«Ο διαχρονικός ρόλος των μηχανικών είναι αυθεντικά ουμανιστικός» τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, κατά την εναρκτήρια ομιλία του στην εκδήλωση με θέμα «Από το παρελθόν στο Μέλλον, από την Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία στις Εξυπνες Πόλεις – Ο ρόλος της επιστήμης του Πολιτικού Μηχανικού στην εξέλιξη της ανθρωπότητας», υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «προωθούμε το επόμενο βήμα της χώρας στις τεχνολογίες και στα δίκτυα, στεκόμενοι δίπλα στην Πολιτεία όταν το χρειάζεται, για να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές σε θεσμικό και τεχνικό επίπεδο, που θα διασφαλίζουν την επόμενη τεχνολογικά ημέρα».
«Ο τεχνικός κόσμος – και ιδίως η κατασκευή – ερχόμαστε από τα βάθη των αιώνων και θα συμβάλλουμε πάντα στην πρόοδο και τα επιτεύγματα του ανθρώπου» συμπλήρωσε στην εκδήλωση, που διοργάνωσε το ΤΕΕ σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πολιτικών Μηχανικών – ECCE, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργανώνονται σε όλη την Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 2018 για τον εορτασμό του Ευρωπαϊκού Ετους Πολιτικού Μηχανικού.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε, την Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2018, στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ευγενίδου, στην Αθήνα, με κεντρικό ομιλητή, το εμβληματικό πρόσωπο της ελληνικής και διεθνούς τεχνολογικής επιστήμης Θεοδόση Π. Τάσσιο, Ομότιμο Καθηγητή ΕΜΠ και Πρόεδρο της Εταιρίας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ), παρουσία του Wlodzimierz Szymczak, προέδρου του ECCE, του Πρύτανη ΕΜΠ Ιωάννη Γκόλια, του Προέδρου ΣΠΜΕ Βασίλειου Μπαρδάκη, οι οποίοι έκαναν επίσης εναρκτήριες ομιλίες, εκπροσώπων φορέων των μηχανικών, της ακαδημαϊκής κοινότητας και πλήθους μηχανικών, όλων των γενεών. Στην εκδήλωση του ΤΕΕ απηύθυναν ομιλίες επίσης ο Αριστόδημος Χατζηδάκης, για τον οποίο ανακοινώθηκε ότι έχει εκλεγεί και από τη νέα χρονιά αναλαμβάνει τα καθήκοντα του Πρόεδρου της ECCE, ενώ είναι παράλληλα Μέλος του ΔΣ της Ενωσης Μηχανικών των Χωρών της Μεσογείου (EAMC), ο Γεώργιος Γκαζέτας καθηγητής ΕΜΠ και ο Νικόλαος Ζυγούρης Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής με θέμα «Infrastructure and Construction» της EAMC.
Εμφαση στα ζητήματα της τεχνολογικής προόδου
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γ. Στασινός, τόνισε τη σημασία της συμμετοχής των Ελλήνων μηχανικών τόσο στο ECCE όσο και στα άλλα διεθνή fora και φορείς μηχανικών, το ρόλο και την αποδοχή των Ελλήνων μηχανικών από τους συναδέλφους στις άλλες χώρες και το κύρος και την προσφορά τους, συνδέοντας τα διδάγματα της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, με τις προκλήσεις και αναζητήσεις της σημερινής εποχής σε διεθνές και εγχώριο επίπεδο.
«Ειδικά για τη χώρα μας υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη να δώσουμε έμφαση στα ζητήματα της τεχνολογικής προόδου. Και αυτό γιατί όλοι βιώνουμε τα αποτελέσματα μιας μακρόχρονης οικονομικής κρίσης, που έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στο επιστημονικό δυναμικό της χώρας. Και ο κίνδυνος να χάσουμε το τρένο της εξέλιξης επειδή αφιερώνουμε πολλαπλάσιο χρόνο και κόπο στην καθημερινή βιοπάλη, είναι υπαρκτός» σημείωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, τονίζοντας τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει και υλοποιεί το ΤΕΕ για να ξεπεραστεί αυτός ο κίνδυνος, επισημαίνοντας ιδιαίτερα ότι:
«Δίνουμε έμφαση στην τεχνολογία και στα ηλεκτρονικά συστήματα γιατί έχουν πολλαπλά οφέλη. Προτείνουμε και προωθούμε συγκεκριμένες δράσεις:
– Τον ενιαίο ψηφιακό χάρτη της χώρας
– Τα ηλεκτρονικά συστήματα στη δόμηση, με το πληροφοριακό σύστημα των αυθαιρέτων ή με το νέο σύστημα για τις ηλεκτρονικές οικοδομικές άδειες που ξεκινά σε λίγες ημέρες. Με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, που έρχεται.
