23.4 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
spot_img
ΑρχικήΠΡΩΤΗΣΕΛΙΔΑΕνας χρόνος Συμφωνία Πρεσπών

Ενας χρόνος Συμφωνία Πρεσπών

Οσα έγιναν και δεν έγιναν

Ενας χρόνος συμπληρώθηκε από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Διακηρυγμένος στόχος του νομικού κειμένου των 20 άρθρων ήταν η επίλυση των διαφορών, όπως το όνομα της χώρας στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας.
Η Συμφωνία προβλέπει και περιγράφει τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν κατά την εφαρμογή της. Μεγάλο μέρος των προβλεπόμενων θα έπρεπε – θεωρητικά – να έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα. Ωστόσο, ένα χρόνο μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών, διαπιστώνεται ότι υπάρχουν σημεία που δεν εφαρμόστηκαν κατά τα προβλεπόμενα και άλλα που παραμένουν «θολά» ως προς τις χρονικές προθεσμίες που τίθενται.
Παράλειψη του προσδιορισμού «Βόρεια»
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Το όνομα της γειτονικής χώρας με βάση τη Συμφωνία είναι φυσικά «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και συντομότερα «Βόρεια Μακεδονία».
Οπως σημειώνεται στο άρθρο 1, παρ. 3 (α):
«Το επίσημο όνομα του Δεύτερου Μέρους θα είναι «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», το οποίο θα είναι το συνταγματικό όνομα του Δεύτερου Μέρους και θα erga omnes, όπως προβλέπεται στην παρούσα Συμφωνία. Το σύντομο όνομα του Δεύτερου Μέρους θα είναι «Βόρεια Μακεδονία»».
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Στη φετινή Διεθνή Εκθεση Τουρισμού στο Βερολίνο, από το περίπτερο της γειτονικής χώρας απουσίαζε ο προσδιορισμός «Βόρεια». Αντίθετα, φιγούραραν οι επιγραφές «Macedonia Timeless» και «Macedonia your next destination».
Μετά τις αντιδράσεις, το «Μακεδονία» αντικαταστάθηκε από το «Βόρεια Μακεδονία». Σύμφωνα, μάλιστα, με ελληνικές διπλωματικές πηγές, είχε προηγηθεί παρέμβαση της ελληνικής πρεσβείας στη Γερμανία. Από τη μεριά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Βόρειας Μακεδονίας, Μίλε Μποσνιάκοφσκι, απέδωσε το περιστατικό σε «ακούσιο τεχνικό λάθος» και δήλωσε ότι η κυβέρνηση παραμένει «αφοσιωμένη στην πλήρη εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών».
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Η Συμφωνία των Πρεσπών, όμως, ρητά αναφέρει πως «από τη θέση σε ισχύ της παρούσας Συμφωνίας, τα Μέρη θα χρησιμοποιούν το όνομα και τις ορολογίες του Αρθρου 1(3) σε όλους τους σχετικούς διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς Οργανισμούς, θεσμούς και fora, περιλαμβανομένων όλων των συναντήσεων και αλληλογραφίας, και σε όλες τις διμερείς σχέσεις τους με όλα τα Κράτη-Μέλη των Ηνωμένων Εθνών» (άρθρο 1, παρ. 5).
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Ωστόσο, η παράλειψη του προσδιορισμού «Βόρεια» έχει γίνει και από τα πλέον επίσημα χείλη, τον ίδιο τον πρωθυπουργό, Ζόραν Ζάεφ.
Στις 26 Ιανουαρίου 2019, την επομένη της κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών από την ελληνική Βουλή, ο κ. Ζάεφ ξεκινούσε μήνυμα στο Twitter γράφοντας πως «Η Μακεδονία είναι τμήμα του δημοκρατικού κόσμου».
Μόλις δύο ημέρες αργότερα, πάλι σε μήνυμά του στο Twitter, o Ζόραν Ζάεφ καλούσε να «φέρουμε την Ευρώπη στη Μακεδονία».
