«Ja sam Saban»: Ντοκιμαντέρ για τον «βασιλιά των μπλουζ των Βαλκανίων» Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς

«Κέρδισε εκατομμύρια και ξόδεψε τα πάντα. Δεν ζήτησε φήμη, αλλά έγινε Μύθος, Βασιλιάς και Τσάρος. Τον καθοδηγούσαν στη ζωή η Αγάπη και η Ελευθερία. Τραγουδούσε για τη Ζωή όπως του δόθηκε». Τα στοιχεία του χαρακτήρα του Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς, του αστέρα των «μπλουζ των Βαλκανίων», που τον ενέπνευσαν και τον ώθησαν να αφηγηθεί την ιστορία της ζωής ενός σύγχρονου Οδυσσέα στο νέο του ντοκιμαντέρ, περιγράφει με τέσσερις προτάσεις, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Σέρβος σκηνοθέτης, Ζέλικο Μίρκοβιτς.
Ο Μίρκοβιτς, ο οποίος ζει και εργάζεται μεταξύ Σερβίας και ΗΠΑ, μιλά για το επερχόμενο ντοκιμαντέρ του «Ja sam Saban» (I am Saban), για τη γνωριμία του με τον θρυλικό καλλιτέχνη που ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και τη δύναμη της μουσικής του, η οποία ενώνει ανθρώπους από τα Βαλκάνια, την υπόλοιπη Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
«Ο Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς, αποκαλούμενος “Βασιλιάς της μουσικής των Ρομά”, ήταν ο πιο γνωστός Ρομά τραγουδιστής της γενιάς του. Λατρεύτηκε σε όλα τα Βαλκάνια για τη βραχνή με λυγμό φωνή του. Στην τεσσάρων δεκαετιών καριέρα του έγραψε περίπου 700 τραγούδια και κυκλοφόρησε περισσότερα από 20 άλμπουμ», τονίζει ο Ζέλικο Μίρκοβιτς, από την πόλη της νότιας Σερβίας, Νις. Στην ίδια πόλη γεννήθηκε και πέθανε ο καλλιτέχνης, τον οποίο οι κριτικοί της εποχής θεωρούσαν τον πιο αυθεντικό τραγουδιστή της τζαζ, μπλουζ, σόουλ και λάτιν.
«Δύσπιστος έναντι της βιομηχανίας ψυχαγωγίας, η οποία αναμφίβολα συχνά τον εξαπατούσε, περιτριγυρισμένος από θρύλους, ήταν γνωστός για την απρόβλεπτη προσέγγισή του όσον αφορά τις υποχρεώσεις των συμβολαίων, συχνά ξεκινούσε συναυλίες και περιοδείες, αλλά εξαφανιζόταν από εκεί και εμφανιζόταν σε γάμους Ρομά εάν τα χρήματα ήταν καλά», αναφέρει ο σκηνοθέτης, ο οποίος γνώρισε τον Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς το 2006.
Γεννημένος το 1936 σε φτωχή οικογένεια, στην οποία κανείς δεν ήταν μουσικός, στα 19 του χρόνια ο Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς προσπαθεί να αποφύγει τη στρατιωτική θητεία, λόγω έρωτα, αλλά καταλήγει στο Goli Otok, το «Γυμνό Νησί», στη βόρεια Αδριατική που χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας και φυλακή την περίοδο της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας. Εκεί ξεκίνησε η μουσική του καριέρα, εκεί δημιούργησε την πρώτη του μπάντα και τραγουδούσε τζαζ.
«Νομίζω ότι η μοίρα έπαιξε μαζί μου λίγο, ότι ήταν γραφτό να πάω στο Goli Otok και να γράψω αυτά τα τραγούδια. Δεν είχα καμία σχέση με τη μουσική, ήξερα μόνο να παίζω ποδόσφαιρο, μου άρεσε το ποδόσφαιρο και έπαιζα καλά», είχε δηλώσει σε συνέντευξή του.
«Το περιοδικό “Time” τον κατέταξε μεταξύ των δέκα κορυφαίων τραγουδιστών μπλουζ στον κόσμο. Ηταν παθιασμένος τζογαδόρος, οπότε τραγουδούσε συχνά για να κερδίζει χρήματα ώστε να στοιχηματίζει. Χρησιμοποιούσε τα υπόλοιπα χρήματα για να βοηθήσει τους φτωχούς και τους άρρωστους στη συνοικία των Ρομά», υπογραμμίζει ο Ζέλικο Μίρκοβιτς, ο οποίος συλλέγει το υλικό για την ταινία εδώ και 10 χρόνια.
Τα θέματα και το πνεύμα των στίχων του, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ, προβάλλουν μια συγκεκριμένη άποψη για τον κόσμο, επιβεβαιώνοντας τις αξίες του ανθρώπου και της ζωής- πρωτίστως Ευτυχία, Αγάπη και Ελευθερία.
«Ο Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς είναι ο Οδυσσέας της Ελευθερίας. Η ζωή του θυμίζει το ταξίδι προς την πατρίδα του αρχαίου Ελληνα ήρωα μετά τον Τρωικό πόλεμο. Φαίνεται ότι όλα όσα συνέβησαν στον Σάμπαν Μπαϊράμοβιτς έπρεπε να συμβούν με αυτόν τον τρόπο, έτσι ώστε να μπορέσει να γίνει παγκόσμιος μουσικός θρύλος και σύμβολο της αληθινής Ελευθερίας και της Αγάπης», σημειώνει.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