Δεν χρειάζεται να τιμωρούνται επενδύσεις και επενδυτές των ΑΠΕ αν πάρουμε τα σωστά μέτρα
Μήνυμα «ευθύνης, ετοιμότητας και συνεργασίας», προς την κυβέρνηση, τα κόμματα και την ενεργειακή αγορά έστειλε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στην Ημερίδα που διοργανώνει το ΤΕΕ με θέμα: «Blackout στην Ισπανία – Εχουμε σχέδιο στην Ελλάδα;» Και έθεσε με τη μορφή δέκα ερωτήσεων, τις κατευθύνσεις «για ένα σχέδιο με αποτελεσματικές και δίκαιες λύσεις, που να εξασφαλίζει την ασφαλή λειτουργία και τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του ηλεκτρικού συστήματος και την ανθεκτικότητα των δικτύων μας», τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι: «πρέπει να δράσουμε άμεσα και με σχέδιο, για να δώσουμε, και όχι μόνον να πάρουμε μάθημα από το πάθημα της Ισπανίας».
Το ΤΕΕ και οι μηχανικοί μέλη του στην πρώτη γραμμή των ενεργειακών εξελίξεων
«Το ΤΕΕ είναι και θα παραμείνει στην πρώτη γραμμή των ενεργειακών εξελίξεων της ενεργειακής μετάβασης», τόνισε ο Γιώργος Στασινός, και σημείωσε ότι: «οι μηχανικοί μέλη του ΤΕΕ στον ενεργειακό κλάδο είναι αυτοί, που με τις γνώσεις και το επιστημονικό έργο τους, φροντίζουν να έχει ρεύμα και το τελευταίο σπίτι στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας και φωτίζουν το ενεργειακό μέλλον της χώρας και των τεχνολογικών επιτευγμάτων», υπογραμμίζοντας ότι:
«Το ΤΕΕ θα κρατήσει ανοιχτό τον δημόσιο διάλογο, με αιχμή την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και των πολιτών», είπε ο Γιώργος Στασινός σημειώνοντας ότι το ΤΕΕ θα οργανώσει και ‘αλλες εκδηλώσεις ενδιάμεσα ανά τρίμηνο για να παρακολουθούμε το θέμα, και ένα συνέδριο σε ένα χρόνο από σήμερα και τότε θα ζητήσω απαντήσεις από όλους και να δούμε πού βρισκόμαστε και τι έχουμε καταφέρει να πετύχουμε από αυτά που θα ανακοινώσουμε και θα συμφωνήσουμε σήμερα».
Να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις στο σωστό χρόνο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και των πολιτών
«Αν τα έργα δεν γίνονται στο σωστό χρόνο τότε η πραγματικότητα θα μας ξεπεράσει και εμείς θα μιλάμε ακόμα για τι λύσεις μπορούμε να υιοθετήσουμε αλλά δεν θα κάνουμε τίποτα στην πράξη. Αν δεν τρέξουμε σήμερα, σε θεσμικό και χρηματοδοτικό επίπεδο, δεν θα έχουμε ένα ανθεκτικό δίκτυο, δεν θα έχουμε τις διασυνδέσεις που χρειάζονται για τη σωστή λειτουργία του και θα χάσουμε την ευκαιρία της ενεργειακής μετάβασης με όρους ασφάλειας και ισότητας», είπε ο Γιώργος Στασινός, θέτοντας στο επίκεντρο, τον παράγοντα του χρόνου.
«Να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις στο σωστό χρόνο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και των πολιτών», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και υπογράμμισε πως οι λύσεις που θα επιλεγούν θα πρέπει να είναι «επιστημονικά τεκμηριωμένες, ρεαλιστικές και δίκαιες», ενώ θα πρέπει «να δεσμεύουν την Πολιτεία και όλους του εμπλεκόμενους φορείς της ενεργειακής αγοράς».