– Με τη συζήτηση για τη δημιουργία μιας αντίστοιχης ηλεκτρονικής ταυτότητας για τα έργα υποδομής – είμαι σίγουρος ότι σε αυτό ο καθηγητής κ. Τάσιος έχει να συμβάλει ουσιαστικά.
– Με τα ηλεκτρονικά μητρώα των μηχανικών και τα αντίστοιχα όλων των εμπλεκομένων στην παραγωγή τεχνικών έργων.
Παράλληλα προωθούμε παντού τα ηλεκτρονικά συστήματα.
– Στον χωροταξικό σχεδιασμό και την επικαιροποίησή του.
– Στην πιστοποίηση των τεχνικών επαγγελμάτων.
– Στην αδειοδότηση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας και όλων των κεραιοσυστημάτων.
– Στο σύνολο της αδειοδότησης κάθε επαγγελματικής δραστηριότητας.
Wlodzimierz Szymczak πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών – ECCE:
«Πρωταγωνιστικός ο ρόλος των πολιτικών μηχανικών στον ενεργειακό τομέα των κτιρίων και στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής»
«Η κοινωνική και οικονομική πρόοδος κάθε χώρας είναι αδύνατη εάν δεν συνεισφέρουν οι πολιτικοί μηχανικοί στη βάση της εμπειρίας και της γνώσης τους» τόνισε ο Wlodzimierz Szymczak πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών – ECCE κατά την ομιλία του στην εκδήλωση. Ο πρόεδρος του ECCE αναφέρθηκε στους στόχους και τις πρωτοβουλίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολιτικών Μηχανικών, προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος του πολιτικού μηχανικού και να προωθηθούν καλύτερα πρότυπα ζωής για την κοινωνία. Επισήμανε ιδιαίτερα τις προκλήσεις, που έχουν να αντιμετωπίσουν οι πολιτικοί μηχανικοί στον κτιριακό ενεργειακό τομέα, όσον αφορά τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι τα κτίρια συμμετέχουν κατά 35% στην παγκόσμια παραγωγή του διοξειδίου του άνθρακα, προσθέτοντας ότι υπάρχουν πλέον μεγάλες θεσμικές και τεχνολογικές δυνατότητες για την δραστική μείωση της ενεργειακής σπατάλης στον κτιριακό τομέα.
Ο Πρόεδρος του ECCE αναφέρθηκε «στην ευθύνη που πέφτει στους ώμους των πολιτικών μηχανικών για τη δόμηση ενός βιώσιμου περιβάλλοντος», πράγμα που όπως τόνισε «αποτελεί και από τους βασικούς στόχους του ΟΗΕ». Κάλεσε τους πολιτικούς μηχανικούς, όταν δρουν σαν επαγγελματίες να σκέφτονται ότι αυτό που υλοποιούν σε τοπικό επίπεδο ότι ταυτοχρόνως επηρεάζει παγκόσμια». Ο κ. Szymczak υπογράμμισε την αναγκαιότητα οι μηχανικοί να σκέφτονται την ευθύνη της δουλειάς τους υπό το πρίσμα των εξελίξεων που διαμορφώνονται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής σε όλη τη γη. Για να καταδείξει τη σημασία του θέματος ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι από τους παραγόμενους ετησίως 29 έως 35 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, με βάση τον παγκόσμιο πληθυσμό αντιστοιχούν 5 κιλά διοξειδίου του άνθρακα ανά άτομο, ενώ για να υπάρχει ένα όριο ασφαλείας θα έπρεπε να αντιστοιχούν μόλις 1.000 διοξειδίου του άνθρακα ανά άτομο. «Οι πολιτικοί μηχανικοί, που σχεδιάζουν και κατασκευάζουν τα κτίρια και τις πόλεις έχουν σημαντικό ρόλο να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οποία αποτελεί ανοιχτή καταστροφική απειλή, για ολόκληρο τον πλανήτη», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ECCE.
Ο Πρόεδρος του ECCE παρουσίασε παραδείγματα, που δείχνουν την πρόοδο της τεχνολογίας των κατασκευών τόσο σε επίπεδο μεγάλων και εμβληματικών υποδομών, όσο και σε άλλα μικρότερης κλίμακας έργα, τα οποία όπως είπε αφορούν στην καθημερινότητα της ζωής των ανθρώπων και είναι εξίσου σημαντικά, ενώ τόνισε την ευθύνη και την εμπιστοσύνη που πρέπει να απολαμβάνουν οι πολιτικοί μηχανικοί στον τομέα των δημοσίων υποδομών.
