Αρθρο του Χρήστου Διονέλη, Διευθύνων Σύμβουλος ΕΡΓΟΣΕ
Για όποιον έζησε την εμπειρία των πρώτων ετών της τρόικα στην Ελλάδα αναφορικά με τον σιδηρόδρομο, είναι φανερή η σημασία που μπορεί να αποκτήσει η νέα εποχή μετά τον Αύγουστο 2018 για όλο το σιδηροδρομικό σύστημα. Αν και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι όλα ήταν ρόδινα για το σιδηρόδρομο στην Ελλάδα την δεκαετία 2000-2010 (κάθε άλλο μάλιστα) ήταν ο εξωτερικός παράγοντας που πίεσε το 2010-2011 ώστε να ληφθούν αποφάσεις για χωρίς όρους ιδιωτικοποιήσεις, για κλείσιμο μεγάλου μέρους του δικτύου, για κατάργηση γραμμών, για παύση διεθνών σιδηροδρομικών συνδέσεων κλπ.
Σήμερα το τοπίο στον σιδηρόδρομο είναι τελείως διαφορετικό. Και πάλι υπάρχουν προβλήματα, αλλά ας επικεντρωθούμε στα θετικά σημεία: Η αγορά έχει ανοίξει, υπάρχει νέο πλαίσιο λειτουργίας για όλο τον σιδηρόδρομο, ο ανταγωνισμός έχει αποκτήσει έναν ρυθμιστικό φορέα με μεγάλη δυναμική και το κυριότερο, η σιδηροδρομική υποδομή έχει κάνει τεράστια άλματα προς τα εμπρός. Για τα τελευταία 3 χρόνια μπορούμε να πούμε ότι είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που δόθηκαν σε κυκλοφορία τόσο σπουδαία έργα για το σιδηρόδρομο. Αυτό αποτελεί πραγματικό επίτευγμα για τον σιδηροδρομικό κόσμο, και ιδιαιτέρως για την ΕΡΓΟΣΕ.
Αναφέρουμε ως έργα εξαιρετικά χρήσιμα για το συνολικό τοπίο των μεταφορών στην Ελλάδα τον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη (έχουν παραδοθεί τα έργα στο μεγαλύτερο μήκος του ενώ η ολοκλήρωση του αναμένεται στους πρώτους μήνες του 2019), τον άξονα Αθήνα – Πάτρα (τα έργα έχουν δρομολογηθεί σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα ενώ έχει εξευρεθεί χρηματοδότηση), τις προσβάσεις προς τις γειτονικές μας χώρες (ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, Τουρκία, ακόμη και Αλβανία) και φυσικά το Εμπορευματικό Κέντρο Θριασίου, το οποίο έχει ολοκληρωθεί από την ΕΡΓΟΣΕ και αναμένεται να επηρεάσει άμεσα όλο τον κύκλο των logistics στην Ελλάδα.
Φυσικά απομένουν πάρα πολλά ακόμη να γίνουν. Ο σιδηρόδρομος για πολλά χρόνια δεν είχε την προσοχή που του άξιζε, ενώ και εσωτερικά, βρέθηκε απροετοίμαστος μπροστά στις μεγάλες δομικές αλλαγές που εδώ και 15 χρόνια δρομολογήθηκαν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τα περίφημα «σιδηροδρομικά πακέτα» (1ο, 2ο, 3ο και 4ο) με τα οποία η εκμετάλλευση του σιδηροδρομικού συστήματος άλλαξε ριζικά. Σήμερα, στην Ελλάδα εφαρμόζουμε τις διατάξεις του τελευταίου, 4ου πακέτου, και περιμένουμε πλέον με αισιοδοξία την ομαλή λειτουργία του σιδηροδρόμου σε καθεστώς πλήρως απελευθερωμένης αγοράς.
Αναφέρουμε ότι η νέα εποχή οριοθετείται όχι μόνο επειδή η χώρα μας αφήνει πίσω της τα μνημόνια, αλλά και επειδή σε όλη την Ευρώπη εφαρμόζεται πλέον ένα νέο σύστημα κανόνων, που επικεντρώνεται στην σημασία της πλήρως απελευθερωμένης αγοράς, στις νέες αρχές για την ασφάλεια και στην εξασφάλιση διαλειτουργικότητας.
Η ΕΡΓΟΣΕ είναι έτοιμη για την νέα εποχή. Ολα τα έργα της είναι από καιρό ευθυγραμμισμένα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες ασφάλειας και διαλειτουργικότητας. Ακόμη, για την ανάπτυξη της υποδομής υπάρχει ένα καθαρό σχέδιο δράσης, σε πλήρη συμφωνία με την Πολιτεία, τον ΟΣΕ στον οποίο ανήκουν τα έργα μας και τα αρμόδια για την συν-χρηματοδότηση όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ΕΡΓΟΣΕ υπηρετεί το σχέδιο αυτό με τον καλύτερο τρόπο, χωρίς φυσικά να ισχυριστεί κάποιος ότι δεν υπάρχουν προβλήματα.
Αυτό που έχει μεγάλη σημασία στις νέες συνθήκες που επικρατούν πλέον στην Ευρώπη για το σιδηρόδρομο είναι η συνεργασία όλων των μερών που απαρτίζουν το σιδηροδρομικό σύστημα. Η βάση στην οποία κινούνται όλα είναι η υποδομή. Η ΕΡΓΟΣΕ έχει την ευθύνη για τα νέα έργα, ενώ ο ΟΣΕ για την διατήρηση της σε άψογο επίπεδο και την εκμετάλλευση της χωρητικότητας της. Ολες οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που λειτουργούν σήμερα στο δίκτυο και όλες όσες θα έλθουν, έχουν την ευθύνη παροχής υπηρεσιών που θα ικανοποιούν την κοινωνία και την αγορά. Τονίζεται ότι στην νέα εποχή για το σιδηρόδρομο, τον κύριο λόγο για τον συντονισμό όλων των παραμέτρων έχει η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), που καλείται να αναλάβει ένα τεράστιο έργο.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν το πλαίσιο για μια νέα εποχή στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Ολος ο σιδηροδρομικός κόσμος αισθάνεται έτοιμος για να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις νέες προκλήσεις που θα πολλαπλασιάσουν την σιδηροδρομική κίνηση και θα κάνουν τον σιδηροδρομικό τομέα οικονομικά επιτυχημένο.
Ζώντας καθημερινά τις μεγάλες αλλαγές, έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι.