Αξίζει να σημειωθεί ότι αναφορά του Ζάεφ στη «Μακεδονία» είχε προκαλέσει «μίνι-επεισόδιο» και πριν την κύρωση της Συμφωνίας. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2018, το πρακτορείο ειδήσεων MIA ήθελε τον Ζόραν Ζάεφ να δηλώνει πως «δεν υπάρχει άλλη Μακεδονία πέρα από τη δική μας».
Λίγη ώρα αργότερα, το ειδησεογραφικό πρακτορείο προχωρούσε σε εσπευσμένη διόρθωση, μετά κι από διπλωματική παρέμβαση εκ μέρους της Ελλάδας, όπως είχε επιβεβαιώσει τότε στο Sputnik κυβερνητική πηγή.
Υπενθυμίζεται ότι ο χρόνος υπογραφής της Συμφωνίας διαφέρει από τον χρόνο κύρωσης της Συμφωνίας από τα κοινοβούλια των δύο χωρών. Η Συμφωνία των Πρεσπών υπεγράφη από τους τότε υπουργούς Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά και Νικολά Ντιμιτρόφ, στις 17 Ιουνίου 2018.
Το Κοινοβούλιο στα Σκόπια επικύρωσε τη Συμφωνία των Πρεσπών στις 20 Ιουνίου 2018 και ακολούθησε η διαδικασία που η Συμφωνία προέβλεπε, όπως τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος και την υλοποίηση συνταγματικών αλλαγών.
Εν τέλει, η ελληνική Βουλή κύρωσε τη Συμφωνία των Πρεσπών στις 25 Ιανουαρίου 2019.
Σύνταγμα
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Η Συμφωνία των Πρεσπών αναφέρει πως το όνομα της Βόρειας Μακεδονίας και οι σχετικοί όροι θα αλλάξουν «σε όλα τα άρθρα του Συντάγματος» της γειτονικής χώρας.
Κατά τη διαδικασία της τροποποίησης του Συντάγματος, η Βουλή των Σκοπίων ενέκρινε σειρά Τροπολογιών που προβλέπουν όλες τις απαραίτητες αλλαγές. Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε μία τροπολογία, από τη διαδικασία αλλαγής εξαιρείται ρητά το Αρθρο 36 του Συντάγματος.
Αναλυτικά, η Συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει πως «το όνομα και οι ορολογίες όπως αναφέρονται στο Αρθρο 1 της παρούσας Συμφωνίας θα ενσωματωθούν στο Σύνταγμα του Δεύτερου Μέρους (σ.σ. της Βόρειας Μακεδονίας). Η αλλαγή αυτή θα γίνει enbloc με μία τροποποίηση. Κατ’ εφαρμογή αυτής της τροποποίησης, το όνομα και οι ορολογίες θα αλλάξουν αντιστοίχως σε όλα τα άρθρα του Συντάγματος. Επιπροσθέτως, το Δεύτερο Μέρος θα προβεί στις κατάλληλες τροποποιήσεις του Προοιμίου, του Αρθρου 3 και του Αρθρου 49, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος» (Αρθρο 1, παρ. 12).
Πράγματι, η Βουλή της γειτονικής χώρας ενέκρινε σειρά Τροποποιήσεων για την αλλαγή του Συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Ωστόσο, η Τροπολογία ΧΧΧΙΙΙ που ψήφισε η Βουλή των Σκοπίων, αναφέρει τα εξής: «Στο Σύνταγμα οι λέξεις «Δημοκρατία της Μακεδονίας» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και η λέξη «Μακεδονία» αντικαθίσταται από τις λέξεις «Βόρεια Μακεδονία», εκτός από το Αρθρο 36 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το επίμαχο Αρθρο 36 που μένει αναλλοίωτο αναφέρει πως: «Η Δημοκρατία εγγυάται ιδιαίτερα δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης σε βετεράνους του Αντιφασιστικού Πολέμου και όλων των Μακεδονικών εθνικών απελευθερωτικών πολέμων, σε αναπήρους πολέμου, σε εκείνους που εξορίσθηκαν και φυλακίστηκαν για τα ιδεώδη της διαφορετικής ταυτότητας του Μακεδονικού λαού και του Μακεδονικού κράτους, καθώς και σε μέλη των οικογενειών τους που δεν έχουν τα υλικά και κοινωνικά μέσα διαβίωσης. Τα συγκεκριμένα δικαιώματα ρυθμίζονται με νόμο».
Ετσι, λοιπόν, διατηρείται η διατύπωση «Μακεδονικό κράτος», παρότι το Αρθρο 1, παρ. 3 (ζ) προβλέπει πως «ο επιθετικός προσδιορισμός για το Κράτος, τα επίσημα όργανά του, και τις άλλες δημόσιες οντότητες θα ευθυγραμμίζεται με το επίσημο όνομα του Δεύτερου Μέρους ή το σύντομο όνομα, ήτοι, «της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» ή «της Βόρειας Μακεδονίας»».