Ο ομιλητής σημείωσε ιδιαίτερα τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πολιτικών Μηχανικών για την ανάδειξη του ρόλου και την κατοχύρωση του επαγγέλματος του πολιτικού μηχανικού στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σημειώνοντας ότι «οι ευρωπαίοι πολιτικοί μηχανικοί είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν όλες τις προκλήσεις του μέλλοντος».
Ο κ Szymczak σημείωσε ότι το ECCE ανέδειξε το 2018 ως Ευρωπαϊκό έτος πολιτικού μηχανικού και σημείωσε ότι με στόχο να ενισχυθεί ο ρόλος του πολιτικού μηχανικού και να προωθηθούν καλύτερα πρότυπα ζωής για την κοινωνία ανέλαβε πολλές πρωτοβουλίες και διοργάνωσε εκδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη. Η αρχή έγινε στις 2 Δεκεμβρίου 2017 στη Λευκωσία με την ευκαιρία του εορτασμού της 25ης επετείου από την ίδρυση της οργάνωσης πολιτικών μηχανικών Κύπρου, ενώ ο κύκλος θα κλείσει στο τέλος Οκτωβρίου 2018, με μεγάλη εκδήλωση για τον εορτασμό των 200 ετών από την ίδρυση του αντίστοιχου οργανισμού πολιτικών μηχανικών στη Μεγάλη Βρετανία, που θα διοργανωθεί από κοινού με την Καναδική και την Αμερικανική ένωση πολιτικών μηχανικών.
Ιωάννης Γκόλιας, Πρύτανης του ΕΜ Πολυτεχνείου: «Οι πολιτικοί μηχανικοί ήταν και θα παραμείνουν οι πρωταγωνιστές στις σημαντικές εξελίξεις της ανθρωπότητας»
«Ο μηχανικός θα κληθεί να παίξει έναν καθοριστικό ρόλο, καθώς δεν θα πρέπει μόνο «να κατασκευάζει τα πράγματα σωστά» αλλά και «να κατασκευάζει τα σωστά πράγματα», τόνισε ο Πρύτανης του ΕΜ Πολυτεχνείου Ιωάννης Γκόλιας, κατά την ομιλία του στην εκδήλωση, παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά που πρέπει και μπορεί να έχει ο πολιτικός μηχανικός του μέλλοντος. «Με δεδομένο ότι στα επιστημονικά πεδία του μηχανικού η γνώση αυξάνεται με γεωμετρικούς ρυθμούς είναι φανερό ότι ο πολιτικός μηχανικός δεν θα πρέπει να διαθέτει μόνο την τρέχουσα γνώση», είπε ο κ. Γκόλιας και τόνισε ότι «ο μηχανικός του μέλλοντος πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθεί τις γρήγορες αλλαγές στις γνώσεις, να μπορεί να εφαρμόζει νέες ποσοτικές μεθόδους και τεχνολογίες στην επίλυση των προβλημάτων και να υιοθετεί μία ολοκληρωμένη προσέγγιση, που θα περιλαμβάνει εκτός από την τεχνική, την περιβαλλοντική, την οικονομική, τη νομική αλλά και την κοινωνική θεώρηση». Ο Πρύτανης του ΕΜΠ σημείωσε ακόμη ότι «οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις αναμένεται να φέρουν επίσης στο προσκήνιο σημαντικούς προβληματισμούς αναφορικά με ηθικά διλήμματα, ζητήματα ασφάλειας και άλλα νέα τέτοια θέματα για τους μηχανικούς». Ο κ. Γκόλιας μίλησε ακόμη για την ανάγκη προετοιμασία του πολιτικού μηχανικού στη νέα εποχή των επιστημονικών επαναστάσεων όπως τη χαρακτήρισε, ο οποίος είπε ότι «θα πρέπει να διαθέτει θεώρηση και στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, μαζί με τις δεξιότητες για συνδυασμένη, αναλυτική και συνθετική προσέγγιση, δυνατότητα επιλογής με πολύ παραμετρικά κριτήρια και οικονομικές γνώσεις», σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «είναι απαραίτητο ο μηχανικός του μέλλοντος να διαθέτει και θεωρητική και πρακτική γνώση».