«Γι’ αυτό είναι εδώ, στην Ημερίδα του ΤΕΕ, όλοι οι φορείς που ασχολούνται με το συγκεκριμένο ζήτημα, πάνω από όλους το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκπρόσωποι της κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων. Και θα πρέπει όλοι να συνεργαστούν ώστε να έχουμε μία πολιτική, η οποία πάνω από όλα θα ασχολείται με την ασφάλεια των πολιτών και της χώρας» είπε ο Γιώργος Στασινός και τόνισε ότι:
«Πρέπει να αποφασίσουμε και αυτό να το κάνουμε τώρα, σήμερα, για το πώς θα προχωρήσουμε σαν χώρα, να βάλουμε τάξη και να δεσμευτούμε με χρονοδιάγραμμα. Και αυτό θα γίνει μόνο μέσα από συνεργασία και σε πολιτικό επίπεδο. Το ενεργειακό μας μέλλον δεν είναι πεδίο μικροπολιτικής και χρειάζεται να υπάρχουν συναινέσεις για να υπάρχει και κοινή στρατηγική»
Δίκαιοι και σταθεροί κανόνες στην ενέργεια για να έχουμε πραγματική ανάπτυξη
«Τονίζω παντού και πάντα ότι για να ξεπεράσουμε τις παθογένειες που εμποδίζουν τη χώρα να προχωρήσει στην πραγματική ανάπτυξη χρειαζόμαστε σταθερούς κανόνες και ασφάλεια παντού», είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και σημείωσε:
«Αν θέλουμε επενδύσεις στη χώρα, ιδίως στην ενέργεια, που είναι από τους πιο δυναμικούς επενδυτικούς τομείς και επηρεάζει, κάθε επένδυση, το σύνολο της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής, χρειαζόμαστε σταθερούς κανόνες και ασφάλεια. Γιατί αλλιώς δεν έρχονται ιδιωτικά κεφάλαια και η ενεργειακή μετάβαση μένει μετέωρη. Δεν μπορούμε να δίνουμε σήματα αστάθειας ή τιμωρίας προς τους επενδυτές. Θέλουμε ψηφιοποίηση, έξυπνα δίκτυα και πλαίσιο που να στηρίζει τον νέο ενεργό καταναλωτή. Μόνο έτσι θα χτίσουμε μια σύγχρονη, δίκαιη ενεργειακή αγορά», είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ.
Δεν χρειάζεται να τιμωρούνται επενδύσεις και επενδυτές των ΑΠΕ αν πάρουμε τα σωστά μέτρα
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη διεθνή αναγνώριση της Ελλάδας για τις επιδόσεις της στην πράσινη ενέργεια, η οποία, ωστόσο, όπως παρατήρησε «εμφανίζεται ταυτόχρονα και ως μία χώρα που βάζει στο περιθώριο τις ΑΠΕ με τις οριζόντιες περικοπές, την ώρα που θα έπρεπε να επενδύει σε νέες τεχνολογίες ενίσχυσης του συστήματος». Και πρόσθεσε ότι « δεν πρέπει με την υποψία και μόνον ότι μπορεί να φταίνε και οι ΑΠΕ στην Ισπανία, να εφαρμόζουμε οριζόντιους αποκλεισμούς και περικοπές ενώ αν κάνουμε αυτά που πραγματικά πρέπει, μπορεί και να μην χρειάζονται».
Επιμένοντας στο ζήτημα των περικοπών τις χαρακτήρισε «την εύκολη λύση για να αποφευχθεί ένα μπλακάουτ καθώς δεν έχουμε τις υποδομές για αποθήκευση ενέργειας, όπου αυτή τη στιγμή θα έπρεπε να επενδύουμε για να διασφαλίσουμε την ισορροπία του δικτύου». Υπογράμμισε ακόμα ότι τέτοιες λύσεις «πλήττουν τους παραγωγούς, κυρίως του μικρότερους, οι οποίοι βλέπουν τις επενδύσεις τους στην πράσινη μετάβαση να κινδυνεύουν».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον ρόλο των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) εκτιμώντας ότι μπορούν να συμβάλλουν στην εξισορρόπηση παραγωγής και ζήτησης. «Οι ΦοΣΕ σήμερα παίζουν σημαντικό ρόλο στις ΑΠΕ, εκπροσωπούν ένα μερίδιο ισχύος που μπορεί και πρέπει να έχει κεντρικό ρόλο στον τρόπο που εξισορροπούμε την παραγωγή και τη ζήτηση» υπογράμμισε.
