Όταν το 2017 εθελοντές με ανησυχία για το θαλάσσιο περιβάλλον αποφάσιζαν να ασχοληθούν με την εγκατάσταση σταθμών συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων σε διαφορετικά σημεία της Ελλάδας, δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι η ιδέα αυτή θα διακρινόταν σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάμεσα σε 472 ιδέες.
Οι σταθμοί λειτουργούν σαν κόμβοι για τη συνεργασία, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων για την αποτελεσματική διαχείριση θαλάσσιων απορριμμάτων, την ανακύκλωση και την επαναξιοποίησή τους. Στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία που δημιουργήθηκε με το όνομα Aegean Rebreath ανακάλυψε το 2019 στην Άνδρο μια υποθαλάσσια χωματερή αλλά και βαρέα μέταλλα κοντά στο Νεώριο της Σύρου.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν οκτώ σταθμοί συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων σε νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους μετά από την υπογραφή μνημονίου με τις δημοτικές αρχές ενώ αναπτύσσονται συνεργασίες συνολικά με 13 παράκτιους και νησιωτικούς δήμους σε όλη την Ελλάδα. «Οι δήμοι μπορούν να προσεγγίσουν χρηματοδοτικές ευκαιρίες ενώ για τη χρηματοδότηση καμία πολιτική δεν μπορεί να πετύχει αν και οι πολίτες δεν καταλάβουν το νόημα των παρεμβάσεων» τόνισε ο ιδρυτής της εταιρείας Γιώργος Σαρελάκος μιλώντας σε διαδικτυακό εργαστήριο που διοργάνωσε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έργου «Blue Crowdfunding», σχετικά με την συμμετοχική χρηματοδότηση έργων «γαλάζιας οικονομίας», που αφορούν την αξιοποίηση των ακτών, των θαλασσών και των ωκεανών.
Μέχρι σήμερα η Aegean Rebreath, αξιοποιώντας ευκαιρίες συμμετοχικής χρηματοδότησης από φορείς, εταιρείες, επιμελητήρια και πολίτες, κατάφερε να πραγματοποιήσει 47 διευρυμένες δράσεις κατά τις οποίες συλλέχθηκαν πάνω από 35 τόνοι απορριμμάτων, τα οποία ταξινομήθηκαν σε μια βάση δεδομένων που διαχωρίζει τα απορρίμματα σε 218 κωδικούς. Το παράδειγμά της παρουσιάστηκε στο εργαστήριο ως μια καλή πρακτική γαλάζιας οικονομίας σε συνδυασμό με συμμετοχική χρηματοδότηση.
Από την άλλη πλευρά, το παράδειγμα μιας καλής ιδέας, που ωστόσο δεν ευδοκίμησε για μια σειρά από λόγους, παρουσίασε ο Αλέξιος Λόλας, μεταδιδακτορικός ερευνητής του Τμήματος Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Ο ίδιος σκέφτηκε να συνδυάσει τις υποβρύχιες εκθέσεις με την ελληνική μυθολογία, σε ένα πρόγραμμα προώθησης του καταδυτικού τουρισμού και προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της θαλάσσιας κληρονομιάς στον Παγασητικό Κόλπο. Εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους η ιδέα τελικά δεν αξιοποιήθηκε, αναφέρθηκε στις συγκυρίες που επικρατούσαν το 2016, όταν ξεκίνησε η προσπάθεια, τη βαθιά οικονομική κρίση με την επιβολή capital controls, τον περιορισμένο αριθμό των ατόμων που δούλεψαν στο σχέδιο αυτό, την περιορισμένη πρόσβαση στο ευρύ κοινό για την οικονομική ενίσχυση της δράσης, το νομικό πλαίσιο αλλά και την νοοτροπία που επικρατεί στη χώρα και δεν ενθαρρύνει την επένδυση χρημάτων από τους πολίτες για έναν τέτοιο σκοπό.
Σε αυτό το πνεύμα, το στέλεχος του Τμήματος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Συνεργασιών της Διεύθυνσης Υποστήριξης, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, Βασίλης Τσανίδης, τόνισε τη σημασία του να νιώθει κανείς ότι με τη δική του συμβολή υλοποιήθηκε ένα πόνημα στον τόπο του και υπογράμμισε την ανάγκη μια τέτοια αντίληψη να επικρατήσει ευρύτερα στις τοπικές κοινωνίες. Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, εκδηλώνονται πρωτοβουλίες για την αναζήτηση συμμετοχικής χρηματοδότησης μέσω του διαδικτύου, με διάφορους, απλούς και χαμηλού κόστους τρόπους.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έργου «Blue Crowdfunding», στο οποίο μετέχει μέσω του Προγράμματος Διακρατικής Συνεργασίας Interreg Mediterranean 2014-2020, στοχεύει να βελτιώσει τις δεξιότητες των εμπλεκόμενων φορέων στους τομείς της γαλάζιας ανάπτυξης και οικονομίας στην περιοχή της Μεσογείου, ενισχύοντας την καινοτομία μέσω συμμετοχικής χρημαδότησης.
Π.Γιούλτση
Σταθμούς συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων εγκαθιστά ελληνική εταιρεία, παρουσιάζοντας μια καλή πρακτική γαλάζιας οικονομίας