Βασίλειος Μπαρδάκης, Πρόεδρος ΣΠΜΕ: «Χωρίς αναπτυξιακά μέτρα, ή θα γίνουμε όλοι μετανάστες ή όλοι νεόπτωχοι»
«Συμμετέχουμε με χαρά στις εκδηλώσεις για το Ευρωπαϊκό Ετος Πολιτικού Μηχανικού και συμμετέχουμε με χαρά, τόνισε ο Βασίλειος Μπαρδάκης, Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος – ΣΠΜΕ, μιλώντας στην ημερίδα που διοργάνωσε το ΤΕΕ. Στη χώρα μας βέβαια δεν μπορούμε να πανηγυρίζουμε, ή σαφέστερα δικαιούμαστε να χαιρόμαστε για κάμποσα στοιχεία της επαγγελματικής μας οικογένειας, αλλά παράλληλα βιώνουμε και αντιμετωπίζουμε μια ιδιαίτερα δύσκολη επαγγελματική καθημερινότητα. Δηλαδή δικαιούμαστε να χαιρόμαστε για την αρχαία ελληνική τεχνολογία, ακόμη και για αρκετά πιο πρόσφατα και σύγχρονα έργα, αλλά όχι για τη σημερινή κατάσταση. Νομίζω έτσι νοιώσαμε όλοι παρακολουθώντας και τις διαφάνειες του προέδρου του ΤΕΕ με χαρακτηριστικά έργα από άλλες χώρες, οι οποίες θα πανηγυρίζουν περισσότερο».
Και συνεχίζοντας επεσήμανε ότι:
«Από τη μεριά της σύγχρονης ιστορίας του επαγγέλματος στην Ελλάδα, διαπιστώνεται ότι το επάγγελμά μας ποτέ δεν αντιμετώπισε τέτοιες δυσκολίες που βιώνει σήμερα. Η μοναδικότητα της σημερινής συγκυρίας, έγκειται κυρίως στην οικονομική δυσπραγία. Πέραν της ύφεσης, η κρίση συνοδεύτηκε και από μέτρα πολιτικού χαρακτήρα, όπως, η υπερφορολόγηση των μηχανικών, η κατάργηση της διατίμησης των ελάχιστων αμοιβών, η υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας… Ολα αυτά οδήγησαν σε μεγάλα ποσοστά πραγματικής ανεργίας ή μεγάλα ποσοστά υπο-απασχόλησης και υψηλά ποσοστά μετανάστευσης. Παρά ταύτα, η Σχολή Πολιτικών Μηχανικών και τα Πολυτεχνικά Τμήματα αποτελούν νησίδες που αντιστέκονται στην παρακμή. Μέσα σε πρωτόγνωρα αντίξοες συνθήκες η Σχολή παρουσιάζει τις υψηλότερες επιδόσεις στην ιστορία της. Είναι η μόνη Σχολή, μεταξύ όλων των Τμημάτων και όλων των επιστημόνων, που συγκαταλέγεται στις 50 κορυφαίες στην παγκόσμια κατάταξη.
Οι φορείς μας, ο Σύλλογος, το ΤΕΕ, προσπαθούν να αποτρέψουν τις επιθέσεις στον κλάδο (είναι γνωστό το πως αποσοβήθηκαν οι επιθέσεις στον κλάδο των Πολιτικών Μηχανικών και στον επαγγελματικό μας τίτλο με αφορμή την ανακατανομή των επαγγελματικών δικαιωμάτων), αναδεικνύουν την κοινωνικά υπεύθυνη και ευαίσθητη επαγγελματική θέση του πολιτικού μηχανικού. Ακόμη και σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, μετά από ένα θλιβερό γεγονός, πρέπει κάποιοι φορείς, εκπρόσωποι των μηχανικών να διευκρινίσουν ότι π.χ. για τη πτώση μιας γέφυρας, φταίει το ότι δεν συντηρήθηκε, δεν προβλέφθηκε μια αντικατάσταση… αντιστοίχως για τις δικές μας καταστροφές (Βρίσα, Μάτι κλπ), υπάρχουν ευθύνες για όσους δεν αναδεικνύουν το θέμα της ασφάλειας των κατασκευών και θεωρούν άλλα ως προτεραιότητες ή «σπρώχνουν» άλλες επενδύσεις. Είναι σημαντικό λοιπόν ακόμα και τότε να αναδεικνύουν ποιος είναι ο βασικός λόγος, γιατί δηλαδή έγινε… Να μην συμμετέχουμε και εμείς στην παραπληροφόρηση ή στην παραπλάνηση της ελληνικής κοινής γνώμης».