Προτεραιότητα στην αποκεντρωμένη διαχείριση και την αυτοπαραγωγή ενέργειας
«Για να γίνουν αυτά που περιγράφω και να προχωρήσουμε πιο γρήγορα θα πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη πολιτική, που θα είναι και τολμηρή. Πρέπει να γίνουμε πιο τολμηροί όλοι μας και ένας τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι να προχωρήσουμε με μέτρα στην αποκεντρωμένη διαχείριση ενέργειας και την αυτοπαραγωγή. Υπάρχουν τουριστικές μονάδες, βιομηχανικές μονάδες, τα κτίρια στις πόλεις μας και αλλού, που μπορούν να έχουν ρόλο στην αποσυμφόρηση του δικτύου» πρόσθεσε ο κ. Στασινός. Σύμφωνα με τον ίδιο «ένα τέτοιο μοντέλο μπορεί να δώσει άμεσα λύσεις και να ενισχύσει την επάρκεια σε τοπικό επίπεδο».
Οι συνέπειες του μπλακάουτ στην Ισπανία δείχνουν το μέγεθος της ευθύνης να αποκλείσουμε να γίνει στη χώρα μας
«Σε μία περίοδο με έντονες διεθνείς προκλήσεις, η Ισπανία και γειτονικές της χώρες βρέθηκαν αντιμέτωπες με ένα από τα μεγαλύτερα μπλακάουτ. Το ανησυχητικό αυτό φαινόμενο απασχολεί προφανώς όλες τις χώρες και θα πρέπει να λάβουμε μέτρα, αφού όμως πρώτα εντοπίσουμε τις πραγματικές αιτίες, ώστε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να μην παρουσιαστεί και στη χώρα μας παρόμοιο πρόβλημα» ανέφερε ο κ. Στασινός. Και εξήγησε ότι οι συνέπειες από ένα τέτοιο ενδεχόμενο «θα είναι πολύ σημαντικές και επομένως πρέπει να υπάρχει ένα σχέδιο».
-«Πόσο κοστίζει ένα ολικό μπλακάουτ, σε μια χώρα;», είπε ο Γιώργος Στασινός και σημείωσε ότι: «η Ισπανία αποτίμησε τη ζημία από το μπλακάουτ στα 6 δις ευρώ. Και ένα μεγάλο κόστος κοντά στα 3 δις ευρώ υπολογίζεται ότι θα είχε, ένα παρόμοιο μπλακάουτ – που όλοι ευχόμαστε, αλλά δεν φτάνουν οι ευχές πρέπει και να σχεδιάσουμε και να πάρουμε μέτρα για να μην συμβεί – στην Ελλάδα».
Αναφερόμενος στο μπλακάουτ στην Ισπανία ο Πρόεδρος του ΤΕΕ τόνισε ότι «οι συνέπειες που είχε, δείχνουν και το μέγεθος της ευθύνης, της ετοιμότητας και του τι πρέπει να κάνουμε για να αποκλείσουμε να συμβεί και στη χώρα μας», λέγοντας ότι:
«Το δραματικό είναι ότι ασθενείς με μηχανική ιατρική υποστήριξη έχασαν τη ζωή τους, ανήμποροι ηλικιωμένοι και άλλοι πολίτες που χρειάζονταν μηχανική ιατρική υποστήριξη στο σπίτι κινδύνεψαν. Και παράλληλα, μέσα σε δευτερόλεπτα τα αεροδρόμια παρέλυσαν, τα τρένα ακινητοποιήθηκαν ανάμεσα στους σταθμούς, τα ATM αχρηστεύτηκαν, το τηλεφωνικό δίκτυο έπεσε, τα φανάρια οδικής κυκλοφορίας έπαψαν να λειτουργούν, η παραγωγή στα εργοστάσια διακόπηκε και τα νοσοκομεία αναγκάστηκαν να βάλουν μπρος τις γεννήτριες. Ολόκληρες πόλεις βυθίστηκαν στο σκοτάδι, χιλιάδες άνθρωποι παγιδεύτηκαν σε ασανσέρ, πολύ περισσότεροι αναγκάστηκαν να αφήσουν στη μέση πληρωμές, οδηγοί υποχρεώθηκαν να παρατήσουν τα αυτοκίνητά τους, αφού βενζινάδικα και σημεία ηλεκτρικής παροχής σταμάτησαν να λειτουργούν».