Πρώτα η τροποποίηση του Συντάγματος και μετά η είσοδος σε ΝΑΤΟ ή το αντίστροφο;
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Η Συμφωνία των Πρεσπών παρέθετε αναλυτικά τα βήματα που θα έπρεπε να ακολουθηθούν μετά την υπογραφή της (άρθρο 4) και είναι τα εξής:
α) Το Δεύτερο Μέρος (σ.σ. η Βόρεια Μακεδονία), χωρίς καθυστέρηση, θα καταθέσει τη Συμφωνία στο Κοινοβούλιό του για κύρωση.
β) Σε συνέχεια της κύρωσης της παρούσας Συμφωνίας από το Κοινοβούλιο του Δεύτερου Μέρους, το Δεύτερο Μέρος θα γνωστοποιήσει στο Πρώτο Μέρος (σ.σ. η Ελλάδα) ότι το Κοινοβούλιό του έχει κυρώσει τη Συμφωνία.
γ) Το Δεύτερο Μέρος, εφόσον το αποφασίσει, θα διεξαγάγει δημοψήφισμα.
δ) Το Δεύτερο Μέρος θα ξεκινήσει τη διαδικασία των συνταγματικών τροποποιήσεων όπως προβλέπεται στην παρούσα Συμφωνία.
ε) Το Δεύτερο Μέρος θα ολοκληρώσει in toto (σ.σ.: στο σύνολό τους) τις συνταγματικής τροποποιήσεις έως το τέλος του 2018.
ζ) Μόλις το Δεύτερο Μέρος γνωστοποιήσει την ολοκλήρωση των προαναφερόμενων συνταγματικών τροποποιήσεων και όλων των εσωτερικών νομικών διαδικασιών του προκειμένου να τεθεί σε ισχύ η παρούσα Συμφωνία, το Πρώτο Μέρος (σ.σ. η Ελλάδα) θα κυρώσει χωρίς καθυστέρηση την παρούσα Συμφωνία.
Επίσης, όσον αφορά την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, η Συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει τα εξής βήματα (άρθρο 2, παρ. 4):
α. Το Δεύτερο Μέρος (σ.σ. η Βόρεια Μακεδονία) θα επιδιώξει ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ υπό το όνομα και τις ορολογίες του Αρθρου 1 της παρούσης Συμφωνίας. Η προσχώρηση στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ θα λάβει χώρα υπό το ίδιο όνομα και ορολογίες.
β. Με τη λήψη της γνωστοποίησης της κύρωσης της παρούσας Συμφωνίας από το Κοινοβούλιο του Δεύτερου Μέρους, το Πρώτο Μέρος (σ.σ. η Ελλάδα) χωρίς καθυστέρηση:
(i) θα γνωστοποιήσει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ ότι υποστηρίζει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων του Δεύτερου Μέρους στην ΕΕ υπό το όνομα και τις ορολογίες του Αρθρου 1 της παρούσας Συμφωνίας.
(ii) θα γνωστοποιήσει στο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ ότι υποστηρίζει να απευθυνθεί από το ΝΑΤΟ προς το Δεύτερο Μέρος πρόσκληση προσχώρησης. Η εν λόγω υποστήριξη εκ μέρους του Πρώτου Μέρους τελεί υπό τους όρους, πρώτον, της έκβασης δημοψηφίσματος συνάδουσας με την παρούσα Συμφωνία, εάν το Δεύτερο Μέρος αποφασίσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος και, δεύτερον, της ολοκλήρωσης των συνταγματικών τροποποιήσεων, που προβλέπονται στην παρούσα Συμφωνία. Με τη λήψη της γνωστοποίησης από το Δεύτερο Μέρος αναφορικά με την ολοκλήρωση όλων των εσωτερικών νομικών διαδικασιών του για τη θέση σε ισχύ της παρούσας Συμφωνίας, περιλαμβανομένου ενδεχόμενου εθνικού δημοψηφίσματος με έκβαση συνάδουσα με την παρούσα Συμφωνία και με την ολοκλήρωση των τροποποιήσεων στο Σύνταγμα του Δεύτερου Μέρους, το Πρώτο Μέρος θα κυρώσει το Πρωτόκολλο προσχώρησης του Δεύτερου Μέρους στο ΝΑΤΟ. Η εν λόγω κυρωτική διαδικασία θα ολοκληρωθεί μαζί με τη διαδικασία κύρωσης της παρούσας Συμφωνίας.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Ερωτήματα, ωστόσο, δημιούργησε η επισήμανση στην απόφαση της Βουλής των Σκοπίων ότι οι Τροπολογίες για τις συνταγματικές αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ, αφότου η Ελλάδα κυρώσει το πρωτόκολλο προσχώρησης της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ.