Και χαρακτηριστικά είπε ο κ. Μπαρδάκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του: «Χωρίς αναπτυξιακά μέτρα, αν δηλαδή δεν προκληθεί ένα αναπτυξιακό σοκ -όπως λέει ο πρόεδρος του ΤΕΕ- ή θα γίνουμε όλοι μετανάστες ή όλοι νεόπτωχοι». Και καταλήγοντας δήλωσε: «Ακόμη και σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, η ειδικότητά μας, η ειδικότητα των Πολιτικών Μηχανικών, αναγνωρίζεται ως η μητρική ειδικότητα των μηχανικών και η Σχολή μας, η αρχαιότερη σχολή του ΕΜΠ, ως η μητέρα τροφός της.
Θεοδόσης Τάσιος, Ομ. Καθ. ΕΜΠ: «Οι αρχαίοι Ελληνες ήταν …μανιακοί με την τεχνολογία»
Τιμώμενος ομιλητής της εκδήλωσης του ΤΕΕ ήταν ο Θεοδόσης Π. Τάσιος, Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και Πρόεδρος της ΕΜΑΕΤ, ο οποίος και έκανε την κεντρική ομιλία. Μίλησε για το «δοξασμένο» -όπως το χαρακτήρισε- παρελθόν του Πολιτικού Μηχανικού στην Ελλάδα, για τα τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής των αρχαίων Ελλήνων και ανέπτυξε τα βασικά χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας.
Αναφέρθηκε στις εξελίξεις των υλικών στο πέρασμα του χρόνου, στα τεχνικά μέρη ενός οικοδομήματος, στην κατασκευή γεφυρών, σηράγγων, λιμενικών και υδατικών έργων, στις μελέτες και στις επιβλέψεις, αναδεικνύοντας τα κοινά σημεία του τότε και του τώρα.
Ανέφερε μάλιστα, ότι παρά τις αντίθετες απόψεις οι αρχαίοι Ελληνες παρήγαγαν τεχνολογία φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα: την αποξήρανση της Λίμνης Κωπαΐδας κατά τον 14ο ΠΧ αιώνα, την οποία καταφέραμε στη σύγχρονη εποχή ξανά μετά την πάροδο 30 και πλέον αιώνων. Αλλά και τους θολωτούς τάφους των Μυκηνών, για τους οποίους ανέφερε ότι η επιστήμη χρειάστηκε 1500 χρόνια για να καταφέρει ξανά να φτιάξει θόλους με άνοιγμα άνω των 15 μέτρων.
Χαρακτήρισε ως πρώτο επάγγελμα, αυτό του Πολιτικού Μηχανικού, καθώς ο άνθρωπος εγκαταλείποντας τις σπηλιές έπρεπε να δημιουργήσει κατάλυμα και να κατασκευάσει υποδομές που θα καλύψουν τις βασικές ανάγκες βιοπορισμού του. «Οι αρχαίοι Ελληνες ήταν… μανιακοί με την τεχνολογία», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Θ. Τάσιος, ξεδιπλώνοντας όλη την ευφυΐα, την ικανότητα, τη διορατικότητα και τη σοφία τους, με παραδείγματα που έκαναν εντύπωση.
Εκθέματα και προβολές
Η Ημερίδα συνεχίστηκε με τις ομιλίες των άλλων προσκεκλημένων ενώ παράλληλα λειτούργησε έκθεση Ομοιωμάτων Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας καθώς και προβολή ταινιών. Τα ομοιώματα που εκτέθηκαν ανήκουν στη συλλογή της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας – ΕΜΑΕΤ της οποίας επιστημονικός σύμβουλος είναι ο Θεοδόσης Π. Τάσιος, ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και πρόεδρος της ΕΜΑΕΤ και αυτά ήταν:
* ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΤΡΙΗΡΗΣ (5ος- 4ος αιώνας π.Χ)
* ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟ ΚΤΗΡΙΟ ΣΤΟ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ ΘΗΡΑΣ
* ΑΝΤΛΙΑ ΚΤΗΣΙΒΙΟΥ
* ΟΔΟΜΕΤΡΟΝ ΗΡΩΝΟΣ
* ΥΣΠΛΗΓΞ.
Οι ταινίες που δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία της ΕΜΑΕΤ ήταν:
* «Τα Μαθηματικά υδρεύουν τη Σάμο» – Ευπαλίνειον Ορυγμα
* Δίολκος 1500 χρόνια
* «Είχαν άραγε ατμοκίνητη υδραντλία οι Πτολεμαίοι;».
