράσης τόσο της Μέρκελ όσο και της Λαγκάρντ: «Η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου βρίσκεται υπό πίεση, διότι οι ειδικοί του Ταμείου έχουν αμφιβολίες για το πρόγραμμα βοήθειας (σ.σ. για την Ελλάδα). Ταυτόχρονα, η Λαγκάρντ δεν γνωρίζει ακόμη πως θα τοποθετηθούν οι ΗΠΑ – που έχουν τη μερίδα του λέοντος στο ΔΝΤ. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, προξενεί ανησυχία και στο ΔΝΤ.
Από την άλλη πλευρά η Μέρκελ πιέζεται εν μέσω προεκλογικού αγώνα από την κοινοβουλευτική ομάδα των χριστιανικών κομμάτων. Ελαφρύνσεις χρέους όπως τις ζητά το ΔΝΤ μπορεί να προσφέρει μόνο σε περιορισμένο βαθμό. Αναζητείται ένας συμβιβασμός που να μπορούν να πουλήσουν η Μέρκελ στο Βερολίνο και η Λαγκάρντ στη Ουάσιγκτον. Οι επόμενες συνομιλίες των δύο έχουν ήδη προγραμματιστεί» σημειώνει κλείνοντας η Handelsblatt.
«Δημόσια δεν το λέει βεβαίως κανείς. Ωστόσο, επικρατεί συναίνεση ανάμεσα στη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ και τη Γαλλίδα γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ: Θα ήθελαν να μην πρέπει να ασχολούνται άλλο με την Ελλάδα. Η μικρή ευρωπαϊκή χώρα αντλεί πόρους του Ταμείου, σε βαθμό που δεν αντιστοιχεί καθόλου στο βάρος και τη σημασία της. Το ΔΝΤ έχει ακόμη 188 χώρες – μέλη, οι περισσότερες εξ αυτών είναι φτωχότερες από την Ελλάδα», σχολιάζει σε άρθρο της η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) και σημειώνει ότι η Κριστίν Λαγκάρντ δέχεται ολοένα εντονότερες πιέσεις.
Πηγή: Deutsche Welle

Η Ελλάδα δεν χρειάζεται κούρεμα χρέους αυτή τη στιγμή, σημείωσε η Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, προσθέτοντας όμως ότι θεωρεί πως θα είναι απαραίτητη κάποιας μορφής αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και απομείωση των επιτοκίων του στο μέλλον.
«Είμαστε πλέον πολύ πιο αισιόδοξοι μετά την πρόοδο που επιτεύχθηκε από τις ελληνικές αρχές που κινούνται στην κατεύθυνση που ήθελαν οι θεσμοί, ώστε να εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που θέταμε για να συμμετάσχουμε στο πρόγραμμα», ανέφερε η Λαγκάρντ στη δημόσια γερμανική τηλεόραση ARD, μετά τη συνάντησή της με την καγκελάριο της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, στο Βερολίνο.
Η Λαγκάρντ επέμεινε ότι η Αθήνα πρέπει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις στα πεδία των συντάξεων και της φορολογίας εισοδήματος τις οποίες έχει ζητήσει το ΔΝΤ και θέτει ως προϋπόθεση για να συμμετάσχει στο πρόγραμμα στήριξης.
«Προφανώς, το δεύτερο σκέλος θα είναι το επίπεδο του χρέους που μπορεί να εξυπηρετήσει η χώρα και αυτό το χρέος θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί με τον κατάλληλο τρόπο και από το μέγεθος της αναδιάρθρωσης θα εξαρτηθεί σαφώς πόσες μεταρρυθμίσεις θα έχουν εφαρμοστεί, πόση πρόοδος θα έχει επιτευχθεί, πόσο ισχυρή θα είναι η ελληνική οικονομία στο τέλος του προγράμματος», συμπλήρωσε η Λαγκάρντ.
«Αυτό που θα χρειαστεί δεν θα είναι ένα κούρεμα, αν οι μεταρρυθμίσεις εφαρμοστούν, αλλά μια σημαντική παράταση των ωριμάνσεων (σ.σ. του χρόνου αποπληρωμής), μια σημαντική μείωση των επιτοκίων και αυτό θα πρέπει να συζητηθεί πιο λεπτομερώς αργότερα, καθώς θα επιτυγχάνεται πρόοδος στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων». Η διευθέτηση αυτή θα πρέπει να γίνει στο τέλος του τρέχοντος προγράμματος, κατά την ίδια.
Εξάλλου, η Λαγκάρντ είπε στην ίδια συνέντευξη πως ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Στίβεν Μνούτσιν, τη διαβεβαίωσε πως θέλει να συνεργαστεί με τον διεθνή χρηματοπιστωτικό θεσμό κατά τρόπο ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική σταθερότητα.
«Δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να έχουμε χάος, να έχουμε οικονομική αστάθεια», υπογράμμισε η Λαγκάρντ.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Τομεάρχης Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Κυκλάδων, Γιάννης Βρούτσης, και ο αναπληρωτής Τομεάρχης, βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Καράογλου, έκαναν την ακόλουθη δήλωση:
«Μετά την πίεση που άσκησε η Νέα Δημοκρατία, το Υπουργείο Εργασίας αναγκάστηκε να δώσει στη δημοσιότητα – με μεγάλη καθυστέρηση – στοιχεία του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» μηνός Ιανουαρίου 2017. Πρόκειται για στοιχεία κόλαφο για την Κυβέρνηση.
Απεικονίζουν ένα πρωτοφανές αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ προσλήψεων και απολύσεων που συνιστά την χειρότερη επίδοση όλων των εποχών.
Αποδεικνύουν ότι με την ανεύθυνη και ανερμάτιστη πολιτική της, η Κυβέρνηση οδηγεί σε κατάρρευση την αγορά εργασίας με θύματα τους εργαζόμενους και τους ανέργους.
Το νέο ιστορικό αρνητικό ρεκόρ, που σημειώθηκε τον Ιανουάριο, με το ισοζύγιο προσλήψεων – απολύσεων να είναι αρνητικό με 29.817 περισσότερες απολύσεις, δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης για τις τεράστιες ευθύνες της Κυβέρνησης για τις δραματικές εξελίξεις στο χώρο της εργασίας.
Η διάχυτη αβεβαιότητα που επικρατεί στην οικονομία, η εξοντωτική φορολογία, η αύξηση των εισφορών και η παντελής απουσία μεταρρυθμίσεων, οδήγησαν σε ένα πρωτοφανές αρνητικό ισοζύγιο που σηματοδοτεί, εκτός των άλλων, το μηδενισμό του ρυθμού αποκλιμάκωσης της ανεργίας!
Υπενθυμίζεται ότι, τον Ιανουάριο του 2014, στοχευμένες πολιτικές μας έφεραν, για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2014 η «ΕΡΓΑΝΗ» έκλεισε με θετικό ισοζύγιο +6.397 νέες θέσεις απασχόλησης.
Οι αρνητικές επιδόσεις, όμως, δεν αφορούν μόνο τις χαμένες θέσεις εργασίας.
Επηρεάζουν αντίστοιχα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της απασχόλησης.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της αγοράς εργασίας της χώρας μας, για δύο συνεχόμενα έτη – 2015 και 2016 – πήραν κεφάλι και κυριάρχησαν απόλυτα οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
Δυστυχώς, ο πρώτος μήνας του νέου έτους αποκαλύπτει ότι η κακή αυτή εικόνα, όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο».
1