Δέκα ερωτήσεις, ως βάση αναφοράς διαλόγου και κατευθύνσεις δράσης για σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ έθεσε δέσμη ερωτήσεων δέκα σημείων, ως βάση αναφοράς διαλόγου και κατευθύνσεις δράσης, για ένα δίκαιο και αποτελεσματικό σχέδιο ενεργειακής ασφαλείας, τεχνολογικού εκσυγχρονισμού του ηλεκτρικού συστήματος και ανθεκτικότητα των δικτύων μας, σημειώνοντας ότι αυτό το σχέδιο θα πρέπει να απαντά στα εξής ερωτήματα:
1.Εχουμε ένα ολοκληρωμένο σταθερό, επιστημονικά τεκμηριωμένο σχέδιο με έργα, μέτρα, πόρους και χρονοδιαγράμματα, που να δεσμεύει την πολιτεία και όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες της ενεργειακής αγοράς, το οποίο να διασφαλίζει ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες και δίκαιες λύσεις, για την ενεργειακή ασφάλεια, τη διαχείριση του συστήματος και την ανθεκτικότητα των δικτύων στη χώρα μας;
2. Σήμερα, μπορούμε να εγγυηθούμε ότι υπάρχει ενεργειακή ασφάλεια στη χώρα μας και σχέδιο για την αποφυγή, -στην καρδιά του καλοκαιριού, της παραγωγικής δραστηριότητας και της τουριστικής περιόδου-, ενός γενικού μπλακάουτ ή τοπικά στις πόλεις και τα νησιά μας;
3. Στην Ελλάδα που λειτουργούν 15,8 GW ΑΠΕ, από 10,8 GW το 2023 και έχουμε διεθνή αναγνώριση για τις επιδόσεις μας στην πράσινη ενέργεια, πώς γίνεται τα βασικά μέτρα αποφυγής μπλακάουτ, όπως της Ισπανίας, να περιλαμβάνουν περικοπές από ΑΠΕ και έτσι να εμφανιζόμαστε ως μια χώρα, που ταυτόχρονα αποθεώνει και αναθεματίζει την ίδια την ενέργεια από ΑΠΕ;
4. Πριν βγει τελικό και επίσημο πόρισμα για το μπλακάουτ της Ισπανίας, γιατί στην Ελλάδα, με το ενδεχόμενο ότι μπορεί να φταίνε και οι ΑΠΕ στην Ισπανία, να προχωρούμε σε οριζόντιες περικοπές, αντί να επενδύουμε σε τεχνολογίες που ενισχύουν το σύστημα και αξιοποιούν τις επενδύσεις στις ενεργειακές μας πηγές; Μήπως εφαρμόζουμε οριζόντιους αποκλεισμούς και περικοπές, που αν κάνουμε αυτά που πραγματικά πρέπει, μπορεί και να μην χρειάζονται; Και μέχρι να βγει το τελικό πόρισμα της Ισπανίας, εκτός από το να περιμένουμε επεξεργαζόμαστε κάποια σχέδια λύσεων;
5. Οι περικοπές κοστίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια, επιβαρύνουν τους παραγωγούς που επένδυσαν στην πράσινη μετάβαση και θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των επενδύσεων στις ΑΠΕ. Ο Μηχανισμός Αναδιανομής αρκεί για δίκαιη εκκαθάριση; Είναι σωστό και δίκαιο μέτρο οι περικοπές ή μήπως το κόστος που προκαλούν στερεί πολύτιμους πόρους από επενδύσεις σε τεχνολογίες, που θα έλυναν σωστά και οριστικά το πρόβλημα;
