Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ετοιμάζονται να συμφωνήσουν σε έναν ιστορικό στόχο για τις στρατιωτικές δαπάνες, καθώς συνεδριάζουν στην ολλανδική πόλη της Χάγης για τη σημαντικότερη συνάντηση της συμμαχίας από την ίδρυσή της.
Η επίτευξη του στόχου για δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ θα αποτελούσε ένα τεράστιο άλμα για τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία επενδύει σήμερα λιγότερο από 3% στην άμυνα.
Οι μόνες εξαιρέσεις είναι η Πολωνία (4,12%), η Εσθονία (3,43%), οι ΗΠΑ (3,38%), η Λετονία (3,15%) και η Ελλάδα (3,08%), σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ατλαντικού Συμβουλίου.
Τι είναι σε αυτό το 5% και ποιο είναι το αμφιλεγόμενο κομμάτι;
Το μεγαλύτερο κομμάτι είναι το 3,5% του ΑΕΠ για “βασικές αμυντικές δαπάνες”, όπως τανκς, αεροσκάφη, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, στρατιώτες, τόνοι νέων πυρομαχικών πυροβολικού και – φυσικά – στρατεύματα.
Αλλά το υπόλοιπο 1,5% αφήνει περισσότερα ερωτήματα ανοιχτά.
Το ΝΑΤΟ το ονόμασε “επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια”.
Με άλλα λόγια, πολιτικές υποδομές και υποδομές πληροφορικής που έχουν σχεδιαστεί για να ενισχύουν και να υποστηρίζουν στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως γέφυρες, δρόμοι και λιμάνια, αποθήκες, καθώς και κυβερνοασφάλεια και προστασία ενεργειακών αγωγών.
Ωστόσο, οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι αυτό το μέρος του προϋπολογισμού είναι ασαφές και ανοιχτό σε εθνικές ερμηνείες.
“Με διαφορετικές παραδόσεις πολιτικής ετοιμότητας στα κράτη μέλη, αυτό ενέχει τον κίνδυνο δημιουργικής λογιστικής και ευκαιριακής ιεράρχησης προτεραιοτήτων, ενώ παράλληλα παρεμποδίζει τη συνεργασία”, δήλωσε η γερμανική δεξαμενή σκέψης Bertelsmann Stiftung.
“Εάν ο στόχος του 1,5% αποτύχει να επιφέρει μετρήσιμες βελτιώσεις στην ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα, θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ και να επιβαρύνει τη διατλαντική εμπιστοσύνη”.
“Το ΝΑΤΟ θα πρέπει να καθιερώσει μια δομημένη διαδικασία σχεδιασμού δυνατοτήτων που να αντικατοπτρίζει τη διαδικασία σχεδιασμού των αμυντικών δυνατοτήτων του, με σαφείς στόχους σε επίπεδο συμμαχίας”.
Είναι ο στόχος για τις δαπάνες δεσμευτικός;
Ο διάβολος κρύβεται πράγματι στις λεπτομέρειες. Μια επιστολή του ΝΑΤΟ που εστάλη την Κυριακή στον Ισπανό πρωθυπουργό Pedro Sánchez φαίνεται να υποδηλώνει ότι ο στόχος του 5% μπορεί να μην είναι δεσμευτικός.
Η Ισπανία, αναφέρει η επιστολή, “θα έχει την ευελιξία να καθορίσει τη δική της πορεία για την επίτευξη των στόχων ικανότητας που έχει θέσει το ΝΑΤΟ”, με περισσότερες χώρες να προωθούν ενδεχομένως τα ακριβή αιτήματα.
Επίσης, ορισμένοι σύμμαχοι θα μπορούσαν να το εκλάβουν ως άδεια να διαθέσουν λιγότερο από το 5%, εάν μπορούν να αποδείξουν ότι, παρ’ όλα αυτά, επιτυγχάνουν τους στόχους ικανοτήτων (των οποίων ο κατάλογος παραμένει απόρρητος).
Η διαβεβαίωση του ΝΑΤΟ ακολούθησε τις ανησυχίες της Ισπανίας για “παράλογους” στόχους δαπανών.
“Η διάθεση του 5% του ΑΕΠ για την άμυνα θα επιβράδυνε την οικονομική ανάπτυξη μέσω της αύξησης του χρέους”, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Η χώρα δαπανά σήμερα περίπου το 1,28% του ΑΕΠ της για την άμυνα, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στη συμμαχία.
Η νέα συμφωνία του ΝΑΤΟ θα απαιτεί από τις χώρες να αυξήσουν τις δαπάνες τους στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035, ενώ στα μέσα του 2029 θα πραγματοποιηθεί επανεξέταση της “πορείας των δαπανών” των συμμάχων.
ΠΗΓΗ EURONEWS.COM