Στην απόφαση της Βουλής των Σκοπίων αναφέρεται πως οι Τροπολογίες θα τεθούν σε ισχύ μετά την «κύρωση του Πρωτοκόλλου Εισδοχής στο ΝΑΤΟ από το Πρώτο Μέρος της Τελική Συμφωνίας».
Τι γίνεται με τα σχολικά βιβλία;
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Σύμφωνα με τη Συμφωνία των Πρεσπών, μια Κοινή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ανέλαβε να εξετάσει τα σχολικά βιβλία και να διορθώσει τυχόν αλυτρωτικές/αναθεωρητικές αναφορές (άρθρο 8, παρ. 5).
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Το χρονοδιάγραμμα, ωστόσο, που προέβλεπε η Συμφωνία δεν φαίνεται να τηρείται.
Σύμφωνα με το επίμαχο άρθρο, η Επιτροπή θα έπρεπε να συγκροτηθεί «εντός ενός μηνός από την υπογραφή της παρούσης Συμφωνίας». Υπενθυμίζεται πως η Συμφωνία υπογράφηκε στις 17 Ιουνίου 2018.
Η επίσημη ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ για τη σύσταση της Επιτροπής εκδόθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2018.
ΠΡΟΒΛΕΨΗ: Για το έργο της Επιτροπής, το άρθρο προβλέπει πως «θα εξετάσει και, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, θα αναθεωρήσει οιαδήποτε σχολικά εγχειρίδια και βοηθητικό σχολικό υλικό όπως χάρτες, ιστορικούς άτλαντες, οδηγούς διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται σε έκαστο από τα Μέρη, σύμφωνα με τις αρχές και τους σκοπούς της ΟΥΝΕΣΚΟ και του Συμβουλίου της Ευρώπης».
«Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα θέσει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα ώστε να διασφαλισθεί ότι σε έκαστο από τα Μέρη κανένα σχολικό εγχειρίδιο ή βοηθητικό σχολικό υλικό σε χρήση το έτος μετά την υπογραφή της παρούσης Συμφωνίας δεν περιέχει αλυτρωτικές/αναθεωρητικές αναφορές», επισημαίνεται στη Συμφωνία των Πρεσπών.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: Ωστόσο, ασαφές παραμένει εάν οι αλλαγές που έχουν διαπιστωθεί ότι πρέπει να γίνουν έχουν πράγματι υλοποιηθεί.
Η τελευταία συνάντηση της Μεικτής Διεπιστημονικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων (ΜΔΕΕ) πραγματοποιήθηκε στις 18 Μαΐου στην Οχρίδα, οπότε και διαπιστώθηκε ότι «πρέπει να απαλειφθούν άμεσα οι αλυτρωτικές και αναθεωρητικές αναφορές» στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας, στα προγράμματα διδασκαλίας και στο διδακτικό υλικό και στις δύο χώρες.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ, «συμφωνήθηκε το χρονικό πλαίσιο για την εφαρμογή του πορίσματος της ΜΔΕΕ και την υποβολή των συναφών προτάσεων προς το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας».
Με βάση τη Συμφωνία των Πρεσπών, πάντως, οι επίμαχες αλλαγές θα έπρεπε ήδη να έχουν εφαρμοστεί…
Συμπερασματικά, όπως φαίνεται, λοιπόν, η Συμφωνία των Πρεσπών συμπλήρωσε έναν χρόνο εφαρμογής με «αστερίσκους», θολά σημεία, ενδεχομένως και με μη απόλυτη τήρηση των προβλεπόμενων, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για το ποιος ωφελείται από τη συνθήκη αυτή.
Πηγή Sputniknews

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

ΔΗΜΟΦΙΛΗ

spot_img

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