6. Μήπως στην περίπτωση της Ελλάδας, οι περικοπές της πράσινης ενέργειας, όταν οι καιρικές συνθήκες δημιουργούν υπερπροσφορά, είναι η μόνη εύκολη λύση για να αποφευχθεί ένα μπλακάουτ, ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν υποδομές αποθήκευσης ηλεκτρικού ρεύματος; Και τι κάνουμε για να αξιοποιηθούν οι χρηματοδοτήσεις από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους και να προχωρήσουν άμεσα οι επενδύσεις και οι λύσεις αποθήκευσης;
7. Στη διαχείριση των δικτύων, ποιες είναι οι λύσεις και τα έργα που μπορούν να διασφαλίσουν ότι η καθαρή ενέργεια θα είναι διαθέσιμη και ικανή να σταθεροποιεί το δίκτυο; Πώς εξασφαλίζεται ο απομακρυσμένος έλεγχος μικρών πάρκων, η διατήρηση συμβατικών μονάδων σε εφεδρεία, προκειμένου να ανταποκριθούν σε περίπτωση που υπάρξει η οποιαδήποτε ανισορροπία στο δίκτυο; Τι γίνεται με τα έργα συντήρησης και ανάπτυξης του δικτύου διανομής και μεταφοράς; Και πως προχωρούν οι νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις;
8. Τι πρέπει να κάνουν οι ΦοΣΕ, που εκπροσωπούν σημαντικό μερίδιο της ισχύος ΑΠΕ, ώστε οι ομάδες μονάδων τους να λειτουργούν συλλογικά σαν κατανεμόμενες μονάδες; Πώς μπορούν να συμβάλλουν ώστε η εξισορρόπηση παραγωγής και ζήτησης να μην γίνεται πλέον χειροκίνητα αλλά με προβλεψιμότητα και συντονισμό, ενισχύοντας έτσι τη σταθερότητα του συστήματος;
9. Εχουμε σήμερα τις κατάλληλες πολιτικές, τα απαραίτητα μέτρα και τα σωστά κίνητρα για να προωθήσουμε την αποκεντρωμένη διαχείριση ενέργειας και την αυτοπαραγωγή σε κτίρια, τουριστικές επιχειρήσεις, αγροτικές και βιομηχανικές μονάδες; Μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτό το μοντέλο ως άμεση λύση για την αποσυμφόρηση του δικτύου, τη μείωση των απωλειών, την ενίσχυση της τοπικής επάρκειας και την αύξηση διείσδυσης των ΑΠΕ;
10. Η ενεργειακή μετάβαση σε καθαρότερες λύσεις, όπως προκύπτει και από τις δεσμεύσεις τις χώρας μας, απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και σταθερότητα, κάτι που διασφαλίζουν οι ευρείες συναινέσεις και σε πολιτικό επίπεδο. Μπορούμε να εγγυηθούμε μία ενιαία στρατηγική που δεν θα γίνεται αντικείμενο μικροπολιτικών συμφερόντων ανάλογα με την κάθε κυβέρνηση ακόμα και τον κάθε υπουργό;
“Δεν περιμένω σήμερα απαντήσεις σήμερα (σ.σ. Πέμπτη). Σήμερα ξεκινάμε το διάλογο και περιμένω ο καθένας από σας να βάλει κι άλλα ζητήματα εφόσον υπάρχουν. Δεσμεύομαι του χρόνου να κάνουμε μία ανάλογη εκδήλωση εδώ και να πούμε σε σχέση με πέρυσι εμείς όλοι μαζί καταλήξαμε κάπου. Και τότε θα ζητήσω από όλους να έχουν όντως απαντήσεις”, κατέληξε ο Γιώργος Στασινός.
